به نام خداوند جان و خرد

در پی انتشار نامه­ سرگشاده شماری از دانشجویان خطاب به انجمن جامعه شناسی ایران در خصوص جلب حمایت انجمن برای مقابله با رفتارهای مغایر با اخلاق حرفه­‌ای در محیط­‌های علمی (لینک نامه)، هیات مدیره انجمن وظیفه خود می­‌داند در ارتباط با دغدغه­‌های مطرح شده توسط امضاکنندگان نامه، موارد زیر را به اطلاع دوستان دانشجو و سایر کنشگران علمی برساند.

انجمن جامعه‌شناسی ایران با سابقۀ سی سالۀ خود در عرصه فعالیت علمی و مدنی و به پشتوانۀ اقبالی که جامعه علمی ـ مشتمل بر فعالان رشته‌های علوم اجتماعی و انسانی و نیز دیگر رشته‌های علمی ـ برای تحقق همکاری‌های درون رشته‌ای و بین رشته‌ای به آن نشان داده‌اند، همواره کوشیده تا برای شکل­‌گیری رویدادهای علمی و توسعۀ تعاملات کنشگران عرصۀ علم در زمینه­‌های آموزش، پژوهش، ترویج و کاربرد علم جامعه شناسی بستر مناسبی فراهم آورد.

در چارچوب شکل‌گیری مناسبات علمی در سطح نهادهای علمی دولتی و غیردولتی که اعضای این انجمن و انجمن های همکار یا همراه در آن حضور فعال داشته و دارند، در مواردی، از بروز رفتارهای دور از اخلاق حرفه­‌ای آگاه شده‌­ایم. در پاسخ به انتظاری که طی سال‌های اخیر نسبت به این انجمن شکل گرفته است تا به سهم خویش و در حیطۀ اختیارات خود، از حریم امن تعاملات علمی دفاع و محافظت کند،‌ انجمن جامعه­‌شناسی ایران، در راستای مقابله با تخطی از اخلاق حرفه‌­ای محرز شده یکی از اعضای خود، مشخصاً قدم به پیش نهاد و طی بیانیه­‌ای رسمی عضویت وی را معلق کرد که مورد استقبال اجتماع علمی و کنشگران مدنی هم قرار گرفت. در پی آن، با هدف پیشگیری از بروز رفتارهای دور از شان علمی و اخلاق حرفه‌­ای و همچنین به جهت پاسداشت کنشگری سالم در فضای علمی، به ویژه در رابطه با دانشجویان، این انجمن، در مهر ماه ۱۴۰۰ از سند «پیشگیری و مقابله با آزارهای جنسی در محیط های علمی» رونمایی کرد ـ که حاصل کار جلسات متعدد کارگروهی متشکل از نمایندگان این انجمن و چند انجمن علمی از رشته‌های مختلف بود. این سند که در سایت انجمن در دسترس است (لینک سند) حمایت‌ها و بازخوردهای مثبت گسترده‌­ای نیز در پی داشته است. هیأت مدیره انجمن بر اساس سند مصوب مذکور، «هیات رسیدگی به شکایات» مرتبط با موضوع سند را تشکیل داده که پیگیری و اجرای مفاد این سند را به عهده دارد. مکانیسم­‌های پیش­‌بینی شده در این سند می­‌تواند مورد استفادۀ شاکیان احتمالی قرار گیرد و نیز سایر نهادهای علمی می‌­توانند از آن ایده گرفته والگو برداری کنند.

به دنبال اقدامات پیش گفته، اخیراً انجمن، مخاطب پیام جدید، ولی مرتبطی از سوی گروهی از دانشجویان و دانش آموختگان دانشگاهی قرار گرفت که برای حمایتِ انجمن از پیگیری و رسیدگی به اشکال دیگری از بدرفتاری و آزار در محیط های علمی، درخواستی را، طی نامه‌ای مطرح کرده اند. در اين نامه که با عنوان "نامه اعتراضی دانشجویان علوم اجتماعی علیه قلدری، آزار و تبعیض در دانشگاه‌ها" با صدها امضا در معرض دید همگان قرار دارد (برای اطلاع بیشتر اینجا را کلیک کنید)، از آزارها و بروز برخی رفتارهای دور از شان محیط علمی و‌ خشونت کلامی نابجا و برخی رفتارهای تحقیرآمیز سخن رفته، که می­تواند جو کلاس­ها و رابطه تعاملی استاد و دانشجو را از حالت همکاری، همدلی و همیاری به سمت محیطی ناسالم،‌ ناآرام و ناامن سوق دهد. حتی اگر گسترۀ چنین رفتارهایی چندان وسیع هم نباشد و صرفاً موارد معدودی رخ داده باشد، مسلماً، توجیهی برای بروز آنها وجود ندارد. این گونه سوء رفتارها و تداوم آنها، می‌تواند به سلامت ارتباطی و اجتماعی محیط‌های علمی لطمه وارد کند و کيفيت محيط­‌های آموزشی، پژوهشی و سلامت روانی اجتماعی و همچنین تعالی علمی و اخلاقی کنشگران علمی را با تاثیرات منفی بلندمدتی خدشه دار کند.

هیات مدیره انجمن جامعه شناسی ایران بدینوسیله، ضمن اعلام حمایت خود از تلاش جمعی این دانشجویان و دانش آموختگان برای طرح مطالبۀ به حق­شان در جهت حفظ و حراست از آرامش و امنیت خاطر انواع کنشگران اجتماع علمی، اعلام می دارد؛ نخستین اقدام اصولی برای داشتن محیط امن و آرام و مبتنی بر رعایت اخلاق حرفه‌­ای در روابط علمی این است که گفتگوهای علمی مبتنی بر پژوهش و شواهد در این خصوص شکل گیرد تا حساسیت و آگاهی واقع بینانه و به دور از بزرگنمایی و یا سوءاستفاده‌­های احتمالی، نسبت به این بدرفتاری‌­ها ایجاد شود و بر مبنای این حساس سازی و آگاهی‌ها، منشور اخلاق حرفه­‌ای جامعی نیز با مشارکت نمایندگان همه ذینفعان و مرتبطان با موضوع تدوین گردد. بر این باوریم چنین منشوری، هنجارهای اخلاق علمی و رفتار آکادمیک را تصریح می‌کند، حساسیت نسبت به رعایت آنها را تقویت کرده و ضمانت­­‌های اجرایی لازم را هم پیش بینی می‌­کند.

انجمن جامعه‌شناسی ایران آمادگی دارد تا با همکاری سایر انجمن­‌های علمی و نمایندگان انجمن­‌های علمی دانشجویی و نهادهای آموزش عالی کشور در این مسیر اقدام و همکاری نماید و پیشگام حرکت در این مسیر باشد.

هیات مدیره انجمن جامعه شناسی ایران

8خرداد 1401

 

• < قبلی
• بعدی >