نشست 18 آبان ماه 94 گروه مطالعات زنان انجمن جامعه شناسی ایران با موضوع «مشارکت سیاسی زنان» برگزار شد. در این نشست که مدیریت آنرا شهلا اعزازی، برعهده داشت، دکتر زهرا بهرام نژاد با موضوع «مشارکت سیاسی زنان با تاکید بر نقش احزاب و گروه های سیاسی» و دکتر فاطمه راکعی با موضوع «ضرورت مشارکت سیاسی زنان، چرا و چگونه» سخنرانی کردند.

در ابتدای نشست دکتر شهلا اعزازی، گزارشی از فعالیت­ های گذشته گروه ارائه کرد و سپس دلیل برگزاری نشست با عنوان «مشارکت سیاسی زنان» را توجه به شرایط انتخابات مجلس دهم در اسفندماه و اهمیت آن از زاویه مسائل زنان دانست. وی در مورد مقایسه تعداد زنان نماینده در مجلس در ایران با سایر کشورها گفت: «اگر نخواهیم ایران را با کشورهای اروپایی مقایسه کنیم باز هم می ­بینیم که تعداد نمایندگان زن در ایران به نسبت کشوری مانند افغانستان بسیار پایین است. در افغانستان که پوشش برخی زنان در آن کشور برقع است و زنان همچنان سنگسار می­شوند، 27 درصد نمایندگان­شان زن هستند، یا در عربستان حدود 20 درصد نمایندگان مجلس عربستان را زنان تشکیل می­دهند. این درحالی است که در ایران این نسبت فقط 3 درصد است.» وی در ادامه گفت: «طبق سند توسعه هزاره باید تعداد نمایندگان زن در کشورهای امضاء کننده آن از جمله ایران به حداقل 30 درصد افزایش یابد.»

شهلا اعزازی از تعداد اندک نمایندگان زن در مجلس شورای اسلامی انتقاد کرد و سپس به بررسی عملکرد همین اندک زنان فعلی مجلس پرداخت و از عملکرد آنان ابراز عدم رضایت کرد. وی در ادامه گفت: نخست وزیر جدید کانادا نیمی از اعضای کابینه­ خود را از میان زنان برگزیده است و هنگامی که از او پرسیده اند که دلیل چنین تصمیمی چیست؟ او پاسخ داده است: زیرا در سال 2015 هستیم.

در ادامه شهلا اعزازی ضمن ارائه توضیحاتی در خصوص «کمپین پیش به سوی تغییر چهره مردانه مجلس» گفت: این کمپین توسط عده ای از فعالان حقوق زنان راه اندازی شده است و هدف آن را تشویق زنان فعال از اصناف و گروه های گوناگون به کاندیداتوری است.» وی ادامه داد: «تعداد زنان واجد شرایط کم نیستند و تاکنون به دلایل متعددی از جمله عدم ضرورت و عدم علاقه، اقدامی در این زمینه انجام نداده اند.» وی همچنین از شرط دیگر زنان مورد نظر کمپین برای کاندیداتوری که برابری طلب بودن فعالیت آنان در زمینه مسائل زنان است سخن گفت. شهلا اعزازی به هدف دیگر کمپین که فرستادن لااقل 50 زن به مجلس است اشاره نمود و طرح کمیته کارت قرمز برای کاندیدای زن ستیز که بخشی از فعالیت های کمپین پیش بسوی تغییر چهره مردانه مجلس است را در راستای حمایت از حقوق نیمی از شهروندان دانست و آن را فعالیتی عنوان کرد که قرار است کاندیداهایی که در گفتار و فعالیت انتخابی خود زن ستیزانه رفتار می­ کنند، در افکار عمومی معرفی شوند.»

در ادامه این نشست دکتر زهرا نژاد بهرام، دکترای علوم سیاسی، پژوهشگر و نویسنده و نخستین معاون زن فرماندار در تهران در سال 80 و نیز مولف کتاب «مشارکت سیاسی زنان در ایران» سخنرانی کرد.

زهرا نژاد بهرام در این نشست گفت: بیشترین و مهمترین مساله در کناره گیری زنان از مشارکت سیاسی را مذموم بودن و پرهیز عمومی از قدرت (چه در جامعه و چه در آنچه از ادبیات دینی به ما منتقل شده است) است. وی اظهار داشت: زنان به دلیل اخلاق گرایی بیش از مردان چنین رفتاری از خود بروز می دهند، در حالی که با نگاهی صحیح به قدرت می توان آنرا فرصتی در زندگی پنداشت. وی گفت: در علوم سیاسی مشارکت در نوع خود دسترسی به قدرت است و مشارکت سیاسی را نباید تنها به حضور و انتقال اختیار به گروهی خاص تقلیل داد.

