اسمعیل خلیلی (دبیر علمی همایش و عضو هیأت مدیره انجمن جامعه‌شناسی ایران)
در فروسوی تغییرات اجتماعی ایران چه رُخ داده است، اکنون در آنها چه میگذرد و در فراسوی آنها چه خواهد شد؟
دیروز چه شد که اکنون چنین است؟ آنچه امروز میگذرد، چیست و چه فردایی در پی خواهد داشت؟
پنجمین همایش کنکاش‌های مفهومی ونظری دربارۀ جامعۀ ایران که به تغییرات اجتماعی ایران اختصاص یافته، عنوان خاصّ خود را چنین برگزیده است: دگرگونی‌ها و پایداری‌های جامعۀ ایران، اُمیدها و بیم‌ها. این عنوان، مسألۀ مندرج در آن و ضرورتِ گفت‌وگو درباره‌اش، تا کنون مورد استقبال جمعی کثیر از اصحاب علوم اجتماعی قرار گرفته؛ هم اصحاب جامعه‌شناسی هم اصحاب دیگر حوزه‌های فکری علوم اجتماعی بدین گفت‌وگو پیوسته‌اند.
اکثر اصحاب فکر و پژوهش که در مدار این گفت‌وگو به اندیشه پرداخته‌اند، روندهای بعید و قریب، ژرفنا و سطح، و کلان و خُردِ تغییر و صیرورتِ جامعه را در مرکز پژوهش خود دانسته‌اند؛ چه آنان که به تأمّل دربارۀ چگونگی، روِش و بایسته‌های تحقیق و نحوۀ پاسخِ اصولی به پرسش‌های اصولی از تاریخ، حرکت و شدنِ جامعۀ ایران پرداخته‌اند و چه آنان که به خودِ تاریخ، روندگی و انواع دگرگونی و دگردیسی‌های این جامعه توجّه ورزیده‌اند.
می‌توان با استفاده از مفهوم «شدن» (صیرورت) و یا استعارۀ «رفتن» گفت که پرسش دربارۀ علل صیرورت، نحوۀ آن، روند دگرگونی (شتاب، جهت، کیفیّت و مسیرِ آن)، فرجامِ آن (آینده) و مانند اینهاست، همچنان‌که دربارۀ روشِ کسی که دربارۀ این امور سخن می‌گوید، یعنی تأمّلات و کنکاش‌های مفهومی و نظری دربارۀ ویژگی‌های شدن و رفتن.
از آن روی که می‌توان نقطۀ کانونی یا دالّ مرکزی پرسش اصلیِ همایش را خودِ «تغییر اجتماعی جامعۀ ایران» دانست، و با توجّه به نحوۀ رویکرد مُشارکت‌کنندگان اصلی (مؤلّفان محترم مقالات و اعضای محترم نشست‌ها)، این همایش بر آن شد که با برخی از اصحاب تحقیق و مطالعه دربارۀ جامعۀ ایران، پنج پرسش را به‌صورت اقتراح در میان نهد.
این پرسش‌ها بدین قرارند:
- مهمترین ویژگی جامعۀ ایران در تاریخ معاصر چیست؟
- مهمترین تغییر اجتماعی ایران معاصر از دید شما کدام است؟
- چه مفهومی مهمترین خصوصیّت تغییرات اجتماعی ایرانرا توصیف می‌کند؟
- روندهای اصلی تغییرات کنونی ایران کدام‌اَند؟
- برای شما، کدام خصوصیت این تغییرات امیدآفرین و کدام بیم‌آفرین است؟
آنچه در پی می‌آید، پاسخ‌های برخی از صاحبنظران به پرسش‌های این اقتراح است.
انجمن جامعه‌شناسی ایران سپاس و قدردانیِ خود را به همۀ کسانی که از این اقتراح استقبال کرده و از دو ماه پیش از برگزاریِ همایش، درهایی به سوی گفت‌وگو دربارۀ موضوع آن گشوده‌اند، تقدیم می‌دارد.
اخبار مرتبط:
اقتراحي درباره جامعه ايران / روزنامه اعتماد یکشنبه 21 فروردین 1401
- توضیحات
- دسته: اقتراح درباره تحوّلات ایران
- آخرین به روز رسانی در 21 فروردين 1401