نشست «نقش باغ در زیستپذیری شهری» در روز سهشنبه مورخ 13 تیر ماه 1396 در سالن جلسات جامعه مهندسان مشاور ایران برگزار شد. در این نشست فیلم مستند «باغهای گمشده» به نویسندگی و کارگردانی هادی آفریده -از فیلمسازان جوان کشور - به نمایش درآمد و در قالب پنل گفتگو و نقد، موضوع اصلی نشست و همچنین فیلم از زوایای مختلف مدیریت شهری، محیط زیست و میراث شهری و فرهنگی مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
فیلم «باغ های گمشده» مروری داشت بر نام و مکان باغهای تاریخی تهران و در روند آن باغ-شهری را به تصویر کشید که امروز بهجای باغهای آن، ساختمانها نشستهاند و هشداری برای حفظ اندک باغهای باقیمانده در شمیران و اوین و درکه، به همراه طرح این سوال که آیا نمی بایست با دستیابی به یک اتفاقنظر جمعی، این معدود نشانههای برجایمانده از گذشته که زیستپذیری شهر را در تعامل انسان با محیط زیست طبیعی به نمایش میگذاشت، حفظ نمود؟
در این پنل نقد و بررسی، ابتدا اسکندر مختاری، پژوهشگر مطالعات معماری وشهرسازی، ردیفهای تحولات شکلی باغ در شهر تهران را از دوران قاجار تا به امروز برشمرد و تاکید نمود که علاوه بر میدانها و خیابانها که وجوهی از باغات این شهر هستند، حیاط خانهها نیز در بردارنده باغچههایی بودند که امکان زیستپذیری شهر را فراهم میکردند. وی گفت: ضوابط و مقررات جاری، این اندک امکان تعامل با طبیعت را نیز در معرض مخاطره قرار داده است.
محمد حقانی، عضو شورای چهارم شهر تهران و رئیس کمیته محیط زیست این شورا در ادامه تلقی کالای سرمایهای شدن باغ های تهران را عمدهترین عامل نابودی آنها برشمرد و افزود: باغهای شهر جز حقوق عمومی ساکنین شهر منظور میشوند و به بهانه مالکیت و حقوق مالکین نمیتوان مجوز تخریب باغهای شهری را صادر نمود. او ادامه داد: در دو دهه اخیر 5000 هکتار از باغهای تهران ازبین رفته است.
محمد درویش، مدیر کل دفتر مشارکتهای مردمی سازمان محیط زیست نیز در سخنان خود گفت: تخریب باغات نابودی زیستگاه شهری را بهدنبال دارد. وی تاکید نمود که محیط زیست درواقع بستر اصلی توسعه است و نه فقط یکی از محورهای آن. ازاینرو به هیچ بهانهای نباید ظرفیتهای زیستپذیری شهر تهران را که ازلحاظ اکولوژیکی تنها ظرفیت پذیرش 2.3 میلیون نفر جمعیت را دارد و درحالحاضر 15 میلیون نفر در آن زندگی و رفتوآمد مینمایند نادیده گرفت. مباحث مطرحشده توسط حاضرین این نشست نیز اهمیت به حقوق عمومی بهجای رجحان بخشی به مالکیت و حقوق خصوصی در موضوع شهر و باغهای تهران را مورد اشاره و تاکید قرار داد.
فرهاد ورهرام، مستندساز پیشکسوت سینمای ایران در پایان بر اهمیت تاثیرگذاری فیلمهای مستند در برآوردن نیازهای جامعه تخصصی معمار و شهرساز اشاره داشت و همچنین به لزوم حمایت بیشتر موسسات، نهادها و سازمانهای دولتی در این زمینه نیز تاکید نمود.
گفتنی است سلسه نشستهای نقد پژوهشهای شهری ازسال 1391 به صورت ماهیانه (سهشنبههای پایان هر ماه) برگزار گردیده و مخاطبان رشتههای شهرسازی، معماری، جامعهشناسی و اقتصاد شهری و سایر علاقمندان به حوزه مطالعات شهری را دربرمیگیرد. این نشستها در چهارچوب موافقتنامه همکاری سه نهاد جامعه مهندسان مشاور ایران، انجمن جامعهشناسی ایران، و جامعه مهندسان شهرساز در پایش و ارتقا پژوهش شهری سازماندهی میشود.