مدیرکارگروه: غلامرضا مقدم


دبیر: رضا رستمي خزاعي

شورای مدیریت: اصغر احمدی، علی حاتمی، رضا رستمی خزائی، محمد روزبهانی، فاطمه غلامرضا کاشی، فضه غلامرضا کاشی، دریا فلسفی، محمدرضا کلاهی، غلامرضا مقدم

معرفی :

مسأله‌ اخلاق در ایرانِ امروز و ضرورت نظری جامعه‌شناسی اخلاق

بحران اخلاق در فرایند گذار از دوره‌ پیشامدرن به دوره‌ مدرن، مهم‌ترین دغدغه جامعه‌شناسان کلاسیک، به‌ویژه امیل دورکیم  بود. می‌توان کلِ جامعه‌شناسیِ دورکیم را تلاش برای پاسخی به بحرانِ اخلاقِ ناشی از زوالِ نهادهای اجتماعی قدیم و فقدانِ نهادهای جایگزین دانست. پرسش از اخلاق در مرکزِ اثرِ مهمِ او «تقسیم کار اجتماعی» (1390 [1893]) است که هسته‌ اصلیِ نظریه‌ او را نیز در خود جای داده است.

آن نگرانی، امروز در جامعه‌ ما مصداق دارد. آخرین داده‌های سراسریِ موجود درباره‌ ارزش‌ها و نگرش‌های مردم ایران به سال 1382 بازمی‌گردد (گودرزی، 1382). بر اساس این داده‌ها 88 درصد از مردم عقیده داشته‌اند «پارتی‌بازی» در جامعه‌ی ما زیاد رواج دارد (ص 239). بیش از 80 درصد معتقد بوده‌اند در شرایط فعلی هرکس پول و پارتی نداشته باشد حق‌اش پایمال می‌شود (ص. 97). بیش از نیمی از مردم «پارتی» را مهم‌ترین عامل در به دست آوردن شغل دانسته‌اند. نزدیک به 63 درصد میان رعایت قانون و پارتی‌بازی دچار تردید و دودلی بوده‌اند (ص. 329). بیش از نیمی از مردم رواج صفت‌های گذشت، انصاف، راست‌گویی و پای‌بندی به قول و قرار را در جامعه کم دانسته‌اند و بیش از 70 درصد رواج صفت‌های دورویی و تظاهر، تقلب و کلاه‌برداری، و تملق و چاپلوسی را زیاد ارزیابی کرده‌اند (ص. 311).  بیش از 87 درصد عقیده داشته‌اند در پنج سال آینده رواج صفات بد اخلاقی مثل دورویی، تظاهر، تقلب و کلاه‌برداری بین مردم بیش‌تر خواهد شد و حدود 72 درصد معتقد بوده‌اند صفات خوب اخلاقی مثل صداقت، راست‌گویی، گذشت و امانت‌داری میان مردم کاهش می‌یابد (ص. 127). نزدیک به 80 درصد گفته‌اند در تشخیص آدم خوب از آدم بد دچار سردرگمی و شک هستند (ص 329).

غیر از این آمار و ارقام، به نظر می‌رسد که مسئولان و نخبگان نیز درباره‌ی وضعیت اخلاقی احساس نگرانی می‌کنند و برای حلِ آن در تکاپو هستند. مسئولان و سیاست‌گذارانِ فرهنگی و اجتماعی دائم از "بحران اخلاق" در جامعه سخن می‌گویند. دغدغه‌ی ارائه‌ی پیام اخلاقی چه در قالب غیرمستقیم از طریق فیلم‌ها و سریال‌ها و چه به طور مستقیم در سخنرانی‌ها یا برنامه‌های گفت‌وگویی، از اولویت برنامه‌های تلویزیونی خارج نمی‌شود. در این سو، بداخلاقی و نابهنجاری دغدغه‌ی مهمِ روحانیان و عالمانِ دینی است و در آن سو، در میان روشن‌فکران،اخلاق یکی از برنامه‌های کاریِ اصلی است.

چرا در جامعه‌ ایران تشخیص آدم خوب از بد سردرگم کننده است؟ داده‌های طرح ملی ارزش‌ها و نگرش‌ها که به آن اشاره شد، اگر نه از واقعیتِ موجود در جامعه‌ی ایران، دست‌کم از تصورِ مردم درباره‌ی جامعه‌ی خودشان حکایت دارد. حداقل دلالتِ این داده‌ها، بر بی‌اعتمادیِ مردم نسبت به یکدیگر است که به شدیدترین وجه در «سردرگمی در تشخیص آدم خوب از آدم بد» خود را نشان می‌دهد. منابعِ این آشفتگی و سست-هنجاری در کجا است؟

کارگروه جامعه‌شناسی اخلاق حول پرسش‌های بنیادین فوق تشکیل یافته تا با ایجاد بستری مناسب برای گفتگو مابین صاحبنظران، اساتید و دانشجویان عرصه‌ی علمی بتواند بیش از پیش به بیان مسئله‌ اخلاق در جامعه‌ امروزین ایران یاری رساند.

 

نام و نام خانوادگي ايميل نوع عضويت اعتبار عضويت گروه اعتبار عضويت در انجمن
غلامرضا مقدم این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید پيوسته 98/7/15 97/07/15
فضه غلامرضا كاشي این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید پيوسته 98/08/15 98/08/15
محمدرضا كلاهي این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید پيوسته 98/02/15 98/02/15
دريا فلسفي این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید پيوسته 98/4/15 96/04/15
محمد روزبهاني این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید پيوسته 98/02/15 98/02/15
نوح منوري این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید پيوسته 96/04/15 96/04/15
ابوالفضل مرشدي این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید پيوسته 98/3/15 98/3/15
رضا رستمي خزائي   پيوسته 96/9/15 96/9/15
فاطمه غلامرضا كاشي این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید پيوسته 98/8/15 95/8/15
اصغر احمدي این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید پيوسته 98/12/15 95/12/15
علي حاتمي این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید پيوسته 98/2/15 96/2/15
معصوم آقازاده   پيوسته 98/2/15 96/2/15
عليرضا ذاكري این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید پيوسته 98/2/15 98/2/15
شيما غلامرضا كاشي این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید پيوسته 98/2/15 98/2/15
ساجده علامه این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید پيوسته 96/6/15 96/6/15
حسین صفایی این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید دانشجویی 96/8/22 96/8/22
محدثه امیری مقدم این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید وابسته 96/11/10 96/11/10