هما زنجانی زاده اعزازی
انجمن جامعه شناسی ایران که به منظور پاسخ گویی به نیازهای علمی روز در پیوند با فرآیند توسعه جامعه ایران و شناساندن این علم و ایجاد همکار بیشتر میان جامعه شناسان بوجود آمده است. امروز با این مساله روبروست که در جهان پرتلاطم و پرتغییر، فرآیند جهانی شدن و پیامدهای اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آن چگونه می توانیم این تغییرات را خوب بشناسیم و در مقابل این تغییرات با حفظ هویت خود بتوانیم استوار بمانیم. فهم خود از جهان را گسترش دهیم و چگونه خود را بنگریم و یا خود را چون دیگریِ دیگری بشناسیم. حاصل این تغییرات، تغییر نگاه به مسائل اجتماعی است. مسائل نوین پیش آمده نیازمند شناخت کاراتر، دقیق تر و همه جانبه تری است. جامعه شناسی به گفته جامعه شناس بزرگ فرانسوی پیر بوردیو باید مدام سلاح علمی خود را که تولید می کند به سوی خود بگیرد. بعبارتی جامعه شناسان باید به هنگام تحلیلهای جامعه شناسی خود به آنچه می کنند بیاندیشند.

اگر هدف علوم اجتماعی فهم جهان اجتماعی به منظور تغییر آن باشد، شناخت مساله اجتماعی چگونه ممکن می شود و بعلاوه علوم اجتماعی باید به کدام تغییر توجه کند. تغییرات اجتماعی از سوی دیگر چه در سطح علمی چه در سطح منطقه ای و بین المللی چه مسائلی را در مقابل علوم اجتماعی قرار می دهد. بنابراین وقت آن رسیده است که علوم اجتماعی نگاه انتقادی را متوجه خود کند.
تجلی عینی اهداف وجودی یک انجمن، همایش های علمی آن است. مساله اساسی همایش امسال این است که علوم اجتماعی در ایران چه ابزار نظری و روش شناختی دارد تا بتواند به بررسی وضعیت جامعه ایرانی در آغاز قرن 21 بپردازد. جامعه ما مستلزم چه نوع ساختار علمی است تا بتواند به برکت آن مسائل اجتماعی را توصیف و تبیین کند و پیش بینی نماید. در این همایش متفکران متعهد علوم اجتماعی سعی خواهند کرد طرح مساله نمایند و بعنوان متفکر و محقق راه حل های مناسب را بدست آورند.
این همایش دو بخش کلیدی را مورد توجه قرار است :
الف - فرآیندهای آموزشی و پژوهشی
نگفته پیداست که فرآیندهای آموزشی و پژوهشی مرسوم در دانشگاه ها هنوز با تغییرات، بخصوص با تغییرات تکنولوژیکی همگام نمی باشد. در جهانی که تولیدات علمی، نشر و پخش آن زمان کمی را به خود اختصاص می دهد، هنوز نحوه انتقال دانش همچنان بی تغییر مانده است و اصولا تعریف معلم نیز تغییر کرده است. معلم دیگر تنها کسی نیست که دانش را در اختیار دارد. مشی آموزشی همچنان که بیش از پنجاه سال پیش ژان پیاژه استاد بزرگ آموزش و پرورش گفته است بر تکرار که هدف آن انباشت حافظه است نباید قرار داشته باشد. هدف آموزش تربیت انسانهایی است که قادر به فکر کردن، طرح مساله کردن و یافتن راه حل باشند. فرآیندهای آموزشی وپژوهشی ما، نظام ارزش یابی، ارتباط آموزش و پژوهش و بالاخره مهمتر از همه بررسی متون دانشگاه ها در حوزه علوم اجتماعی باید مورد نقد قرار بگیرد. طرح برنامه های درسی، رشته ها و حوزه ها دیگر نمی تواند نتیجه تفکر یک فرد باشد. حتی اگر در طراحی این برنامه مدل خود را از پیشرفته ترین دانشگاه ها بگیرد. پیشرفته ترین برنامه درسی دانشگاه های جهان نمی تواند مسائل آموزشی ما را حل کند، چرا که علوم اجتماعی فرزند مسائل اجتماعی هر جامعه است و انتخاب دروس باید با توجه به مسائل جامعه ما و جایگاه آن در جهان باشد و بعلاوه متناسب با امکانات و توانایی های ما.
ب - مناسبات و تعاملات
معیارهای علمی انتخاب استاد و دانشجو، امنیت شغلی، هنجارهای اخلاقی در آموزش و پژوهش و بومی کردن علوم اجتماعی از نکات بسیار پراهمیتی است که همایش درصدد یافتن راه حلهایی برای آن است. ما به عنوان جامعه شناسان متعهد سعی خواهیم کرد که در این همایش طرح مساله کنیم و بعنوان عالم، استاد و محقق راه حلهای مناسب را بیابیم. به همین جهت در برنامه همایش سعی شده است همه ابعاد مورد توجه قرار گیرد و برنامه همایش شامل موضوعات متعددی است چون سخنرانهای پیشکسوتان این رشته، جلسات نقد و بررسی «طرح و توسعه علوم اجتماعی»، برگزاری پانل های تخصصی، ارائه مقالات تخصصی، سخنرانیهایی پیرامون انواع علوم اجتماعی و مسائل آنها و بالاخره نقد و بررسی نظریات جامعه شناختی است.
این همایش ثمره همکاری و وحدت نظر علمای علوم اجتماعی است و می تواند به عنوان یک حادثه علمی در علوم اجتماعی ایران تلقی شود.

• < قبلی
• بعدی >