آخرین کارگاه درواقع جمعبندی کارگاههای ششگانه و با شرکت هر چهار گروه هدف (پدران، مادران، دختران و پسران) برگزار شد؛ بنابراین کارگاه هفتم جمعبندی و درنتیجه عصاره شش کارگاه قبل محسوب میشود. در هر یک از کارگاههای ششگانه به افراد شرکتکننده در مورد کارگاه نهایی (هفتم) اطلاعرسانی انجام شد و افرادی که داوطلب شرکت در این کارگاه بودند، ثبتنام میشدند. سعی بر این بود که تنوع مخاطبان، شرکتکنندگان و برشهای مختلف اجتماعی در دعوت افراد از بعد شغلی، سنی و جنسی و مناطق شهری لحاظ شود.
کارگاه هفتم در شهر همدان روز پنجشنبه 25 مهر 1398 ماه از ساعت 13 تا 19 عصر با حضور 31 نفر از افراد شرکتکننده در کارگاههای ششگانه و 4 نفر از تسهیلگران سطح دو که در برگزاری کارگاههای ششگانه همکاری داشتند، در محل مهمانسرای دانشگاه بوعلی سینا برگزار و با استقبال و مشارکت خوب شرکت کنندگان همراه شد.
پس از خیرمقدم دکتر نقدی، در ابتدای کارگاه خانم رویینتن تسهیلگر سطح یک دوره و کارگاههای استان همدان قوانین کارگاه را با همکاری و همفکری مشارکت کنندگان تدوین و در محل کارگاه نصب کردند، سپس افراد در گروههای دونفره در مدتزمان یک دقیقه، خود را برای طرف مقابل معرفی کرده و سپس فرد مقابل هم به همین ترتیب خود را معرفی کرده و پس از پایان زمان دو دقیقه، افراد به ترتیب همگروهی خود را به جمع معرفی نمودند.
در ادامه پرینت ده اصل گفتگو به همراه تصاویر مرتبط به این اصول روی دیوار محل برگزاری نصب شده و کارتها و تصاویر بیان احساسات بر روی دایرهای روی زمین در وسط جلسه به شرکتکنندگان ارائه شده و شرکتکنندگان این اصول را مرور و مطالعه کردند.
اصول گفتگو عبارتاند از:
در ادامه شرکتکنندگان در مورد هر یک از اصول مطرحشده به گفتگوی جمعی پرداختند. سپس تسهیلگر به چند روش ازجمله اجرای بازی تمرینهای مطرحشده توسط مربیان موسسه امام موسی صدر بین شرکتکنندگان و از جمله یخ شکنی، برگ احساسات، دوچرخه شخصیت، آدمک شخصیت، نقاشی داستان و... زمینه را برای ایجاد محیط مناسب مشارکتی بیشتر فراهم نمود و از نشستن مداوم و احیاناً بیحوصلگی رهانید.
فضای این کارگاه به دلیل حضور چهار گروه کنار همدیگر متفاوت از کارگاههای قبلی بود. تسهیلگر مهمترین مسائل و موضوعاتی را که هر یک از گروههای ذینفع در کارگاههای ششگانه مطرح نموده و در مورد علل، ریشهها و پیامدهای آن گفتگو کرده بودند را بر روی برگههایی با رنگهای متفاوت پرینت گرفته و در جهت نمایش و مطالعه شرکتکنندگان در معرض دید و روی دیوار نصب نمود.
