جادوی هنر ، جنبش های اجتماعی و درک ارتباط سیستماتیک هنر و جامعه
به مناسبت قرارگرفتن نام شروین حاجی پور در فهرست صد چهره تاثیر گذار برتر مجله تایمز

گرچه جان ولف در کتاب تولید اجتماعی( 1982)در بررسی نظریه های جامعه شناسی هنر و سیر تحولی آن در باب علیت اجتماعی هنر ، که هنر چرا و چگونه بوجود می آید ، معتقد است  که اثر هنری باز تاب مستقیم آگاهی جمعی و شرایط اجتماعی نیست ولی اذهان دارد که  ارتباط  تنگاتنگی با آن دارد ، اما در جمع بندی نظریه هایی که به جبریت اجتماعی هنر باور دارند می توان دید که هنر پدیده ای اجتماعی و متاثر از جامعه است و  جامعه  ( تاثیرات اجتماعی )در شکل گیری انواع هنر سهم دارد ،  لذا درک تاثیر اجتماعی کلی هنر ها ضروری است . اولین بار افلاطون هنر را به عنوان بازنمایی یا تکرار چیزی که زیبا یا معنا دار است تعریف کرد و گرچه هنر چیزی جز تجربه آدمی نیست ولی هنر اجتماعی وسیله ارتباط انسان هاست چنانچه تولستوی معتقد است ، هنر وسیله ای برای اتحاد و همبستگی افراد به شمار می رود و به قول مک لوهان ، اگر علم جسم انسان را امتداد می دهد ، هنر روح  او را توسعه می بخشد و فرهنگ های بزرگ و کوچک از طریق هنر به یکدیگر نزدیک تر می شوند تا جوامع بهتری بسازند . اما  چه چیزی در هنر وجود دارد که آن را به یک نقطه ورود موثر برای ایجاد تغییر تبدیل می کند  ،  مخصوصا هنر والا  که به گفته هاورز عام ترین ویژگی معتبر آن ، اصالت ، منحصر بفرد بودن و شخصیت غیر قابل تکرار آن است  و رنج و بدبختی را به نمایش می گذارد و می تواند یک بیانیه اجتماعی ایجاد کند که جهان را غنی تر ، آگاه و زیر سئوال برد . از این رو  اگر به عنوان یک مطالعه موردی ، اثر هنری ( آهنگ برای ... )شروین حاجی پور با شاخص های یک هنر والا  ،  مورد بررسی و سنجش قرار گیرد ، ابتدا باید مطمئن شد که آیا شامل تعاریف اولیه به عنوان  هنر اجتماعی می باشد یا خیر ،  گرچه بر سر استاندارد خاصی توافقی وجود ندارد اما می توان  با برخی از تعاریف و شاخص های معرفی شده یک هنر اجتماعی آشنا شویم. دوباتون و آرمسترانگ  هفت کارکرد روان شناختی اصلی هنر اجتماعی را بیان می کنند 1- به یاد آوردن  2- امید 3- غم و انده 4- تعادل مجدد 5- خود انگاره 6- رشد 7- قدردانی . اما چرا هنر اجتماعی و هنر خلاق مهم است ؟  زیرا به نظر می رسد هنر اجتماعی و خلاق ، هوش هیجانی ، اعتماد به نفس و انعطاف پذیری ، نظم و تعهد ، مهارت های ارتباطی ، هویت و تعلق، خلاقیت و مهارت های حل مسئله و هماهنگی را توسعه می دهد و به طور بالقوه می تواند بر فرهنگ ، سیاست و اقتصاد تاثیر گذارد یا ما را بیشتر به سمت آینده سوق دهد و می تواند ما را به گذشته باز گرداند تا به گذشته خود فکر کنیم . هنر اجتماعی از طریق ظرفیتش برای گفتن داستان مشترک یک جامعه با الهام بخشیدن و ایجاد ارتباطاتی فراتر از تفاوت ها ، جامعه را گرد هم می آورد و با به کار گیری خلاقیت به دنبال دگرگونی افراد ، گروه ها و جوامع از طریق  کار کردن با مخاطبان هدف خود در جهت پیشرفت اجتماعی است تا جوامع بهتری بسازد و این توانایی منحصر به فرد را دارد که مخاطب خود را به حرکت در آورد.                                                                                                                                                                                                                     