نژاد بهرام با اشاره به کمپین تغییر چهره مردانه مجلس گفت: «در کمپین با طرح بحث های مشارکت سیاسی، زنان به کسب قدرت ترغیب و تشویق می شوند و تعریف قدرت از نظر ما فی النفسه توانایی است، هر چند خروجی قدرتی که در آن اخلاق رعایت نشود دیکتاتوری و استبداد است.»

نژادبهرام با اشاره به آمار مجالس شورای ملی، مقایسه ای از حضور زنان در آن مجالس و مجلس شورای اسلامی ارائه نمود که نشان دهنده حضور بیشتر زنان در آن دوره بوده است. او هدف از ضعیف خواندن زنان و نسبت دادن صفات لطیف به آنان را خالی کردن فضای سیاسی از زنان عنوان کرد و خواستگاه اینگونه تفکرات رهبران جامعه را مسائل فرهنگی خواند. او گفت: «برخی زنان را چنان ضعیف خطاب می کنند که گویی قرار است در مجلس مسابقات طناب کشی برگزار شود که نیاز به قدرت جسمانی است!»

همچنین بهرام نژاد با اشاره به میزان پایین مشارکت زنان در احزاب، آنرا در رابطه ای دوسویه در عدم تمایل به همکاری میان طرفین بررسی کرد و از دلایل عدم حضور زنان در حوزه تصمیم گیری احزاب به نگاه اعضای موسس حزب اشاره کرد و گفت: احزاب برای داشتن نماینده مستقیم در لایه های قدرت باید خود را در آن لایه ها قوی تر کنند، از تمام پتانسیل موجود استفاده کرده و به ائتلاف استراتژیک با زنان دست یابند. وی همچنین خطاب به کسانی که زنان را به بهانه عدم تمایل خود زنان از مشارکت سیاسی منع می کنند گفت: بهتر است حداقل به زنانی که علاقمندند این فرصت داده شود.

زهرا نژاد بهرام در مورد شایسته سالاری و سوالاتی که اغلب در مورد ظرفیت زنان برای مشارکت فعال سیاسی مطرح میشود اظهار نمود که این رویکرد، رویکرد حاشیه رانی است که با دست آویز کردن شایسته سالاری، در واقع کسانی را که در حوزه سیاست در اقلیت اند به حاشیه می راند، در حالی که باید به آنان نیز فرصتی برابر داده شود. وی در ادامه افزود: چرا به زنان که می رسد می گویند کشور نیاز به نخبگان دارد و فرصت اشتباه نداریم؟ مگر در دوره های گذشته مردان اشتباه نکرده اند؟

وی همچنین با اشاره به نماینده زنی که سخنان ضد زن در مورد تعدد زوجات بیان کرده بود، گفت: این زن نماینده تفکری است که باید به نقد کشیده شود و من از این رو با کمپین تغییر چهره مردانه مجلس همراه هستم.

دکتر فاطمه راکعی، دبیر کل جمعیت زنان مسلمان نواندیش که از دیگر سخنرانان این نشست بود سخنان خود را با این جملات آغاز کرد: زنان نگاه مادرانه، خیرخواهانه و محبت آمیز به زیست و هستی دارند، این تعریف، مردان را نفی نمی کند اما در زنان امری پذیرفته شده است.

راکعی در ادامه افزود: همه زنان در گروه های مختلف چه آن هایی که در حوزه سیاسی فعالیت می کنند و چه زنانی که در حوزه مدنی و NGOها مشغول فعالیت هستند، هرکدام با روش ها و رویکردهای خاص خود حق دارند که در حوزه عمومی مسائل و حقوق زنان را پی گیری کنند و برای آن به فعالیت بپردازند. وی گفت: در این شرایط نمی توان بی تفاوت بود و مشارکت فعال برای تعیین سرنوشت، شریف ترین نوع زندگیست. وی همچنین به نهضت گسترده ثبت نام زنان برای کاندیداتوری مجلس دهم اشاره کرد و گفت: زنان باید در این حوزه مشارکت گسترده کنند و اگر از تمام ظرفیت زنان استفاده نشود مایه سرافکندگی ست. در پایان نشست سخنرانان به پرسش­های حاضرین پاسخ گفتند.