جدول شماره (1): مهمترین مسائل مطرحشده توسط دو گروه از مادران
مهمترین مسائل گروه مادران 1 | مهمترین مسائل گروه مادران 2 |
-اخلاق بد والدین -دروغگوئی - پنهانکاری -خیانت -عدم اعتماد -از یاد خدا غافل شدن -احترام نگذاشتن به خانواده -بیمحبتی والدین به فرزندان -اعتماد نداشتن -فقر اقتصادی -خودخواهی -عدم تفاهم -نداشتن صمیمت و دوستی -اشتغال -فضای مجازی -نداشتن مدیریت -نبود گفتگو -خشونت -عدم شناخت -همکفو نبودن والدین - فروپاشی الگوها - عدم استفاده از مشاوره |
-خودمحوری و نادیده گرفتن سایر اعضا خانواده - اشتغال مادر خانواده -فضای مجازی، زندگی مجازی - نداشتن ایمان - انتظار و توقع بیجا - انتخاب نامطلوب - حساسیت زیاد کم شدن تحمل - نداشتن زمان مناسب برای گفتگو -کم شدن تحمل -عدم فرهنگ سازی جهت زندگی با یکدیگر |
جدول شماره (2): مهمترین مسائل مطرحشده توسط دو گروه از پدران
مهمترین مسائل گروه پدران 1 | مهمترین مسائل گروه پدران 2 |
-فقر - مشکلات اقتصادی -تقابل سنت و مدرنیته - عدم گفتگو - توقعات بیمورد -تغییر ارزشها - دید نامطلوب -عدم هدف در زندگی |
-نبود صداقت -دروغ -نبود اعتماد - نبود احترام و همدلی -تقوا نداشتن -وضعیت اقتصادی -نبود گفتگو -بیهدف بودن -رابطه ضعیف والدین -سرزنش کردن همدیگر -بداخلاقی - خودبزرگبینی و غرور - عدم استفاده از تجربه دیگران - دور شدن از کانون خانواده |
جدول شماره (3): مهمترین مسائل مطرحشده توسط دو گروه دختران و پسران
مهمترین مسائل گروه پسران | مهمترین مسائل گروه دختران |
- دروغگویی - عدم اشتغال و مسکن - فضای مجازی - فرزند زیاد - عدم صمیمیت - اعتیاد - عدم توجه به نظرات و علایق - خودبینی - اختلاف همسران - عدم توجه به استعداد فرزندان - شکاف نسلی -افراطی بودن مذهبی - سرخوردگی اجتماعی - شکاف نسلی - نداشتن برنامه برای فرزندان - عدم همکاری - عدم گوش دادن - عدم مشورت - عدم درک متقابل - خیانت - تفاوت فرهنگی بین همسران |
- پسانداز نکردن - اعتماد - اعتیاد والدین - نبود آرامش در خانواده - گوش نکردن - خودرأی بودن - گفتگو نکردن - مشغله زیاد - عدم علاقه والدین به هم - عدم تعهد و مسئولیتپذیری - صادق نبودن - ازخودگذشتگی بیشازحد - وقت نگذاشتن برای هم - آیند ه را باور نداشتن - سرپوش گذاشتن |
از افراد خواسته شد که از بین مسائل گروه ذینفع خود مهمترین مواردی را که فکر میکنند برای گفتگو مناسب است انتخاب کرده و روی برگه یادداشت کرده و اولویتبندی نمایند. سپس افراد به گروههای چندنفره تقسیم شدند و ضمن به اشتراک گذاشتن مهمترین مسائل، یک مسئله را برای بهعنوان مسأله کلیدی گفتگوی جمعی گروه ذینفع خود انتخاب نمودند. درنهایت پس از گفتگوی جمعی هر گروه ذینفع، مسائل زیر انتخاب شد.
پس از انتخاب موضوعات تسهیلگر روش گفتگوی (fish bowl) را برای شرکتکنندگان توضیح داد. به این صورت که 6 نفر (از هر گروه ذینفع 2 نفر) روی صندلیهایی که در وسط چیده شده بود نشسته و درباره موضوع مورد بحث نظرات و ایدهها و پیشنهادهای خود را مطرح نمودند. سه صندلی اضافه هم وجود داشت، برای افرادی که میخواهند از گروه بزرگ وارد بحث شوند اما هر فردی که خواست وارد بحث شود اعلام کرده و به جمع وسط دایره میپیوندند و با آمدن او یکی از همگروهیهایشان به گروه بزرگ برمیگردد.
