283سعید معیدفر
از مهم ترین فعالیت‏های جاری انجمن، برگزاری نشست‏های علمی به صورت سخنرانی، همایش‏های نصف روزه، میزگرد و کارگاه است. از آغاز سال 83 با شروع ششمین دوره هیأت مدیره تا اسفند 84، در گروه‏های علمی ـ تخصصی آسیب‏ها و مسایل اجتماعی، شهر، زنان، صنعت، دین، علم و فناوری، خانواده، سیاسی و انقلاب، مطالعات فرهنگی، روستا، توسعه و هنر و ادبیات، جمعاً 97 سخنرانی علمی، میزگرد، همایش، کارگاه آموزشی و جلسه نقد و بررسی کتاب و پژوهش در انجمن برگزار شده و اعضای انجمن از طریق این نشست‏ها با دستاوردها، تولیدات و آخرین نتایج پژوهش‏های جامعه علمی علوم اجتماعی آشنا شده و مبادله افکار و اندیشه‏های علمی داشته‏اند. علاوه بر آن، در این مدت بیش از دو برابر این تعداد جلسه، برنامه‏ریزی در گروه‏های مذکور برگزار شده است.

در همین مدت، در دفاتر انجمن در استان‏های خراسان، فارس، کردستان، مازندران، اصفهان، همدان و تا حدودی در دفاتر استان‏های خوزستان، زنجان، ایلام سخنرانی، کارگاه آموزشی و همایش برگزار شده است.
انتشار 7 شماره مجله جامعه‏شناسی ایران در دست چاپ بودن شماره 4 سال 1384 مجله مزبور از جمله فعالیت‏های ششمین دوره هیأت مدیره انجمن بوده است. یعنی به طور مرتب هر فصل یک شماره از مجله مزبور که معتبرترین و منظم‏ترین مجله علمی ـ پژوهشی علوم اجتماعی کشور است، منتشر شده است. بدون تردید انتشار منظم و بدون تأخیر یک مجله علمی ـ پژوهشی در علوم اجتماعی کار بسیار دشواری است که عزیزان هیأت تحریریه مجله از عهده آن بر آمده‏اند و علی‏رغم همة کاستی‏ها و مشکلات عام و خاص، انتشار منظم مجله موجب شده تا اقبال خوبی از سوی صاحبان مقالات نسبت به مجله به وجود آید.
برنامه‏ریزی برای انتشار دومین مجله علمی ـ پژوهشی انجمن از جمله فعالیت‏هایی است که از اوایل سال 84 در دستور کار هیأت مدیره قرار گرفت. اساسنامه مجله مطالعات اجتماعی ایران در خردادماه سال 1384 به تصویب رسید. این مجله با تأکید بر یک موضوع، یا حوزه تخصصی و یا یک منطقه جغرافیائی خاص و دوره‏های تاریخی معین و بین رشته‏ای بودن رویکرد به موضوعات، با اهداف تولید، ترویج و ارتقاء سطح دانش نظری و تجربی علوم اجتماعی، بسط همکاری و تعامل علمی بین کنشگران حوزه علوم اجتماعی به منظور تبادل آموخته‏ها و تجربیات و تقویت فضای گفتگو و نقد اندیشه و کمک به توسعه جامعه ایران از طریق طرح مسائل اجتماعی و کوشش در جهت توصیف، تبیین و ارائه راه‏حل انتشار می‏یابد. تاکنون هیأت تحریریه مرکزی مجله مزبور پنج جلسه تشکیل داده و از میان پیشنهادهای متعدد، با 8 پیشنهاد انتشار ویژه‏نامه از گروه‏های علمی ـ تخصصی و دفاتر استانی موافقت اصولی کرده است. این مجله براساس زمان‏بندی انجام شده از آغاز سال 85 منتشر می‏شود.
در بخش اطلاع‏رسانی، در این مدت 12 شماره خبرنامه منتشر و توزیع شده است. خبرنامه این دوره از محتوایی متفاوت و بیشتر گزارش‏های محتوایی نشست‏های علمی برخوردار بوده است. در این بخش، همچنین طراحی و اجرای سایت جدید انجمن و به روز نگهداشتن آن از جمله اهتمام‏های جدی هیأت مدیره بوده است. اگرچه همچنان این سایت نیاز به تغییراتی شکلی و محتوایی دارد که در حال انجام است. حضور فعال انجمن مجموعه نشست‏های آن و نیز اظهارنظرهای اعضای هیأت مدیره و مدیران و اعضای گروه‏های علمی ـ تخصصی در مطبوعات کشور از جمله فعالیت‏ها در این بخش بوده است. در این مدت پیوسته کمیته روابط عمومی انجمن با حضور مسئول و چند تن از فارغ‏التحصیلان رشته‏های جامعه‏شناسی و ارتباطات که در زمره روزنامه‏نگاران و در مطبوعات فعالیت دارند، تشکیل شده و تقریباً گزارش فعالیت‏ها و نشست‏های انجمن در مطبوعات درج شده است. ضمناً علاوه بر اطلاع‏رسانی عمومی، اخبار و اطلاعات و خبر برگزاری نشست‏های انجمن از طریق ایمیل اعضا و افراد علاقه‏مند به اطلاع آنان رسیده است.
