نرگس شجاعی*

نشست تخصصی گروه گردشگری انجمن جامعه شناسی ایران روز یکشنبه دهم اردیبهشت ماه سال 1396، موضوع «چشم­ انداز توسعه گردشگری در برنامه ششم توسعه» را به بررسی گذاشت.

در این جلسه که با حضور دکتر رضا معصومی ­راد (رئیس امور فرهنگ، گردشگری و ورزش سازمان مدیریت و برنامه­ ریزی کشور و دبیر شورای میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری)، دکتر پویا علاءالدینی (رییس مرکز پژوهش ­های گردشگری دانشگاه تهران) و دکتر علی­ اصغر سعیدی (مدیر گروه جامعه ­شناسی گردشگری انجمن جامعه ­شناسی ایران) برگزار گردید، دکتر معصومی­ راد به ایراد سخنرانی پیرامون سند بخش میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برنامه ششم توسعه و چشم ­اندازه توسعه آن پرداخت.

او ابتدا به بیان مختصات اسناد فرادستی برنامه ششم توسعه از جمله سیاست­ های کلی برنامه ششم، سیاست­ های کلی اقتصاد مقاومتی و سند چشم ­انداز و به تبیین خطوط راهنمای این اسناد برای توسعه بخش گردشگری شامل موارد زیر پرداخت:

1. ضرورت اتکاء به قابلیت­ها و ظرفیت­های داخلی و ملی
2. ضرورت تقویت قابلیت­های مردمی اقتصاد
3. ضرورت کاهش وابستگی به درآمدهای ناشی از صادرات نفت خام
4. ضرورت فراهم ­سازی زمینه ­های رشد و توسعه توأم با صیانت از هویت و میراث فرهنگی
5. ضرورت فراهم ­سازی زمینه ­های توسعه بومی و متکی بر مشارکت حداکثری آحاد جامعه.

 وی محورهای برنامه ششم  توسعه را در سه مقوله «اقتصاد مقاومتی»، «پیشتازی در عرصه‌ علم و فناوری» و «تعالی و مقاوم‌سازی فرهنگی» دانست و به بندهای 50 و 51 سیاست­های کلی برنامه ششم توسعه اشاره نموده که به طور مشخص به بخش گردشگری توجه دارد.

بند 50: توسعه پایدار صنعت ایرانگردی به‌گونه‌ای که ایرانگردهای خارجی تا پایان برنامه ششم به حداقل پنج برابر افزایش یابد.

بند 51: حمایت از صنایع دستی و صیانت از میراث فرهنگی کشور.

وی گردشگری فرهنگی را به عنوان مدل مورد تأکید سند برنامه ششم توسعه برای توسعه این بخش دانست و مقولات و مضامین مورد توجه برای توسعه فعالیت­ های ناظر بر این مدل از گردشگری را برشماری نمود که آثار و نتایجی به شرح زیر دارد:

• نقش گردشگری در افزایش درآمدهای ارزی و کاهش وابستگی به درآمد نفت در تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی ( اشتغال زائی و ارزآوری )
• نقش گردشگری در تقویت هویت ملی و صیانت از میراث فرهنگی و صنایع دستی و معرفی آن در داخل و خارج
• نقش گردشگری در تقویت و بهبود انسجام ملی از طریق توسعه گردشگری داخلی
• نقش گردشگری در بهره­ گیری از ظرفیت ایرانیان مقیم خارج و تقویت تعاملات بین آنها با داخل کشور و سرزمین پدری 
• نقش گردشگری در بهره‌گیری از گردشگری در تقویت تعاملات منطقه ای و جهانی و تغییر نگرش نسبت به ایران (گردشگری به مثابه ابزار دیپلماسی فرهنگی)
• نقش گردشگری در تأمین صلح و امنیت.

رئیس امور فرهنگ، گردشگری و ورزش سازمان مدیریت و برنامه­ ریزی در این نشست به بیان وضعیت موجود هر یک از ارکان صنعت گردشگری کشور شامل وضعیت جاذبه ها، اقامتگاه ها، وضعیت پذیرایی و رستوران داری، صنعت حمل و نقل، خدمات بانکی ، زیرساخت ­های صنعت گردشگری و نیز آمار گردشگران ورودی کشور طی سنوات برنامه پنجم توسعه پرداخت.

ایشان با مقایسه روندهای جهانی و منطقه­ ای صنعت گردشگری شامل اشتغال بخش، سهم از تولید ناخالص داخلی، درآمدها، ورودی ­ها و ... کاستی­ های موجود در بخش گردشگری کشور را تبیین کرد و در ادامه اهداف، راهبردها و اقدامات مصوب برای توسعه بخش گرشگری در برنامه ششم توسعه را تشریح نمود. براساس هدف­گذاری صورت گرفته در سیاست­های کلی برنامه ششم توسعه ، تعداد ایرانگردان خارجی می­ بایست به پنج برابر در انتهای برنامه افزایش یابد که با احتساب آمار گردشگران ورودی سال 1395، این تعداد می ­بایست به 25 میلیون نفر بالغ گردد.

در ادامه این نشست تخصصی که با حضور اساتید و صاحب نظران حوزه مطالعات گردشگری و اعضای گروه مطالعات گردشگری انجمن جامعه شناسی برگزار شده بود، نظرات و دیدگاه ­های مختلف پیرامون چشم انداز توسعه گردشگری و راهکارهای آن ارائه و بحث و تبادل نظر گردید. 

*تهیه و تنظیم گزارش

 

• بعدی >