یادداشت روز

تازه‌ها

اعتراضات

 

گزارش نشست‌ها

آتنا غلام نیارمی *

سیر تحول مالکیت آبسی و دومین نشست گروه جامعه شناسی تاریخی روز یکشنبه 10بهمن 1395 با عنوان «سیر تحول در حقوق مالکیت آب» با سخنرانی مهندس انوش نوری اسفندیاری در سالن انجمن جامعه شناسی ایران برگزار گردید.

در ابتدای جلسه مهندس اسفندیاری مباحثی در حوزه حقوق مالکیت آب مطرح نمود و به تعریف این مفهوم پرداخت و گفت: حقوق مالکیت، نهاد اجتماعی بنیادین برای خلق ثروت و جلوگیری از نزاع است که از مباحث بسیار مهم بین جامعه شناسی، حقوق و اقتصاد است که برای درک ما از مسائل تاریخی و حل بحران آب ضروری می نماید. از گذشته های دور از نظر اهمیت به عمران اراضی و پیشرفت امور اقتصادی و کشاورزی، احکامی برای استفاده از آبها مقرر شده بود. در زمان صفویه میزان حق آبه ها توسط شیخ بهایی به مقدار سی و سه سهم وضع گردید که هنوز هم تأثیر آن در نظام حقوق مالکیت آب در زاینده رود مشهوداست. حقوق آب، مجوزی رسمی یا غیر رسمی است که به دارنده آن حق برداشت ازآب را اعطا می کند. طبیعت این حقوق بسیار متنوع است و در نظامهای مختلف به عنوان پروانه، امتیاز، جواز، حق دسترسی یا تخصیص نامیده می شود. بعد از انقلاب مشروطه، قانون مدنی ایران به تبعیت از فقه اسلامی، آب ها را اموال مباحه و قابل تملک اشخاص تلقی نمود. با تصویت قانون آب و نحوه ملی شدن آب در سال 1347 مقررات و اصول مدونی برای بهره برداری از آب ها تنظیم گردید که حقوق خصوصی آب را مشخص می کرد.

او افزود: نظام کارآمد حقوق آب، نظامی است که از سهم آبه های افراد حفاظت می کند و در آن ترتیبات حل و فصل تعارضات برای جبران هر نوع خسارت ناشی از انتقال آب تعبیه شده است. این نظام شامل سازوکارها و رویه های اعمال حقوق و رسیدگی به اعتراضات و شکایات نیز می شود. سخنران این جلسه در ادامه به پژوهشی که در یکی از روستاهای استان اصفهان به نام جلال آباد طی پنجاه سال در زمینه بررسی تخصیص آب و حقوق مالکیت آب انجام شده بود اشاره کرد.

این نشست با طرح پرسش و پاسخ و نظرات حاضران در جلسه پایان یافت.

لازم به ذکر است این جلسه دومین نشست از سلسله نشست‌های جامعه شناسی تاریخی بحران محیط زیست در ایران است با همکاری انجمن زروان برگزار شد.

 

*تهیه گزارش

 

استقلال دانشگاه و ازادی آکادمیک

چند رسانه ای

مجله جامعه شناسی

مجله مطالعات

پیوندها

حمایت از انجمن و حامیان مالی (2)

عضویت در انجمن جامعه شناسی ایران1402

حامی باش