اولین مراسم بزرگداشت بزرگان علوم اجتماعی کشور تحت عنوان نکوداشت نیم قرن تلاش علمی دکتر غلامعباس توسلی در بهمن ماه 83 موقعیت ممتازی را برای اولین بار برای تقریباً کلیه شخصیت‏ها و اعضای هیأت علمی و انجمن در مقیاس کشور به وجود آورد تا ضمن بزرگداشت مقام علمی دکتر توسلی، یکدیگر را باور کرده و اهتمام جدی در جهت تقویت روحیه صنفی داشته باشند. این مراسم که با شکوه فراوانی انجام شد برکات فراوانی داشته و خواهد داشت. برای تکمیل و تأثیر بیشتر این اقدام، لوح فشرده مراسم تدوین و انتشار یافت و کتابی نیز به همین مناسبت تدارک دیده شده که در حال انتشار است.
در این مدت با وزارت‏خانه‏های نفت، علوم، تحقیقات و فناوری، کشور و فرهنگ و ارشاد اسلامی و نهادهای دیگری مانند مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، پژوهشگاه مطالعات اسلامی، پژوهشکده علوم انسانی، جهاد دانشگاهی، دانشگاه علوم انتظامی، در قالب تفاهم‏نامه و توافق‏نامه، همکاری‏های علمی و پژوهشی شده است. این همکاری‏ها در جهت مشاوره، نشست‏های مشترک علمی، انتشار مجله علمی و در یک مورد انجام کار پژوهشی بوده است. در مردادماه سال 83 طی بازدید هیأتی از مدیران گروه‏های علمی ـ تخصصی و هیأت مدیره انجمن از منطقه پارس جنوبی (عسلویه) زمینه یک کار پژوهشی فراهم شد که طی آن ابتدا ده نفر از جامعه‏شناسان در حوزه‏های تخصصی مرتبط برای یک کار میدانی و سپس یک تیم پانزده نفری برای انجام یک کار تکمیلی پیمایشی به منطقه اعزام شدند و نتیجه کار آنان در قالب یک همایش دو روزه در تیرماه 84 و دو جلد گزارش تفصیلی و چندین نشست مشترک با مدیران منطقه برای عملیاتی کردن نتایج تحقیق ارائه شد. این اقدام با هدف جلب جامعه‏شناسان به یکی از بکرترین مناطق کشور که با اجرای طرح‏های توسعه سریع نفت و گاز به سرعت در حال دگرگونی است و کارگاه بسیار مناسبی برای جامعه‏شناسان محسوب می‏شود، انجام شد. به منظور تعامل فعال‏تر اعضا و منفعل نبودن آنان، در این دوره تجدیدنظر اساسی در عضویت‏ها به عمل آمد. کمیته پذیرش انجمن که تاکنون 9 جلسه در این دوره داشته است. در اولین جلسات خود در سال 83 ابتدا نسبت به تصحیح کلیه آدرس‏ها اقدام نمود. از آنجا که بسیاری از اعضاء، از ابتدای تشکیل انجمن در سال 80 نسبت به تجدید عضویت خود اقدام نکرده و بعضاً تغییر آدرس و یا عنوان داده بودند، اکثر مکاتبات با آنان بی‏حاصل شده و بعضاً حتی به طور تلویحی ارتباط خود را به کلی با انجمن قطع کرده بودند. پس از تصحیح آدرس (البته تا آنجا که ممکن بود) با مکاتبه با اعضا درخواست شد تا نسبت به تمدید عضویت خود اقدام کنند. دو نوبت در هر سال برای زمان تجدید عضویت در نظر گرفته شد. یکی 15 اردیبهشت برای کسانی که در نیمه اول سال عضو می‏شوند و دیگری 15 آبان برای کسانی که در نیمه دوم سال عضویت در نظر گرفته شد. عضویت‏ها نیز دو ساله اعلام شد و افراد با پرداخت حق عضویت از دریافت مجله و خبرنامه به طور رایگان برخوردار شدند و هم اکنون آن دسته از اعضاء که آدرس ایمیل دادند پیوسته در جریان اخبار انجمن قرار می‏گیرند. با این اقدام اگرچه تعداد واقعی اعضاء انجمن کاهش یافت، اما عضویت افرادی که بدون هیچ تعاملی با انجمن، فقط به رسم عضو بودند، به حالت تعلیق درآمد. این کار بسیار لازم بود چون در زمان انتخابات، به واسطه همین افراد، جلسه مجمع از اکثریت می‏افتاد. هم‏اکنون عضو انجمن کسی است که هر دو سال یکبار نسبت به تجدید عضویت خود اقدام می‏کند و حداقل از کلیه اخبار و اطلاعات انجمن آگاهی یافته و مشترک نشریات انجمن می‏باشد.
