تصویری که از وضعیت جامعه ایران از حیث جرم و دادرسی و مجازات در جوامع دیگر ارایه می‌شود عموماً با زبان غیر علمی و تا حدودی متفاوت با واقعیت است. بدین لحاظ کوشیده می‌شود که در این مقاله خیلی خلاصه از وضعیت جرم و مجازات در ایران تصویری مطابق با واقعیت ایران ارایه شود. این مقاله شامل مواردی چون مبنای حقوق، انواع جرایم، آیین دادرسی، شیوه‌های مجازات و تعداد مجرمین و زندانی و پرونده‌های کیفری و تحول آنها و نیز ضعف‌ها و کاستی‌های موجود در نظام کیفری با توجه به معیارهای پذیرفته شده درونی و بیرونی نظام کیفری و نیز اشاره‌ای به پژوهش آسیب‌شناسی در ایران خواهد بود.