در برنامه سالیانه گروه علمی- تخصصی جامعه‌شناسی دین انجمن جامعه‌شناسی ایران، عنوان یکی از نشست‌ها "فمینیسم و مذهب" اعلام شده بود. در این نشست که در تاریخ بیست و ششم آذر ماه سال 87 در پژوهشکده فرهنگ و هنر جهاد دانشگاهی برگزار شد، حجت الاسلام دکتر سید محمد ثقفی، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی به سخنرانی پرداخت.
او در آغاز بحث خود، با اشاره به فعالیت‌های جنبش‌های زنان در سراسر دنیا، فعالیت‌های این جنبش‌ها را سبب اهمیت یافتن امور زنان در جامعه و ترویج جدی‌تر نظریات فمنیست‌ها درباره تبعیض‌ها و ستم‌های حاکم بر زنان دانست و گفت: این روند تا به آنجا پیش رفته که در کشور ما نیز در سطوح دانشگاهی، گرایشی با عنوان مطالعات زنان دایر شده است.
وی سپس خاطرنشان کرد: در جامعه‌شناسی فمنیستی، باور اصلی بر این است که نه تنها نوعی جانبداری مردانه بر پیکره علوم اجتماعی سایه افکنده است، بلکه این نگاه مردسالارانه جامعه‌شناسی سبب شده تا از همان ابتدا زنان به موضوعی حاشیه‌ای تبدیل شوند.
ثقفی در ادامه، به ظهور گرایشات فمنیستی در عرصه مذهب و کتاب الیزابت یان‌سن درباره قایل شدن ضمیر مونث برای خداوند اشاره کرد و اظهار داشت: مطرح شدن این گونه پرسش‌ها، بازنگری در آن بخش از دین و متون دینی که درباره زن بدفهمی شده را ضروری ساخته است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود، درباره تصویر زن در کتاب مقدس گفت: به اعتقاد فمنیست‌ها، زنان در سراسر کتاب مقدس، به عنوان شهروندان درجه دو تلقی شده‌اند که نقش یار و یاور مردان را دارند و اگر چه عیسی مسیح (ع) آنان را به شاگردی خوانده؛ ولی نتیجه اجتماع مسیحی، همواره انجمنی برادرانه بوده است. در واقع، بر اساس آموزه‌های این دین، زنان نباید در ملا عام سخن بگویند و مستقل از حمایت شوهرانشان نمی‌توانند زندگی کنند. از سوی دیگر، باید در نظر داشت که زنان در متون نیز تاریخی منفور شده و در اندک مطالب یافت شده درباره آنها نیز این قشر از جامعه، شهوت‌انگیز، بد کار و بد ذات و ناقص و حقیر و راه عبور شیطان معرفی شده‌اند.
ثقفی در ادامه، به مقایسه تعلیمات انجیل و قرآن درباره زنان پرداخت و گفت: بر اساس آیات قرآن، زن و مرد از یک ماده آفریده شده‌اند، هر دو توسط شیطان اغوا شده و خلیفه و جانشین خداوند بر روی زمین هستند. ضمن آن که به زنان حق استقلال داده شده و آنها حتی می‌توانند عالم دینی شوند. علاوه بر این، زبان مقدس در دین اسلام، فوق جنسیتی است. در این دین، زنان گمنام نیستند و انجمن‌های اسلامی هم زنان و هم مردان را شامل می‌شوند.
وی همچنین درباره جایگاه زنان در اسطوره‌های ایرانی اظهار داشت: در اسطوره ایرانی آفرینش، زن در درجه دوم قرار ندارد؛ بلکه زن و مرد هر دو از یک ریشه ایجاد شده‌اند. ضمن اینکه واژه خانواده در زبان فارسی، به معنای خانه و خانواده بوده و اصطلاح اسلامی اهل البیت برای خانواده و منزل به کار رفته است.
دکتر ثقفی در بحث خود، خاطرنشان کرد: به اعتقاد من، طرح فرضیه جامعه‌شناسی منحصراً مردانه و یا زنانه غیر ممکن است. طرح جامعه‌شناسی خالص بدون توجه به زنان و یا بالعکس جامعه‌شناسی زنان بدون مردان امکان‌پذیر نیست؛ چرا که علم جامعه‌شناسی، به بررسی پدیده‌های اجتماعی می‌پردازد و بدیهی است که این پدیده‌ها شامل روابط اجتماعی از جمله روابط میان زنان و مردان هستند.
وی در برابر فرضیه خشونت، دشمنی و یا رقابت موجود، الگوی روابط مسالمت‌آمیز را مطرح کرد و با اشاره به آیه 19 سوره نساء، به بحث درباره "نظریه معاشرت یا همکاری مردان و زنان در اسلام" پرداخت و در این باره گفت: تئوری مطرح شده در این آیه، تئوری هم‌زیستی بدون خشونت است و شایستگی‌های دو جنس را مطرح می‌کند. از آنجا که زن و مرد مخلوق یک آفریدگار هستند، در آفرینش یکسان بوده، هر دو عقل و تدبیر دارند و زندگی بدون معاشرت آنها با یکدیگر ممکن نیست.
حجت الاسلام ثقفی در پایان سخنرانی خود در گروه جامعه‌شناسی دین انجمن، تأکید کرد: به گفته خداوند، زن و مرد اجزای انسانی و واحدند و جامعه به صورت یکسان، به این اجزاء نیاز دارد. از این رو، به اعتقاد من، لازم است که تئوری معاشرت زن و مرد از دیدگاه اسلام، تاحد ممکن در محافل آکادمیک مطرح شود.
وی همچنین از حضرت خدیجه کبری(ص)، به عنوان تیپ اجتماعی زن مسلمانی نام برد که تئوری معاشرت را به آزمون گذارده و افرادی مانند بی‌نظیر بوتو و پروین اعتصامی را از جمله نمونه‌های معاصر این تیپ دانست.
- توضیحات
- زیر مجموعه: گزارش نشست ها
- دسته: گزارش نشست گروه جامعه‌شناسی دین
- آخرین به روز رسانی در 04 اسفند 1394