بنابراین سه گفتگوی سهجانبه (پدران، مادران و فرزندان) پیرامون مسائل مطرحشده شکل گرفت. پس از هر گفتگو یک بازی گروهی برای بازیابی انرژی شرکتکنندگان انجام شد.
جداول ذیل خلاصه نتایج سه گفتگو را نشان میدهد.
موضوع: مسائل اقتصادی (انتخابشده توسط گروه پدران)
موضوع | ریشهها | پیامدها | پیشنهادها |
مسائل اقتصادی |
-فقر - مشکلات اقتصادی - توقعات بیمورد فرزندان - برنامهریزی غلط دولت - سهم کم مناطق حاشیه از سرمایهها - نبود اشتغال |
-بیکاری - آسیبهای اجتماعی - عدم اعتماد - بیثباتی شرایط مالی - نابرابری |
- بهبود شرایط اشتغال خانواده - حمایت از مشاغل کوچک - توجه به مناطق حاشیه - درک درست فرزندان از شرایط مالی خانواده |
موضوع: تقابل دو نسل (انتخابشده توسط گروه فرزندان)
موضوع | ریشهها | پیامدها | پیشنهادها |
تقابل دو نسل |
-عدم درک دو نسل از هم - نبود شرایط گفتگو بین دو نسل - نبود آموزشهای درست - ارتباطات و نوع جدید ارتباطات و عدم آگاهی والدین به شیوههای نوین ارتباطی - تفاوت نوع افکار بین والدین و فرزندان - تفاوت نگاه به مسائل |
- عدم درک متقابل از هم - عدم یادگیری مسائل نوین توسط والدین - سکوت و دوری اعضا از هم -شکاف نسلی - آگاه نبودن از انتظارات یکدیگر - نبود گفتگوی دوطرفه با زبان مشترک |
- افزایش زمان گفتگو در خانواده - والدین علم روز را یاد بگیرند - فرزندان به سنتها احترام بگذارند - استفاده درست از فضای مجازی |
موضوع: استفاده نادرست از فضای مجازی (انتخابشده توسط گروه مادران)
موضوع | ریشهها | پیامدها | پیشنهادها |
استفاده نادرست از فضای مجازی |
- زمان زیاد صرف شده برای فضای مجازی -عدم آگاهی جوانان از مشکلات فضای مجازی - نداشتن سواد رسانهای - نبود نظارت بر فضای مجازی توسط والدین - نبود فضای مناسب در خانواده - عدم گفتگو |
-پناه بردن به فضای مجازی -سرد شدن روابط -طلاق عاطفی - نرسیدن به تربیت اعضا خانواده - دور شدن اعضا خانواده از هم - فساد و آسیب - اعتیاد به فضای مجازی |
- والدین اینترنت را یاد بگیرند - نظارت بر استفاده صحیح - افزایش تفریحات جایگزین - افزایش سواد رسانهای در خانواده - بیشتر کردن محبت در خانواده |
پس از گفتگوهای مطرحشده که با بازی-تمرینهای چندگانه همراه بود، بازنگری کارگاه توسط شرکتکنندگان انجام شد و تمامی افراد از کارگاه و روند آن راضی بوده و پیشنهادهایی در جهت انجام کارگاهها در محلات و نهادها و سازمانهای ذیربط ارائه کردند از جمله که این قبیل نشستها و کارگاهها بهطور منظم و در تمامی محلههای شهر برگزار گردد(تعدادی از مادران با فرزندان کوچک خود در کارگاه شرکت کرده بودند که مقداری وسایل نقاشی در اختیار آنان گذاشته شد و در آخر کارگاه نمایشگاه کوچکی از کارهای این کودکان نیز در معرض دید مشارکتکنندگان قرار داده شد).
مرکز مطالعات شورای شهر، شورای اجتماعی محلات، برخی سمنها، مرکز مشاوره دانشگاه و اداره خوابگاههای دانشگاه بوعلی سینا پیشنهاد اجرای کارگاه در مراکز یادشده را خواستار شدند که در حال حاضر مجریان در حال رایزنی جهت برگزاری این کارگاهها هستند.