زهرا قاسم زاده*

مقدمه

طرح ملی گفتگوی خانواده یک پروژه مشترک بین انجمن جامعه شناسی ایران و نهاد امور زنان ریاست جمهوری است. اجرای این طرح بر عهده انجمن جامعه شناسی ایران است و دکتر سیامک زندرضوی، به عنوان نماینده انجمن جامعه شناسی ایران، مسئولیت هدایت و اجرای این طرح را در سطح ملی بر عهده دارد.

فاز اول این طرح در اسفندماه 1396 تصویب و پس از آن مطالعات مقدماتی آغاز شد. در فاز اول قرار بر این شد که کارگاه های مسئله یابی مشارکتی با هدایت مدیران دفاتر استانی یا نمایندگان آنان در مراکز استان ها انجام پذیرد. در ادامه اجرای طرح، دو کارگاه هماهنگی با مدیران دفاتر استانی انجمن در روزهای 13 و 14 مرداد ماه در شیراز و در روزهای 4 و 5 شهریور ماه در تهران برگزار گردید. اینجانب نیز به عنوان نماینده دکتر مقصودی در کارگاه تهران حضور پیدا کردم. در این کارگاه نحوه برگزاری کارگاه به صورت عملی آموزش داده شد. ره آورد  کارگاه های شیراز و تهران تدوین پروتکل برگزاری کارگاه، تهیه سند سوالات متداول و نیز فراهم آوردن ملزومات و مقدمات اجرای کار بود. مدیران دفاتر استانی و نمایندگان آنها اعلام کردند که از مهرماه آماده برگزاری کارگاه هستند.

فراهم آوردن مقدمات اجرای کارگاه در کرمان

در تابستان سال 1396، به واسطه حضور در کنار دکتر زندرضوی در کارگاه های تاب آوری اجتماعی و کمک در برگزاری این کارگاه ها، با تعدادی از افراد عضو سازمان های مردم نهاد که در زمینه زنان، کودکان و خانواده فعالیت می کنند، آشنا شدم. سپس با این افراد در مورد «طرح ملی خانواده» وارد گفتگو شدم و تعدادی از آنها انتخاب شدند. همچنین به دلیل عضویت و فعالیت در انجمن دوستداران کودک کرمان و مرکز دوستدار کودک مشتاق که یک مرکز حمایتی – آموزشی برای کودکان کار و بازمانده از تحصیل است، با تعدادی از فعالان حوزه کودکان نیز آشنایی داشتم و با کمک این دو گروه، افراد فعال ادارات دولتی نیز شناسایی شدند. سپس با همکاری دکتر زندرضوی و دکتر مقصودی لیست نهایی تهیه و پس از مشورت با مدیر کل امور بانوان استانداری کرمان چند نفر از افراد فعال در ادارات دولتی به این لیست اضافه گردید و در نهایت لیست 40 نفره حاضر شد. پس از نهایی کردن مکان و زمان برگزاری کارگاه؛ سه هفته قبل از برگزاری کارگاه با تمامی این افراد تماس تلفنی برقرار شد و آنها برای شرکت در کارگاه اعلام آمادگی نمودند. دو هفته قبل از برگزاری این کارگاه، برای ایجاد ارتباط بیشتر و اطلاع رسانی، گروه تلگرامی تشکیل شد. یک هفته قبل از برگزاری کارگاه دعوت نامه های افراد ارسال و ملزومات کارگاه تهیه گردید. با توجه به برگزاری کارگاه در موسسه خیریه صادقیه که در شهر تاریخی جوپار، در نزدیکی کرمان قرار دارد، برای رفت و آمد افراد متقاضی استفاده از وسیله نقلیه، هماهنگی های لازم انجام شد.

برگزاری کارگاه مسئله یابی مشارکتی

طبق برنامه، کارگاه در روز پنج شنبه 24 آبان ماه 1397 در موسسه خیریه صادقیه واقع در جوپار برگزار گردید. در این کارگاه از 40 نفر افراد دعوت شده 34 نفر حضور پیدا کردند که 3 نفر از افراد نیز تا پایان کارگاه ما را همراهی نکردند.

