در ابتدای این نشست، کلیپی در بارۀ اساتید منتخب نمایش داده شد و سپس هئیت رئیسۀ مراسم اختتامیه و تجلیل از اساتید تشکیل شد. در این هیئت رئیسه، محمد امین قانعی راد به نمایندگی از هیئت مدیره انجمن جامعه شناسی ایران، دکتر شیرین احمد نیا به عنوان دبیر علمی همایش، استاد دکتر توسلی، اولین دریافت کنندۀ نشان علمی غلامحسین صدیقی، دکتر ملیحۀ شیانی به نمایندگی از شورای علمی دومین همایش ملی آسیبهای اجتماعی ایران، دکتر سید حسن حسینی مدیر گروه مسائل و آسیبهای اجتماعی انجمن حضور داشتند. قابل ذکر است که تجلیل از اساتید مزبور در دومین همایش ملی آسیب های اجتماعی ایران پیشبینی شده بود که به دلیل عدم برگزاری همایش مزبور، مراسم تجلیل در بخش اختتامیۀ «دومین همایش پژوهش اجتماعی و فرهنگی در جامعۀ ایران» برگزار شد.
اولین سخنران این جلسه، دکتر احمدنیا بود که به مروری بر فرایندهای اجرا و دستاوردهای دومین همایش ملی «پژوهش اجتماعی و فرهنگی در جامعه ایران» پرداخت. سپس دکتر قانعی راد از مشارالیها و کلیۀ دست اندرکاران و شرکت کنندگان در همایش تشکر کرد و سپس در مورد اهمیت تجلیل از اساتید و تاثیر آن در هویت حرفهای و تقویت تعهد علمی در بین اهالی علم سخنانی را بیان کرد. او تجلیل از اساتیدی همچون پیران، سخاوت، شیخاوندی، صدیق و معیدفر را یک حرکت نمادین برای گسترش روحیۀ حرفهای دانست که با هدف تقویت و تاکید بر معیارهای آکادمیک و استاندارد سازی و همچنین ارزیابی و استفاده بیشتر از دستاوردهای فکری پیشکسوتان و اساتید برجستۀ جامعهشناسی صورت می گیرد. او گفت: امروز جمعی از دوستان به دیدار دکتر رحمت ا... صدیق سروستانی رفتند و از ایشان برای شرکت در جلسه دعوت کردند ولی دکتر صدیق به دلیل کسالت نتوانست در جلسه حضور داشته باشد و ما برای ایشان آرزوی صحت و سلامت را داریم.
در این جلسه دکتر سیامک زند رضوی، مرور کارنامه علمی دکتر پرویز پیران را برعهده داشت و دربارۀ تاثیرپذیری خود از اندیشهها و آثار پیران مطالبی را بیان کرد. او همچنین به تاثیرپذیری خود از مطالعۀ پیران در مورد «تاریخ نگاری مکتب آنال فرانسه» اشاره کرد. زند رضوی مروری اجمالی بر کارنامۀ پژوهشی موفق پیران داشت که در آن تالیف دهها مقاله علمی به زبان فارسی و انگلیسی، وتالیف سه کتاب به زبان انگلیسی که توسط سازمان ملل متحد به چاپ رسیده است به چشم میخورد. دکتر پیران علاوه بر عضویت در هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی، سابقه تدریس در دانشکدههای هنرهای زیبای دانشگاه تهران، دانشکده علوم زمین و دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی را در کارنامه خود دارد. او به عنوان یک استاد شناخته شده با نهادهای بین المللی همکاری داشته است و کارنامۀ او فعالیتهایی چون مشاور ارشد سازمان ملل متحد از سال ۱۹۹۹ تاکنون، عضو هیأت علمی آکادمی سوئیس برای توسعه از سال ۲۰۰۳ تاکنون، عضو هیأت مشاوران علمی فصلنامه «کودکان، جوانان و محیط زیست» دانشگاه کلرادو ایالات متحده آمریکارا نشان میدهد. زند رضوی با بیان تاسف خود از بازنشستگی ناخواستۀ پیران ابراز امیدواری کرد که پیران همچنان فعالیتهای علمی خود را در ایران ادامه دهد. پیران نیز در این همایش تجربۀ جالبی را از دریافت همزمان دو نامه نقل کرد: در اولین نامه از سوی یک نهاد علمی بین المللی از او دعوت میشود به عنوان سخنران کلیدی در یک نشست علمی حضور یافته و اندیشههای خود را در قلمروی مطالعات جامعهشناختی مطرح کند و در نامۀ دوم از سوی دانشگاه علامه طباطبائی به او اعلام میشود که شما به علت رکود علمی به درجۀ بازنشستگی نائل میشوید!.
