حمیدرضا جلائیپور*
گروههای علمی- تخصصی انجمن جامعهشناسی، حرکت علمی و جمعیِ جوانی است که مثل هر حرکتِ جمعیِ دیگر از کمبودهای منابع مادی، نظری و محیطی (امنیت روانی- اجتماعی لازم برای انجام و نشر نتایج تحقیقات) رنج میبرد. اما سه خصیصه ی این گروهها باعث میشود که ما حرکت و استمرار آنها را غنیمت بشمریم. خصیصه ی اول اینکه فعالیت این گروهها حرکت و جوششی از پایین است. بدین معنا که محققان و اعضای هیات علمی مشارکت کننده در این گروهها بدون هیچ پاداش مادی و بر اساس «تعهد علمی»، مسائل حوزه ی تخصصی خود را مورد کنکاش قرار داده و نتایج کارشان را در اختیار یکدیگر و دیگر علاقمندان به این مباحث قرار میدهند. خصیصه ی دوم اینکه حرکتِ این گروهها «عرصه ی عمومی» را در جامعه ی ما تقویت میکند. زیرا بحثهایی که در گروههای علمی- تخصصی انجام میشود، کمتر زیر تأثیر ملاحظاتِ قدرت سیاسی، اقتصادی و فضاهای آکادمیک رسمی است. فعالیت این گروهها به شرایط آرمانی گفتار، که یکی از دغدغههایِ جدی هابرماس است، نزدیک است؛ در شرایطی که شناخت مسائل ایران، تحت تأثیر کلیشههایِ ایدئولوژیک و اولویتهای ساختارِ عظیمِ بوروکراتیکِ نفتی است. خصیصه ی سوم (یا تعبیری دیگر از خصیصه ی دوم) این است که بیشتر مباحث مطرح در گروههای علمی، معطوف به شناخت مسائل ایران، خارج از کلیشههای مذکور است.
در این شماره از خبرنامه، همکاران گرامی با خلاصهای از گزارش میزگردهای علمی در سمینار سالانه انجمنِ جامعهشناسی در تاریخ 13 / 2 / 1385 آشنا میشوند. در این میزگردها که همزمان با همایش بررسی مسایل علوم اجتماعی ایران برگزار شد، هریک از گروههای علمی- تخصصی انجمن مسایل حوزهی علمی خود را مورد ارزیابی و کنکاش قرار دادهاند.
* عضو هیات مدیره و مسوول هماهنگی گروههای علمی- تخصصی انجمن جامعه شناسی ایران