دومین نشست‌ نقد کتاب سال 1392 گروه جامعه شناسی شهر و مطالعات منطقه ای انجمن جامعه‌شناسی ایران روز دوشنبه 16 دی‌ماه 92 در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار ‌شد و به نقد کتاب «مستند سازی تجربه‌های مدیریتی در شهرداری تهران» نوشته کیومرث اشتریان اختصاص داشت.

در این نشست دکتر ایمانی جاجرمی منتقد اول کتاب با انتقاد از بعضی نکات رعایت نشده در کتاب «مستندسازی تجارب مدیریتی در شهرداری تهران» گفت: نقدهای زیادی می‌توان به این اثر وارد دانست. برای نمونه، یکی از ایرادهای این اثر نامعلوم بودن این مساله است که آیا این مجموعه را می‌شود کتاب دانست یا صرفا یک گزارش پروژه است؟ کتاب ویژگی‌هایی معینی دارد که در این مجموعه دیده نمی‌شود.

مستند سازی یعنی بیرون آمدن از فرهنگ شفاهی

استادیار گروه توسعه روستایی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران در ادامه با مطرح کردن نقدهای دیگری به این کتاب اظهار کرد: تعریف نشدن مفهوم مستندسازی و نبود معادل انگلیسی این اصطلاح برای مخاطب، نداشتن یک فهرست جامع از منابع کتاب، نبود فصلی در آخر کتاب برای جمع‌بندی و نتیجه‌گیری، نادیده گرفتن نقش شورای شهر در شکل‌گیری مستندسازی و نپرداختن به آن، آوردن جدول‌هایی در کتاب که مشخص نیست مربوط به کدام قسمت از متن است از نکته‌های انتقادی است که باید در بازچاپ مورد توجه قرار گیرد. 

وی با بیان این که مقاله چاپ شده نویسنده کتاب، در فصل نخست آن، پیش از این هم در جای دیگری چاپ شده بود، گفت: تجربه‌های مدیریتی از مسایلی است که بسیار قابل بحث است اما متاسفانه، در این اثر، اطلاعی درباره کنشگر انسانی، ارزش‌ها، ترجیحات و تصمیمات مدیران داده نشده است. به عبارت دیگر، کتاب به جای داشتن یک روایت انسانی که صاحب تجربه است تنها یک روایت سازمانی و رسمی دارد. 

مستندسازی نیاز محققان و پژوهشگران است

نوید سعیدی‌رضوانی، عضو هیات علمی گروه‌های شهرسازی و معماری دانشگاه آزاد اسلامی قزوین و منقد دوم نشست با مثبت دانستن و پایین بودن بسامد غلط‌های چاپی، املایی و ویرایشی این کتاب به نقد آن پرداخت و گفت: در این کتاب متاسفانه در بحث مستندسازی، کمتر از منبعی مانند مصاحبه برای یافتن انگیزه و نیز طرح توجیهی ایده‌پردازان طرح‌های گوناگون استفاده شده است.

عضو هیات علمی گروه‌های شهرسازی و معماری دانشگاه آزاد اسلامی قزوین با انتقاد از ناهماهنگی فهرست‌ها و کتابنامه کتاب «مستند سازی تجارب مدیریتی در شهرداری تهران» ادامه داد: اقداماتی در شهرداری‌ها رخ داده است که در توصیف آن‌ها باید از صورت‌جلسه‌ها و اسناد به صورت پیوست استفاده می‌شد تا روند مستندسازی را در کتاب پرشتاب‌تر کند. 

سعیدی‌رضوانی با بیان این که مستندسازی نیاز محققان و پژوهشگران است، ادامه داد: به طور کلی با وجود ناهماهنگی‌های زیاد در این اثر، به دلیل پیشگام بودن نویسنده در طرح این مساله لازم است از وی قدردانی کنیم. 

دکتر کیومرث اشتریان، نویسنده کتاب «مستندسازی تجارب مدیریتی در شهرداری تهران» و عضو هیات علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران در پاسخ به انتقادهای دو منتقد کتاب اظهار کرد: متاسفانه درباره جدول‌ها باید بگویم که یکسری از آن‌ها را شهرداری حذف کرده است. 

وی در ادامه گفت: پیدا کردن گزارش‌ها و پیوست‌های آن‌ها و نیز انجام مصاحبه‌ها با دشواری مواجه بود و در واقع به راحتی نمی‌شد این امکانات را فراهم آورد. همچنین شورای شهر در حیطه فعالیت‌های ما نبود زیرا برای گفت‌وگو با اعضای شورای شهر زمان بسیار کمی داشتیم به همین دلیل گزارشی با محوریت موضوعی شورای شهر در این کتاب مشاهده نمی‌شود. 

در پایان نشست حاضران وارد بحث وگفتگو شدند و نکات مهمی مطرح شد از جمله این که مستند سازی سطوح گوناگون دارد گاه صرفاً هدف از آن حفظ تجربیات وتاریخ سازمان است گاه هدفش فراتر رفته و به نقد وتفسیر فعالیت ها می پردازد و دیدگاهی بیرونی مستقل و انتقادی دارد و در چارچوب ملاحظات اداری نمی ماند. از بعد دیگر هم به تنوع مستند سازی اشاره شد و گفته شد که مستندسازی پروژه ها،سیاست ها و تجربیات خاص راهکارهای متفاوتی می طلبد. و سرانجام بنویسنده کتاب ر این نکته تاکید کرد که مستند سازی امری است خلاق که باید روش های آن توسط محققان خودمان کشف و اجرا شوند.

• < قبلی
• بعدی >