سید حسین سراجزاده*
ماه مهر، سرآغاز فعالیتهای دوباره سازمانها و موسسات آموزشی و بهار دانش را به یکایک همکاران و اعضای محترم انجمن جامعهشناسی ایران و سایر اعضای محترم هیات علمی دانشگاهها و پژوهشگران و دانشجویان تبریک میگویم. تقارن بهار دانش با ماه مبارک رمضان، بهار قرآن، تقارن مبارکی است و امیدوارم سال جدید تحصیلی، سال پربار و شکوفایی برای شما و انجمن جامعهشناسی ایران باشد.
جا دارد تا در آغاز سال جدید نگاهی داشته باشیم به فعالیتهای انجمن در سالی که گذشت. اما از آنجا که دوست و همکار ارجمندم دکتر سعید معیدفر، رئیس انجمن جامعه شناسی ایران در دورههای پنجم و ششم، به مناسبت برگزاری مجمع عمومی، در خرداد ماه گزارشی از فعالیتهای انجمن ارائه کرد، که با توجه به رکود تابستانه، هنوز تازه است و در سایت انجمن و خبرنامه شماره 35 هم در دسترس می باشد (انجمن جامعهشناسی ایران در دو سالی که گذشت)، ارائه گزارش به وقتی دیگر موکول میشود. در این جا چند نکته را با شما بزرگواران در میان میگذارم، به امید اینکه در نظر آید.
1. انجمن جامعهشناسی یک سازمان صنفی و علمی غیردولتی است که با فعالیتهای داوطلبانه جامعهشناسان و سایر علاقمندان به جامعهشناسی شکل گرفته و توسعه یافته است و امروز از موقعیت تثبیت شده و ممتازی در مقایسه با سایر سازمانهای مشابه برخوردار است. شمار زیادی از اعضای هیات علمی رشتههای علوم اجتماعی دانشگاههای مختلف کشور با گرایشهای مختلف نظری، روش شناسانه، فکری و حتی سیاسی عضو انجمن هستند و در برنامههای آن مشارکت دارند. رمز موفقیت انجمن در فراگیر بودن و آغوش باز آن برای همه همکاران فعال و علاقمند است. این سنت ارجمندی است که پایهگذاران و فعالان دورههای پیشین انجمن بنا گذاشتند و هدف هیات مدیره فعلی نیز تثبیت و تعمیق آن است. بنابراین از همه اعضای هیات علمی دانشگاهها و پژوهشکدهها و نیز پژوهشگران آزاد عرصه علوم اجتماعی با گرایشهای مختلف دعوت میشود که به انجمن بپیوندند و اطمینان داشته باشند که انعکاس حضور گرایشهای مختلف در انجمن، تابع میزان حضور و مشارکت فعال آنان در این نهاد است.
2. با وجود گستردگی شمار اعضا، هنوز تعداد زیادی از همکاران دانشگاهی ما (در تهران و شهرستانها) عضو انجمن نیستند. انتظار میرود همکاران محترم به عضویت و فعالیت در انجمن اهتمام و توجه ویژهای بنمایند و با مشارکت در فعالیتهای علمی آن، به رونق و اعتبار انجمن علمی- صنفی خود، و در نتیجه توسعه دانش جامعهشناسی و تثبیت موقعیت اجتماعی آن کمک کنند. در این راستا میتوان انتظار داشت که همکاران عضو انجمن در هر دانشگاه سایر همکاران خود را به عضویت در انجمن تشویق و ترغیب کنند.
3. دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران خانه اول انجمن جامعهشناسی ایران است. شاید مهمترین دلیل این امر این باشد که این دانشکده زادگاه علوم اجتماعی و جامعهشناسی است؛ و هم اینکه همچنان بزرگترین دانشکده علوم اجتماعی کشور است. روسای وقت این دانشکده سخاوتمندانه و بلندنظرانه میزبان دفتر انجمن جامعهشناسی بودهاند و تقریبا تمامی برنامههای سخنرانیها و همایشهای انجمن با مساعدت آنان و در این دانشگاه برگزار شده است. بدون تردید این همکاری ادامه خواهد یافت، چرا که حضور و فعالیتهای انجمن جامعهشناسی مرکزیت دانشکده علوم اجتماعی در جامعهشناسی ایران را تداوم میبخشد و رونق و شادابی علمی دانشکده را هم در پی دارد. با وجود این، با افزایش شمار گروههای تخصصی انجمن و افزایش شمار سخنرانیها و میزگردهای این گروهها (که گاه با هم تداخل پیدا میکنند)؛ لازم است موضوع برگزاری برخی از برنامهها در سایر دانشگاهها و پژوهشگاهها و با مشارکت گروههای علوم اجتماعی آن دانشگاهها، توسط مدیران گروههای تخصصی و همکارانشان دنبال شود. این امر هم از تراکم برنامهها در دانشکده علوم اجتماعی میکاهد و هم ارتباط همکاران و دانشجویان دانشگاههای دیگر با انجمن جامعهشناسی را تقویت میکند.