در ادبیات نظریه های جبریت اجتماعی ، هنر پدیده ای اجتماعی است و به نظر می رسد هنر با تاثیر گذاری  بر احساسات ، افکار و دیدگاه مخاطبان ،  تغییر عقاید ، القای ارزش ها و انتقال تجربیات در فضا و زمان بر جامعه  تاثیر می گذارد ،هم چنین هنر اجتماعی حاوی پیام نگرانی های بشر دوستانه است که این پیام ها می توانند برای رویت حقیقت پرده ها را بالا ببرد و ما را یاری دهند که از انسداد های فرهنگی و اجتماعی عبور کنیم و باورها و سنت های دیگران را درک کنیم تا با جادوی هنر طرز فکر افراد را تغییر دهیم  و احساساتی را که قادر به بیان آن ها نیستیم  را از طریق آن انجام دهیم . از این رو  در طول تاریخ تمدن بشر ، هنر ابزار قدرتمندی در ایجاد ائتلاف و حمایت از تغییر بوده است و هنر،   فرهنگ و جامعه را به طرق مختلف چه خوب و چه بد تحت تاثیر قرار می دهد زیرا اثر هنری می تواند ذهن مخاطبان خود را دستکاری و تغییر دهد و افراد را به سمت کنش اجتماعی سوق دهد و چون هنر یک زبان جهانی است که موانع فرهنگی را می شکند ، ارتباط بین فرهنگ ها را ارتقاء می دهد و به ما کمک می کند تا دنیای خود را درک کنیم لذا اغلب به عنوان مخزن حافظه جمعی یک جامعه در نظر گرفته می شود و می تواند با ایجاد صدایی قوی روند تغییرات را تقویت و جهان را تغییر دهد ، بدون هنر صدایی نخواهیم داشت که وضعیت موجود و پیشرفت اجتماعی را به چالش کشد .
2  لذا بررسی اثر هنری ( برای ...) شروین نیز  به وضوح دارای شاخصه های  یک هنر اجتماعی است  که  بازتاب دهنده یک جامعه و محیط اطراف آن است ، تلاش محسوس شروین در این اثر ، معطوف به متمایز کردن جامعه ایران است ، شروین در این اثر هنری تلاش می کند حس و آگاهی بالایی را برای اعضای جامعه ایجاد کند و به طرق مختلف زندگی  را نشان می دهد و این فرصت را به افراد می دهد تا در معرض محرک هایی قرار گیرند که می توانند افکار و حتی احساسات را تحریک کنند ،  آنچه این اثر هنری را به ابزاری موثر در پرداختن به مسائل اجتماعی تبدیل می کند ،  توانایی آن به عنوان یک بیانیه اجتماعی در تمرکز جامعه بر مشکلات اجتماعی ، سیاسی ، اقتصادی و فرهنگی است و با برخی از جنبه های واقعیت های اجتماعی ارتباط بر قرار می کند و مخاطبان را باورمند می سازد که هنر  می تواند ما را بالا ببرد ، تحریک کند ، سرگرم و آموزش دهد و از آنجا که هنر والا  جوامع را در یک تبادل تعاملی درگیر می کند این نوع هنر اجتماعی ، اعتراضی و درگیر خشم و تقاضا برای تغییرات و ایجاد بستری برای تعامل ، همکاری و ایجاد جامعه ای بهتر است ، این نوع اثر هنری  به مردم نشان نمی دهد که چه کاری را باید انجام دهند اما درگیر شدن با یک اثر هنری خوب می تواند شما را به حواس ، بدن و ذهن تان متصل کند، می تواند دنیا را احساس کند و این احساس ممکن است تفکر ، تعامل و حتی عمل را جهت همدلی تحریک کند . لذا به نظر می رسد هنر و هنرمندان مهم هستند و باید به آن توجه ویژه داشت،  در انتها نیز می توان گفت که هنر بخشی از فرهنگ جامعه است که به غنی تر شدن فرهنگ کمک می کند و فرهنگ نیز باعث تولید سرمایه اجتماعی و تقویت شخصیت جامعه می شود از این رو درمانی معجزه آسا برای بهگشت اجتماعی است .         

   حسن امیدوار