کارگاه طبق پروتکل از پیش تعیین شده برگزار شد. شور و شوق افراد برای کار در کارگاه قابل وصف نیست. با اطمینان خاطر می توان اظهار داشت که افراد حاضر در کارگاه، دغدغه کار اجتماعی و کمک به بهبود وضعیت جامعه را دارا هستند. 5 نفر از شرکت کنندگان از سازمان های دولتی و دانشگاه، 4 نفر از روزنامه نگاران و سایر شرکت کنندگان افراد عضو سازمان های مردم نهاد و از فعالان اجتماعی بودند.

در هنگام برگزاری کارگاه خانم دکتر حسینی مدیر کل امور بانوان استانداری کرمان در کارگاه حضور پیدا کرده و ضمن آشنایی با چگونگی برگزاری کارگاه و مشاهده فعالیت کارگاهی افراد؛ دقایقی درباره طرح و اجرای آن با آنها گفتگو کردند.

موضوعات انتخاب شده توسط افراد عبارت بودند از:

• - کودکان کار
• - کودکان تحت آزار
• - جامعه پذیری نامتناسب چند وجهی در خانواده
• - استفاده نامناسب از فضای مجازی
• -  سوء استفاده از موادمخدر و مواد دخانی
• - کارتن خوابی

در این کارگاه افراد ضمن ریشه یابی این مسائل، پیامدهای آن را به تفصیل ذکر کرده، جایگاه موضوع اصلی و ریشه ها و پیامدها را در جدول عینی – ذهنی مشخص نموده و در پایان ضمن آشنایی با تفکر انتقادی؛ سیاست های انجام شده توسط سازمان های دولتی و مردم نهاد در زمینه موضوع اصلی خود را مورد بررسی انتقادی قرار داده و سیاست های پیشنهادی خود را ارائه کردند.

کارگاه از ساعت 8 صبح آغاز و طبق پروتکل از پیش تدوین شده و در قالب بازی – فعالیت های متنوع برگزار و در ساعت 17 به پایان رسید. بخش چالش برانگیز کارگاه، بخش ارائه کار گروهی افراد بود که بحث های مفیدی بین افراد صورت گرفت.

یکی از مهم ترین ویژگی های این کارگاه فراهم آمدن امکان آشنایی افراد مختلف با زمینه های کاری یکدیگر بود. انجام کار گروهی در یک گروه مشخص و بر سر یک موضوع تعیین شده توسط اعضای گروه؛ علاوه بر فراهم آوردن امکان آشنایی افراد با زمینه کاری و تجربیات زیسته یکدیگر، زمینه تعامل و همکاری افرادی با زمینه فکری و کاری مشترک را در آینده فراهم می کند. این نقطه قوت مهم کارگاه، تاثیر قابل توجهی بر حضور افراد در فاز دوم طرح خواهد داشت.

در پایان بر خود لازم می دانم از دکتر زندرضوی که از راهنمایی های ایشان بسیار بهره بردم، تشکر کنم. از دکتر مقصودی، مدیر دفتر انجمن در کرمان، نیز سپاسگزارم که به من اعتماد کرده و هدایت کارگاه را به من سپردند و در تمامی مراحل قبل و حین برگزاری کارگاه حمایت های لازم را انجام دادند. همچنین بایستی به مکان بسیار زیبا و مناسب کارگاه اشاره کرد که بنا به پیشنهاد ایشان انتخاب شد و ایشان به عنوان مدیر این مجموعه مساعدت ها و حمایت های لازم را برای برگزاری این کارگاه انجام دادند. از همه شرکت کنندگان که با انرژی وصف ناپذیر در کارگاه شرکت کرده و ما را تا پایان کارگاه به خوبی همراهی کردند، سپاسگزارم.

امیدوارم با این جمع صمیمی و همراه به زودی وارد فاز دوم طرح شده و شاهد تاثیرات مثبت آن باشیم.

 

* تسهیل گر طرح در شهر کرمان (تهیه گزارش)

 

• < قبلی