IMG 2889دومین نشست گروه جامعه شناسی احساسات در سال 1393، روز یکشنبه 28 آبان ماه برگزار گردید. در این نشست دکتر مریم اسکافی، چکیده ای از رساله دکترای خود را با موضوع «اثر شبکه های اجتماعی در طلاق عاطفی در شهر مشهد» را ارائه داد.

در ابتدای نشست دکتر اسکافی هدف از تحقیق خود را بررسی وضعیت طلاق عاطفی و مطالعه کیفی فرآیند اثر گذاری ساختار روابط در شبکه های زوجین شهر مشهد بر طلاق عاطفی معرفی کرد و گفت: هرنوع تغییری در جامعه ایرانی ریشه در خانواده دارد و اصلی ترین تغییرات در نظام اجتماعی ایران به واسطه خانواده محقق شده یا این که جهت گیری آن معطوف به خانواده است. در حال حاضر ما با دگرگونی عظیم تاریخی درباره خانواده مواجه هستیم و ساختار خانواده به سوی آزادی بیشتر زوجین و تشابه تدریجی در نقش های زن و مرد پیش میرود. طلاق عاطفی اشاره به شرایطی دارد که در آن پیوندهای عاطفی میان زوجین رو به زوال میگذارد و با آنکه ممکن است آنها زیر یک سقف و کنار یکدیگر باشند به لحاظ عاطفی و احساسی از یکدیگر فاصله گرفته و شور وهیجان زندگی شان رو به خاموشی میگذارد.

سخنران این نشست با تصریح این نکته که در تحقیق خود از روش تحلیل شبکه که روش کیفی و کمی است استفاده نموده تصریح کرد: تحلیل شبکه بر ویژگی‌ های رابطه ‌ای متمرکز می شود و این روش از مشاهده روابط فردی به الگوهای سطح میانه و کلان می رسد و محقق قصد بررسی ساختار روابط و اثر آن بر پدیده های مختلف را دارد.

دکتر اسکافی از مشکلات تحقیق و موانعی که بر سر راه تحقیق خود داشته صحبت نمود و افزود: بزرگترین مانع پیدا کردن زوجینی بود که خودشان و همه اعضای شبکه ارتباطی 75 درجه ای ایشان به پرسش نامه های طراحی شده پاسخ دهند.

او گفت: در انجام این پژوهش از سه دسته نظریه استفاده شده است:

1- سطح خرد: نظریات ارتباطات انسانی ونظریه رضایت زناشوئی

2 – سطح میانه: نظریه شبکه اجتماعی و نظریه صمیمیت

3 – سطح کلان: نظریه شهرنشینی به منزله سبک زندگی لوئیس و ورث ونظریه همبستگی دورکیم

همچنین پیشینه مطالعاتی این پژوهش را میتوان به دو دسته تقسیم کرد:

الف: تحقیقاتی که در زمینه طلاق عاطفی هستند.

ب: تحقیقاتی که در زمینه شبکه اجتماعی هستند.

IMG 2894در ایران در زمینه طلاق عاطفی هفت مورد رساله و همچنین شش مورد تحقیق در باب شبکه اجتماعی در ایران انجام شده است. تحقیقاتی که در ایران صورت گرفته است با تاَکید برعوامل طلاق عاطفی بوده است نه خود طلاق عاطفی و از این نظر تفاوت کار ایشان با دیگران بوده است و دیگر اینکه از عوامل موثر در طلاق عاطفی به نقش شبکه اجتماعی روابط پرداخته شده است. عمده تحقیقات طلاق عاطفی در تهران انجام شده است و از آنجا که طلاق عاطفی درجوامع دیگر مطرح نیست حداقل در جوامع غربی منابع خارجی زیادی در این موضوع یافت نشد.                                                                          

اسکافی ادامه داد: روش تحلیل در این تحقیق روش تحلیل شبکه است که هم روش است و هم نظریه و این روش هم کمی است و هم کیفی و از این نظر روشی جامع و کامل است . شبکه مورد مطالعه در این تحقیق شبکه 1.5 درجه بوده است.

جامعه آماری این تحقیق زوجین شهر مشهد و نمونه مورد بررسی 30 زوج با اعضای شبکه روابطشان است که بیش از 600 نفر را تشکیل می دهند که شامل 30 زوج متاهل و 181 دوست صمیمی زوجین (برای هر همسر،4 دوست صمیمی) و 395 عضو شبکه های خانواده زوجین (اعضای خانواده اصلی هر یک از همسران ) است که در زمستان سال 1392 به پرسشنامه محقق پاسخ داده اند .نتایج این تحقیق نشان داده است که در بین متغییرهای رابطه ای اندازه، تایید، حمایت، انسجام، قوت پیوند، صمیمیت، فعالیتهای مشترک، مرکزیت نزدیکی و همپوشانی بر صمیمیت با همسر موثر است و صمیمیت با همسر بیشترین اثر را در طلاق عاطفی دارد. در بین متغییرهای خصیصه ای، تعداد فرزندان، مدت ازدواج، نسبت قبلی با همسر و شناخت همسر قبل از ازدواج در صمیمیت با همسرو طلاق عاطفی موثرند. این جلسه با مطرح شدن سوالاتی از طرف حضار و پاسخ دکتر اسکافی و دکتر فرح ترکمان پایان یافت .

لازم به ذکر است این رساله با راهنمایی دکتر فرح ترکمان انجام و دفاع شده بود.