حوادث طبیعی در هرجای دنیا که اتفاق می­افتند روندهای جاری زندگی و بسترهای اجتماعی- فرهنگی را به شدت تحت تأثیر قرار داده و با چالش­ های جدی روبرو می ­سازند. از این رو نحوه برخورد با آسیب­ های به وجود آمده پس از این حوادث در هر جامعه ­ای متفاوت است. این برخوردها اگر تنها به بازسازی فیزیکی صرف و بدون قاعده در مناطقی که حادثه رخ داده ختم شوند، جامعه هدف را دستخوش دگرگونی­ می­ کنند که بایستی این موارد را در مشکلات فرهنگی و غیر ملموس جست. زلزله 21 آبان­ماه 1396 سرپل­ ذهاب از این جمله این حوادث بود که محیط فرهنگی- اجتماعی جامعه را به شدت تغییر داد. لذا گروه اعزامی به سرپرستی دکتر محمدحسین پناهی (استاد دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی) و هیأت همراه ایشان که شامل 6 نفر از دانشجویان دکتری جامعه شناسی فرهنگی؛ طی بازدیدی دو روزه از شهرستان زلزله زده و آسیب دیده سرپل­ ذهاب درصدد یافتن مشکلات و آسیب ­های فرهنگی به وجود آمده در این منطقه برآمدند.

روز چهارشنبه 16 اسفندماه این هیأت به همراهی گروهی از متخصصان و کارشناسان علوم اجتماعی و فرهنگی به بازدید از شهر و نقاطی که بسیار آسیب دیده بود پرداختند و به صورت میدانی با مردم به گفتگو نشسته و حال ایشان را از زبان خودشان جویا شدند.

صبح روز دوم یعنی پنج شنبه 17 اسفندماه 96 در جمع­بندی دیده ­ها و شنیده ­های گروه اعزامی، دکتر پناهی به همراه هیأت همراه به بحث و گفتگو با کارشناسان و متخصصین بومی در حوزه اجتماعی و فرهنگی منطقه پرداختند. این کارشناسان که خود زلزله را تجربه کرده و از لحظه اول حادثه تاکنون در منطقه حضور جدی و مؤثر داشتند از تجربه زیسته خود گفتند و به سوالات مطرح شده از سوی هیأت اعزامی پاسخ دادند.

در این نشست دکتر فریبرز لرستانی (دکتری بررسی مسائل اجتماعی از دانشگاه تربیت مدرس و از اساتید و صاحب­نظران این حوزه و ساکن شهرسرپل ­ذهاب) خصوصیات فرهنگی مردم منطقه و شرایط حاکم در آنجا را توصیف نمود. سپس دکتر پناهی سوالاتی در خصوص تغییرات فرهنگی قبل و بعد حادثه از محسن شبستری (کارشناس برنامه ­ریزی اجتماعی و کارشناس ارشد برنامه­ ریزی توسعه منطقه ­ای- شهری دانشگاه علامه طباطبایی) پرسید. وی که خود ساکن شهر سرپل ­ذهاب است ونیز از ابتدا در امر کمک رسانی فعال بود به تشریح وضعیت بحرانی فرهنگی- اجتماعی ساکنان پرداخت و نکاتی را در پاسخ به سوالات مطرح شده ارائه نمود.

سپس دکتر فاضل الیاسی (دانش آموخته دکتری جامعه شناسی دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران و مدیر دفتر انجمن جامعه شناسی ایران در سرپل­ ذهاب و از فعالان بومی منطقه در حوزه اجتماعی و کمک رسانی به مردم زلزله زده) به روایت حادثه پرداخت و تجارب خود را در اختیار حضار قرار داد. در ادامه نیز هیأت اعزامی به همراهی و راهنمایی فاضل الیاسی و محسن شبستری به بازدید از کمپ ­های سطح شهر و روستاهای شهرستان سرپل ­ذهاب پرداخته و مصاحبه­ هایی را با مردم آسیب ­دیده و ساکن در چادر و کانکس انجام دادند.