دکتر سید حسن حسینی نیز در مورد کارنامه علمی دکتر جعفر سخاوت به سخنرانی پرداخت. او از تالیف کتاب «جامعه شناسی انحرافات اجتماعی» توسط دکتر سخاوت یاد کرد که تاکنون بیش از بیست بار تجدید چاپ شده است. او گفت: استاد سخاوت پس از بازنشستگی نیز به فعالیتهای علمی خود ادامه میدهد و در حال حاضر ایشان سه اثر را در دست چاپ دارند که امیدوارم به زودی به مخاطبین دانشگاهی عرضه شود. او سپس با قرائت بخشی از نوشتههای سخاوت دلالتهای آنها را برای مطالعات مسائل و آسیبهای اجتماعی تجزیه و تحلیل کرد.
سپس اسماعیل خلیلی در پشت تریبون حاضر شد و با گفتاری فلسفی ضرورت تجلیل از اساتیدی چون داور شیخاوندی را مورد بررسی قرار داد. دکتر شیخاوندی سابقۀ چهل سال عضویت در هئیت علمی و تدریس در دانشگاههای تهران، علامه طباطبائی و آزاد را در کارنامه علمی خود دارد. خلیلی در بخشی پایانی گفتار خود دستاوردهای علمی دکتر داور شیخاوندی را در زمینههای آسیبهای اجتماعی، جامعهشناسی آموزش و پرورش تجزیه و تحلیل کرد. شیخاوندی مولف و مترجم بیش از بیست عنوان کتاب و دهها مقاله علمی است که از میان آنها میتوان تالیف اولین کتاب درسی در زمینۀ آسیبشناسی اجتماعی و ترجمه سه اثر از ایوان ایلیچ با عناوین «مدرسه زدایی از جامعه»، «بحران انرژی، ترافیک و نابرابری در جامعه» و «پزشکی آفت زا» یاد کرد. شیخاوندی که خود به سه زبان انگلیسی، فرانسه و اسپانیولی تسلط دارد و زبان مادری او آذری است در عین حال در تالیفات خود بر کاربرد واژههای پارسی تاکید دارد و برخی از بهترین معادلهای فارسی را برای اصطلاحات لاتین پیشنهاد کرده است. او در مورد هویت ایرانی و دلائل تاخیر در تکوین آن مطالعاتی را انجام داده و راه حلهایی را برای ایجاد وحدت اقوام مختلف در بستر جامعۀ ایران مطرح ساخته است.
سخنران بعدی این جلسه دکتر سید حسین سراج زاده بود که سوابق علمی و پژوهشهای دکتر سعید معیدفر را مرور کرد و او را یک «پروژه ناتمام» خواند که فعالیتهای علمی او برای جامعهشناسی ایران در دوران بازنشستگی زود هنگاماش نیز تداوم دارد. او علاوه بر تالیف و ترجمۀ آثار ارزندهای در زمینۀ تفکر نظری در حوزۀ مطالعاتی مسایل اجتماعی، پژوهشهای میدانی متعددی نیز در مورد گروههای آسیبدیده و سایر مسائل اجتماعی ایران انجام داده است. سراج زاده گفت: معیدفر علاوه بر تواناییهای علمی و پژوهشیاش در زمینۀ مدیریت پژوهشی نیز فردی موفق بوده است؛ برای مثال معیدفر در دو دوره مسئولیت خود به عنوان رئیس انجمن جامعهشناسی ایران و به دنبال سنت پایه گذاری و فعال سازی انجمن توسط توسلی و عبداللهی توانست این نهاد علمی غیر دولتی را به عنوان یک انجمن فعال و پررونق مطرح سازد.
قانعی راد در پایان سخنرانیهایی که به معرفی و ارزیابی دستاوردهای پژوهشی اساتید منتخب اختصاص یافت، دلائل انتخاب این اساتید را بیان داشت. او گفت این اساتید، افرادی با آراء و عقاید مختلف هستند و شاید حتی برخی از آنان از نزدیک با همدیگر ارتباط کاری نداشتهاند ولی از نظر ما آنان با همدیگر وجوه مشترک زیادی دارند. او وجوه مشترک این اساتید را در نه عنوان به شرح زیر توضیح داد:
1- مشارکت انجمنی و حضور در اجتماع علمی: اولین ویژگی مشترک این اساتید، به جزء دکتر صدیق سروستانی، حضور فعالانه و مشارکت آنان در فعالیتهای انجمن جامعهشناسی ایران به عنوان اعضای هئیت مدیره و مدیران گروههای علمی و تخصصی انجمن است. او مشارکتهای انجمنی را هم یک ضررورت و هم معیاری برای ارزیابی تاثیر گذاری علمی و اجتماعی اساتید و پژوهشگران علوم اجتماعی دانست.
2- حضور رسانهای و توجه به مخاطبان غیر دانشگاهی: این اساتید دارای دغدغۀ اجتماعی میباشند و برای انتقال دانش جامعهشناسی به مخاطبان فرا دانشگاهی فعالیت داشتهاند و این فعالیتها را میتوان از حضور رسانهای تا حضور آنان در فضای عمومی و سخنرانی در نشستها و جلسات علمی غیر دانشگاهی مشاهده کرد.