در طی این دوره، یک نشست یک روزه با حضو مدیران دفاتر استانی و هیأت مدیره برگزار شد و درباره مسایل و مشکلات دفاتر و نیز تبادل تجارب دفاتر با یکدیگر و هیأت مدیره با دفاتر بحث و تبادل نظر شده است. ضمن آنکه هریک از اعضای هیأت مدیره در سال 84 مسئول دو دفتر استانی بود و با حضور در بعضی از دفاتر و یا تماس‏ها، جهت حفظ و انسجام سازمانی انجمن و دفاتر آن در استان‏ها کوشش شده است. در این مدت همچنین دفاتر انجمن در اصفهان و گیلان راه‏اندازی شد.
در راستای تبادل تجارب و بررسی مسایل و مشکلات گروه‏های علمی ـ تخصصی انجمن از آغاز دوره چهار جلسه شواری مدیران گروه‏ها برگزار شده و یکی از اعضای هیأت مدیره به عنوان دبیر شورای مزبور فعالیت می‏کند. نتایج بسیار مفیدی از این شورا به دست آمده که از جمله آنها، همایش مسایل علوم اجتماعی ایران است که تقریباً گروه‏های فعال انجمن هر کدام پنلی را در این همایش برگزار می‏کنند. براساس مصوبات این شورا، انجمن می‏بایست هرسال همایش سالانه داشته باشد و طی آن گروه‏های علمی ـ تخصصی جدیدترین رویکردها و اهم یافته‏های خود را به صورت مقاله، میزگرد، پنل و کارگاه ارائه دهند.
انجمن جامعه‏شناسی در سال 1383 به عضویت شورای انجمن‏های علمی کشور درآمده است و با بسیاری از انجمن‏های علمی دیگر مانند انسان‏شناسی، جمعیت‏شناسی، روان‏شناسی اجتماعی، همکاری نزدیک دارد و ضمن برگزاری دو جلسه مشترک عمومی، با دو انجمن انسان‏شناسی و جمعیت‏شناسی، کارهای مشترک مانند برگزاری همایش نکوداشت دکتر توسلی داشته است. تلاش انجمن در این دوره بر آن بوده است تا ضمن استقلال هریک از انجمن‏های مزبور، در عین حال، حول محور علوم اجتماعی ایران کارهای مشترک انجام دهد و هویت مشترک صنفی نیز ایجاد شود. از جمله این اقدامات مشترک، تلاش برای تأسیس بنیاد علوم اجتماعی ایران بوده است که اساسنامه آن نوشته شده و قرار است تا قبل از مجمع، هیأت موسس که مشترک انجمن‏های مزبور است، تشکیل و نسبت به تأسیس و ثبت آن اقدام شود. تلاش‏هایی نیز برای عضویت، در انجمن بین‏المللی جامعه‏شناسی شده است که امیدواریم تا حصول نتیجه ادامه یابد. حضور یکی از اعضای هیأت مدیره در نشست سالانه انجمن بین‏المللی جامعه‏شناسی در سال 83 در پکن و رایزنی برای همکاری مشترک، از جمله فعالیت‏های انجمن بوده است. از دیگر فعالیت‏های انجمن، همکاری نزدیک با انجمن‏های علمی دانشجویی علوم اجتماعی بوده است که هم‏اکنون در برخی از فعالیت‏های انجمن مشارکت آنان را نیز داریم و در مراسم نکوداشت دکتر توسلی نیز حضور آنان نیز پر رنگ بود.
برنامه‏ریزی سمینار دکتر شریعتی در سال 1386 و برگزاری چندین جلسه در این زمینه و پیش‏بینی نشست‏های علمی در سال 85 به عنوان نشست‏های مقدماتی سمینار، از جمله فعالیت‏های انجمن در دوره ششم محسوب می‏شود که امیدواریم هیأت مدیره جدید این اقدامات را پی‏گیری نمایند.
با توجه به اینکه یکی از سیاست‏های اکثر اعضای هیأت مدیره در دوره ششم، حضور فعال‏تر انجمن در سیاست‏گذاری‏های اجتماعی بود، در این دوره به مناسبت‏های مختلف، هم به صورت نقد و بررسی سیاست‏های اجتماعی در جلسات علمی ـ تخصصی و هم به صورت مصاحبه با مطبوعات توسط اعضای در این باره اقدام شد. از جمله این اقدامات، دو نشست یک روزه و چندین نشست کوتاه‏تر درباره انتخابات نهمین دوره ریاست جمهوری بود که یکی قبل از آن و بقیه پس از آن برگزار شد و سخنرانان به تحلیل و ارزیابی شرایط فرهنگی، سیاسی و اجتماعی کشور در آستانه انتخابات و پس از آن مبادرت ورزیدند. همچنین نقد و بررسی سیاست‏های وزارت علوم درباره نظام ارتقاء توسعه علمی کشور موضوع دو نشست گروه علم و فناوری و مصاحبه رئیس انجمن با مطبوعات در این دوره بود.
این گزارش اجمالی به منظور آگاهی اعضای محترم انجمن و به ویژه هیأت مدیره جدید از فعالیت‏ها و تلاش همه جانبه تک تک ما برای تداوم و توسعه فعالیت های انجمن ارائه شد. با توکل بر ذات باری تعالی که هرچه هست از او و به سوی اوست