4. دومین مجله انجمن جامعهشناسی ایران، مجله مطالعات اجتماعی ایران، که با همت ستودنی همکار گرامی جناب آقای دکتر انصاری به عنوان سردبیر، دو شماره آن قبلا منتشر شده بود؛ از کمیسیون مجلات علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری امتیاز علمی-پژوهشی دریافت کرد. این مجله، در کنار مجله معتبر و پرسابقه جامعهشناسی ایران، محلی است برای انعکاس و ترویج آثار علمی و پژوهشی اهالی جامعهشناسی و سایر رشتههای علوم اجتماعی. امید است با دریافت مقالههای ارزشمند از همکاران عزیز و دانشجویان تحصیلات تکمیلی و با دقت و مراقبت هیات تحریریه محترم مجله، این مجله هم بتواند همانند مجله جامعه شناسی ایران موقعیت ممتازی در ترویج دانش جامعهشناسی کسب کند. بدیهی است مقالههای این مجلهها، پس از ارزیابی و تایید داوران متخصص، منتشر میشوند. همواره صاحبان مقالهها از طولانی شدن فرایند داوری و اعلام تصمیم درباره مقالهها گلایه داشتهاند. باید توجه داشت که داوران مقالهها کسی جز همکاران متخصص ما در دانشگاهها و پژوهشکدههای مختلف نیستند که به صورت داوطلبانه وقت ارزشمند خود را صرف داوری مینمایند. انجمن هیچ راهی برای الزام این همکاران به سرعت دادن به امر داوری ندارد جز آنکه تقاضا کند مجلههای انجمن را مجلههای خود بدانند و داوری مقالههای آن را در اولویت کاری خود قرار دهند تا هم رضایت صاحبان مقالهها جلب شود و هم مجلهها، بتوانند به موقع منتشر شوند.
5. انجمن جامعهشناسی از دو سال گذشته سیاست توسعه ارتباط علمی با نهادها و انجمنهای علمی را با جدیت دنبال کرد که نتیجه آن عضویت در انجمن بینالمللی جامعهشناسی (International Sociological Association-ISA) و انجمن شوراهای پژوهشی علوم اجتماعی آسیا (Association of Asian Social Science Research Councils,AASSREC) بود. در همین راستا، مایکل بوروی معاون انجمن بین المللی جامعهشناسی در تیر ماه امسال به دعوت انجمن از ایران بازدید کرد (برای اطلاع بیشتر نگاه کنید به یادداشتی درباره دیدار پروفسور بورُوُی از ایران، تثبیت موقعیت داخلی و ضرورت گسترش ارتباطات بین المللی، گزارش حضور نماینده انجمن جامعهشناسی ایران در هفدهمین کنفرانس دو سالانه ازرک).
انجمن بنا دارد ارتباطات علمی بینالمللی را توسعه دهد و در این راه نیازمند مشارکت و مساعدت همه همکاران است. جامعه شناسی ایران این ظرفیت را دارد که حضور بیشتری در محافل علمی بین المللی داشته باشد. کنگرههای جهانی چهار سالانه انجمن بینالمللی جامعهشناسی مکان مناسبی است برای تعاملات علمی بینالمللی و کنگره پیش رو (ISA World Congress of Sociology 2010 ) در سال 2010 یکی از فرصتهای مناسب برای حضور جامعهشناسی ایران در سطحی بینالمللی است. به جاست همکاران مستعد و علاقمندان از هم اکنون برای شرکت و ارائه مقاله تمهیدات لازم را فراهم آورند.
6. با اصلاحی که در اساسنامه انجمن در مجمع عمومی سال گذشته صورت گرفت، دانشجویان سال سوم به بالا در رشتههای علوم اجتماعی میتوانند با عنوان عضویت دانشجویی به عضویت انجمن درآمده و از امتیازات آن (دریافت اخبار از طریق ایمیل و دریافت رایگان مجله جامعهشناسی ایران، مجله مطالعات اجتماعی ایران و خبرنامه انجمن جامعهشناسی) بهرهمند شوند. این عضویت میتواند پیوند دانشجویان را با رشته خود تحکیم نماید و هویت جامعهشناختی آنان را تقویت کند. از این رو، انتظار میرود تا همکاران ارجمند دانشگاهی این موضوع را به دانشجویان خود اطلاع دهند و آنان را به عضویت در انجمن تشویق نمایند.
در پناه حضرت حق روزگارتان خوش و خرم باد!
* رئیس انجمن جامعه شناسی ایران