”تاریخ موسیقی پاپ نشان میدهد برخلاف تصور عدهای این موسیقی، موسیقی مبتذل نیست و موسیقیای نیست که توسط افراد غیرحرفهای ساخته شده باشد بلکه بالعکس افراد در این عرصه بسیار حرفهای بودهاند و در عین حال رواج آن نزدیکی زیادی با مسایل اجتماع و خرده فرهنگهای موجود در جامعه داشته است“.
”دکتر مسعود کوثری“ عضو هیأت علمی گروه جامعه‌شناسی دانشگاه تهران در نخستین نشست گروه علمی ـ تخصصی هنر در سال جاری که در یازدهم آذرماه برگزار شد. در سخنانی با عنوان ”جامعه‌شناسی موسیقی مردم پسند (پاپ)“ به ارزیابی دیدگاههای مختلف در این زمینه پرداخت.وی ویژگیهای اصلی موسیقی مردم پسند را بداهه نوازی، محتوا و تأثیر آن از جریانات اجتماعی و میزان فروش و گستردگی مخاطبان عنوان کرد و گفت: این نوع موسیقی را میتوان با تئوریهایی مانند تئوری تحلیل مخاطب، تئوری مربوط به تولید، نظریات مربوط به هویت یابی و تحقیقات و نظریاتی که به رابطه بین کلیات این آثار و راه حل اجتماعی جامعه سرمایهداری میپردازد، مورد بررسی و ارزیابی قرار داد.
دکتر کوثری در ارزیابی خود از دیدگاه تحلیل مخاطب، در ابتدا به نظریات ماکس وبر در رابطه با چگونگی نفوذ عقلانیت در ساختار موسیقی کلاسیک، آدورنو و بحث وی درباره شنوندگان کودک و نظریات استوارت هال وهب دایج اشاره کرد.
” آدورنو معتقد بود موسیقی پاپ، برخلاف موسیقی کلاسیک که ساختاری تفکر برانگیز دارد، نوعی کودکپروری است و به جای خواندن شنوندگان به تفکر، آنان را مانند کودکان خسته خواب میکند تا بتوانند فردا روز به کار خود برگردند. در عین حال استوارت هال برخلاف نظر آدورنو معتقد بود مخاطب به صورت منفعل این نشانهها را مصرف نمیکند بلکه آنها را براساس خواستههای خود تفسیر میکند“.
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران، در ادامه تحلیل نظریات جامعهشناسان در این باره، با اشاره به نظریه هب دایج او را به عنوان مخالف نظریه انفعال آدورنو معرفی کرد.
وی در بررسی نظریات مربوط به دیدگاه تولید بار دیگر به آدورنو اشاره کرد و این بار بحث ”صنعت و فرهنگ“ او را مورد بررسی قرار داد. در عین حال به ارزیابی انتقادات وارد به این نظریه پرداخت.
دکتر کوثری در نگاه خود به جامعه‌شناسی موسیقی مردم پسند، جنبه ”هویت“ را نیز مورد توجه قرار داد و با اشاره به اینکه این موسیقی سهم مهمی در هویتیابی جوانان داشته است و گفت: نظریهپردازان این ایده معتقدند موسیقی پاپ نقش مهمی در احراز هویت گروههای قومی، خرده فرهنگها و جوانان و حتی ملیتها داشته است.
وی در پایان با اشاره به رابطه جامعه و موسیقی مردمپسند، موسیقی پاپ را از یک دیدگاه موسیقی سرمایهداری متأخر و در مبارزه با نقد و مقاومت در برابر این نوع سرمایهداری معرفی کرد و یادآور شد: موسیقی مردم پسند همواره جریانی از پایین به بالا بوده و میتوان آن را به عنوان واکنشی از سوی مردم به ویژه جوانان در برابر فرهنگ نخبه به بنبست رسیده دانست.
دومین نشست گروه جامعه‌شناسی هنر در تاریخ نهم دیماه با سخنرانی ”دکتر اعظم راودراد“ در دفتر انجمن جامعه‌شناسی ایران برگزار شد که گزارش آن در شماره بعدی خبرنامه درج خواهد شد.
- توضیحات
- زیر مجموعه: گزارش نشست ها
- دسته: گزارش نشست گروه جامعه‌شناسی هنر
- آخرین به روز رسانی در 04 اسفند 1394