3- تالیف اصلیترین کتابهای آسیبشناسی و مسائل اجتماعی: اولین کتاب آسیبهای اجتماعی در سال 1350 توسط شیخاوندی تالیف گردید و در عرض چهار دهۀ اخیر نیز اصلیترین کتابهای درسی این حوزه توسط این پنج استاد تالیف و یا ترجمه شدهاند. آنان همچنین شناخته شدهترین مدرسین دانشگاهی دروسی چون بررسی مسائل اجتماعی ایران، آسیبشناسی اجتماعی و جامعهشناسی انحرافات اجتماعی بودهاند.
4- داشتن بینش جامعهشناسی: در آثار این اساتید به جای برقراری روابط آماری بین متغیرهای گوناگون و توجه به متغیرهای غیر جامعهشناختی یک نوع برقراری ارتباط بین گرفتاریهای خصوصی و مسائل عمومی دیده میشود. در این میان و برای مثال میتواند به مطالعۀ دلائل ساختاری اعتیاد و نیز اثرات زندانی بر زندان توسط دکتر سخاوت اشاره کرد.
4- پرداختن به مطالعات شهر: در آثار این اساتید به شهر به عنوان اصلی ترین کانون مسائل اجتماعی در جامعۀ معاصر توجه شده است. مطالعات پیران در مورد شهر، شهروندی و شهر نشینی از شهرت برخوردار است و بخشی از مطالعات و آثار سخاوت، شیخاوندی، صدیق و معید فر نیز به پدیدههای تکوین هویت شخصی در شهر، حاشیه نشینی، مهاجرت، هویت شهری و قومی، حقوق شهروندی و شهر سالم اختصاص دارد.
5- داشتن رویکرد تاریخی: مسائل اجتماعی را باید در یک برهۀ تاریخی مورد بررسی قرار داد و این امر انگیزۀ توجه اساتید ما به رویکرد تاریخی بوده است. در این میان باید به مطالعۀ 300 متن تاریخی توسط پیران و مطالعۀ زایش و خیزش ملت توسط شیخاوندی اشاره کرد. معیدفر نیز به مطالعات تاریخی علاقمند بوده و در حال حاضر نیز علاوه بر سردبیری مجلۀ جامعهشناسی تاریخی، مدیریت گروه جامعهشناسی تاریخی انجمن را برعهده دارد.
6- توجه به تاثیرات فقر و نابرابری: همۀ این اساتید در مورد «فقر و نابرابری» به عنوان یکی از علل موثر بر آسیبهای اجتماعی مطالعاتی را انجام دادهاند که از آن میان میتوان به مطالعاتی با عناوین فقر و جنایت، فقر و جنبشهای اجتماعی، فقرزدائی، محرومیت و نابرابری و طرد اجتماعی اشاره کرد.
7- تاکید بر اهمیت آموزش: این اساتید دربارۀ آموزش و نهادهای مدرسه و دانشگاه مطالعاتی را انجام دادهاند و آثاری را منتشر کردهاند. این امر با تاثیر آموزش بر کاهش آسیبهای اجتماعی و نیز مدرسه و دانشگاه به عنوان کانونی برای مناسبات انسانی سالم ارتباط دارد. از آن میان میتوان به آثاری چون آموختن برای زیستن، آموزش و پرورش و بهگشت جامعه، نقش تحصیلات دانشگاهی و تحرک اجتماعی دانشجویان اشاره کرد.
8- انجام مطالعه در مورد مشارکت و هویت: این اساتید در آثار خود بر نقش تعیین کنندۀ مشارکت و هویت تاکید داشتهاند و در این مورد میتوان از برخی از مطالعات این اساتید با عناوین طرح شهردار مدرسه، تکوین هویت ایرانی، نقش سازمانهای غیر دولتی در حل مسائل اجتماعی، و چیستی هویت نام برد.
9- مفهومسازی و نظریهپردازی: این اساتید توانستهاند در تعامل بین تجربه و اندیشه یعنی با توجه به الزامات میدان پژوهش و توجه به واقعیتهای جامعۀ ایرانی در کنار اندیشه ورزی و تأمل نظری، فعالیتهای مطالعاتی خود را تا سطح نظریهپردازی ارتقاء دهند. برخی از این نظریات عبارتند از: نظریۀ راهبرد و سیاست سرزمینی ایران، نظریۀ تاخیر تکوین هویت ملّی، نظریۀ تاثیرات جامعهشناختی زندان، نظریۀ جامعهشناسی زمینی و نظریۀ سازگاری عرفی.
قانعی راد پس از طرح مشترکات این پنج استاد متن «لوح اهدای نشان علمی دکتر غلامحسین صدیقی» را قرائت کرد و از اساتید منتخب جهت دریافت نشان علمی و گرفتن عکس یادگاری دعوت به عمل آورد. این مراسم که با حضور صمیمانۀ اساتید و دانشجویان و اعضای انجمن جامعه شناسی ایران برگزار شد پس از اهدای «نشان علمی غلامحسین صدیقی» توسط دکتر غلامعباس توسلی و بیان سخنان کوتاهی توسط هر یک از دریافت کنندگان نشان علمی غلامحسین صدیقی و با تشویق حضار پایان یافت.