گروه مطالعات انسان‌شناسی فرهنگی انجمن جامعه‌شناسی ایران، اول آبان ماه سال جاری نشستی را با موضوع چگونگی تحصیل در آمریکا برگزار کرد. میهمان این نشست دکتر علیرضا دوستدار، دانشجوی دکتری دانشگاه هاروارد در رشته انسان‌شناسی بود که اطلاعات جالبی را در مورد شرایط تحصیل در رشته انسان‌شناسی در آمریکا به حضار ارائه داد.

وی در ابتدا، با بیان این نکته که برای بسیاری از دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد از او درباره چگونگی ادامه تحصیل در آمریکا می‌پرسند، گفت:پذیرش وبورس گرفتن از دانشگاه‌های آمریکا کاملاً امکان‌پذیر است، به شرط این‌که راه وچاه درخواست‌دادن را یاد بگیرید، برای این کار وقت و توان زیادی گذاشته و درست برنامه‌ریزی کنید.

دوستدار با تأکید بر اینکه بحث او با اندکی تغییر، به اغلب رشته‌های علوم اجتماعی وعلوم انسانی درمقاطع کارشناسی ارشد و دکترا، قابل تعمیم است؛ گفت: در بسیاری از دانشگاه‌های آمریکا، داشتن مدرک کارشناسی برای اقدام برای دکترا کافی ا‌ست و بسیاری ازدانشجویان، بعد از فارغ‌التحصیلی با مدرک کارشناسی، مستقیماً وارددکترا می‌شوند. در عین حال، اگر کسب مدرک کارشناسی ارشد به ‌خودیخود برای شما اهمیت دارد، باید بدانید که در بسیاری از برنامه‌های دکترا درآمریکا، در صورت درخواست دانشجو، پس از تکمیل دروس لازم و قبولی در امتحان جامع، مدرک کارشناسی ارشد نیز اعطا می‌شود.

دوستدار افزود: با وجود آن که از یک سو، تحصیل کارشناسی ارشد در آمریکا، احتمال قبولی شما در مقطع دکترا راافزایش خواهد داد، اما از سوی دیگر، دانشگاه‌های آمریکا غالباً برای مقطعکارشناسی ارشد امکانات بورسیه و کمک‌ هزینه کمتری درنظر گرفته وترجیح می‌دهند این امکانات را به دانشجویان دکترای خود اختصاص دهند وبرای بسیاری از دانشگاه‌ها، رشته‌های کارشناسی ارشد نوعی منبع درآمدبه حساب می‌آید.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: برای قبولی در دکتری انسان‌شناسی لزومی ندارد که مدرک پیشین شما انسان‌شناسی باشد. در آمریکا دانش و تجربه از نفس مدرک اهمیت بیشتری دارد. به‌ علاوه، دانشگاه‌های آمریکا علاقه‌مندند که بین دانشجویاندکترا تنوع زیادی وجود داشته باشد و به همین دلیل، در میان دانشجویان،‌همه‌ نوع گرایش در مدارک کارشناسی و حتی کارشناسی ارشد مشاهده می‌شود.

دوستدار در مورد انتخاب دانشگاه برای ادامه تحصیل نیز گفت: برای انتخاب دانشگاه، لازم است که درک نسبتاً خوبی از علایق تحقیقی خودداشته باشید. خوشبختانه، بیشتر دانشگاه‌‌های معتبر، پایگاه‌های اینترنتیخوب و منظمی دارند که کلیه اطلاعات مورد نیاز برای شناخت دانشگاه،برنامه‌های دکترا و اساتید فعال در دپارتمان‌های مختلف در آنها نشان داده شده است. بنابراین، برقراری ارتباط هوشمندانه با اساتید دانشگاه‌های مطلوب‌تان می‌تواند احتمال پذیرش‌ شما را افزایش دهد. در این زمینه، اساتید معمولاً دانشجویان را تشویق می‌کنند که به بیش از یک دانشگاه درخواست پذیرش دهند. این توصیه خوبی‌ است ولی این‌که دقیقاً به چند دانشگاه باید درخواست بدهید، بستگی به ارزیابی‌ شخصی فرد از میزان آمادگی خود و اقبالش برای قبولی در هر یک از دانشگاه‌ها دارد.

این دانشجوی دانشگاه هاروارد در بخش دیگری از سخنان خود در انجمن جامعه‌شناسی ایران، با بیان اینکه تحصیل در آمریکا ارزان نبوده و بدون کمک‌ هزینه تقریباً غیرممکن است، گفت: دانشگاه‌های زیادی هستند که به دانشجویان دکترای خود و دربرخی موارد به دانشجویان کارشناسی ارشد، بورس و کمک‌ هزینه‌های خوبی ارائهمی‌دهند. بهترین راه برای کسب اطلاع در این مورد، مطالعه پایگاه اینترنتیخود دانشگاه‌ها و صفحات کمک‌هزینه (financial aid) آن‌ها است. در این میان، دانشگاه‌های خصوصی از منابع گسترده‌تری برای تامین دانشجویانشان برخوردارند. در بعضی از این دانشگاه‌ها، همه دانشجویان دکترای انسان‌شناسی صرف‌نظر از ملیت‌شان، بورس کامل تحصیلی دریافت می‌کنند.از طرف دیگر، دانشگاه‌های "عمومی" به‌طور کلی منابع کمتری دارند و ممکناست نتوانند به همه دانشجویان به‌صورت یکسان کمک‌هزینه تحصیلی ارائه دهندو گاهی حتی ممکن است به بعضی از دانشجویان‌شان هیچ کمک‌هزینه‌ای تعلق نگیرد. از سوی دیگر، در آمریکا، شهروندان آمریکایی می‌توانند برای پرداخت هزینه‌های تحصیلی خود از وزارت آموزش و پرورش وام دریافت کنند. این در حالی است که بیشتر دانشجویان خارجی از چنین فرصت‌هایی بی‌بهره‌اند.

دوستدار در مورد شرایط دریافت ویزا نیز گفت: دانشگاه‌های آمریکا هنگام اعطای پذیرش به ملیت یا وضعیت ویزای دانشجوتوجهی نمی‌کنند. دریافت ویزا، هرچند با حمایت دانشگاه میزبان انجام می‌شود، ولی در نهایت به‌عهده خود دانشجو بوده و تابع شرایط مختلف و به‌خصوص وضعیت سیاسی بین آمریکا و کشور محل تابعیت متقاضی‌ است؛ اما در این خصوص باید توجه داشت که با وجود این‌که روابط سیاسی ایران و آمریکا در حالت مطلوبی نیست، دریافت ویزای تحصیلی از این کشور، غیر ممکن نخواهد بود.

وی همچنین خاطرنشان کرد: دپارتمان‌های انسان‌شناسی در آمریکا معمولاً فقط برای ترم پاییز (ازاواخر اوت تا اوایل سپتامبر) دانشجوی جدید می‌پذیرند. به ‌این ترتیب، مهلت تحویل درخواست پذیرش، معمولاً بین اواسط دسامبر و اوایل ژانویه قبل از سالجدید تحصیلی‌ است. مثلاً برای پذیرش در سپتامبر 2009، باید درخواست خود را قبلاز دسامبر 2008 یا ژانویه 2009 بفرستید. این مهلت در دانشگاه‌های متفاوت فرق می‌کند. اطلاعات در این باره و موارد دیگر در زمینه درخواست پذیرش در صفحات admissions پایگاه‌های اینترنتی دپارتمان یا دانشگاهمورد نظر موجود است.

دوستدار افزود: در روند پذیرش دانشجو، دو گروه دخیل‌اند؛ گروه پذیرش دردانشکده و کمیته پذیرش در دپارتمان مربوطه.مسئولان پذیرش در دانشکده، سروکارشان بیشتر با ملزومات کلی ا‌ست. هنگامی که متقاضیان از صافی اولیه دانشکده می‌گذرند، بررسی و تصمیم‌گیری درمورد آنهابر عهده کمیته پذیرش دپارتمان است. اعضای اصلی این کمیته، گروهی از استادان دپارتمان هستند که تمامی پرونده‌های درخواست را مطالعه کرده و در موردآن‌ها نظر می‌دهند. از دید کمیته پذیرش، بعضی از اجزای درخواست‌نامه، به‌خصوص مقاله "شرح اهداف آکادمیک" (statement of purpose) از سایر موارد، مانند نمره TOEFL، GRE و حتی ریز نمرات دانشگاهی، بسیار مهم‌تر است.

علیرضا دوستدار در خاتمه بحث خود در  این جلسه، گفت: پذیرش گرفتن برای تحصیل دکترا در آمریکا، مانند بسیاری از کشورهای دیگر،کار ساده‌ای نیست. برای موفقیت باید از ماه‌ها قبل برنامه‌ریزی کنید، تلاش و دقت بسیار زیادی به‌خرج دهید و بیشترین حد هوش، ذکاوت و سماجت خود رابه‌کار ببندید. خوشبختانه، تجربه نشان داده که این کار ممکن است وموفقیت به‌هیچ وجه دور از دسترس نیست.

• < قبلی
• بعدی >