مجری و تسهیل‌‎گر سطح یک: زینب خوشرو

کارگاه هفتم را در واقع می‌توان جمع‌بندی و نتیجه شش کارگاه قبل دانست. در هر یک از کارگاه‌های شش گانه قبل به افراد در مورد کارگاه هفتم اطلاع رسانی شد و افرادی که داوطلب شرکت در این کارگاه بودند، ثبت نام شدند. کارگاه هفتم در شهر ایلام روز جمعه هفتم دی ماه 1398 از ساعت 8 صبح تا 4 عصر با حضور 30 نفر از افراد شرکت کننده در کارگاه‌های شش گانه و 4 نفر از تسهیل‌گران سطح دو که در برگزاری کارگاه‌های شش گانه همکاری داشتند، برگزار گردید.

پس از اعلام قوانین کارگاه، افراد در گروه‌های دو نفره در مدت زمان یک دقیقه، خود را برای طرف مقابل معرفی کردند و سپس فرد مقابل هم به همین ترتیب خود را معرفی کرد و پس از پایان زمان دو دقیقه، افراد به ترتیب هم گروهی خود را به جمع معرفی نمودند. پس از آن افراد در مورد تفاوت بحث و گفتگو با هم به گفتگو پرداخته و نظرات خود را بیان نمودند و تسهیل‌گر جدول تفاوت بحث و گفتگو (کتاب کوچک گفتگو، صفحه 16) را در اختیار شرکت‌کنندگان قرار داد و با استفاده از آن افراد گفتگوی خود را ادامه دادند. در ادامه ده اصل گفتگو (که با خط درشت روی برگه‌های مجزا پرینت شده و روی دیوار نصب شده بود) به شرکت‌کنندگان معرفی شد و شرکت کنندگان این اصول را روی برگه‌های کوچک دریافت نمودند.

اصول گفتگو عبارتند از:

  • رعایت تام حرمت دیگران
  • جویایی و کنجکاوی
  • گرایش به یادگیری
  • داشتن ذهن باز و آمادگی پذیرش
  • فرضیات را به تعلیق درآوردن
  • پرهیز از شتاب
  • گوش فرا دادن به هنگام شنیدن
  • از دل سخن گفتن
  • جانبداری سازنده
  • بر خویشتن خویش ناظر بودن

سپس شرکت‌کنندگان در مورد هر یک از اصول به گفتگوی جمعی پرداختند. در برخی موارد افراد تجارب خود را از بحث یا گفتگو برای جمع بیان نمودند. پس از آن تسهیل‌گر مهم‌ترین مسائلی را که هر یک از گروه‌های ذینفع در کارگاه‌های شش گانه مطرح نمودند و در مورد ریشه‌ها و پیامدهای آن گفتگو کرده بودند و روی برگه‌هایی با رنگ‌های متفاوت پرینت شده بود را در معرض دید شرکت‌کنندگان روی دیوار نصب نمود.

  • مهمترین مسائل گروه مادران: دروغ، اعتیاد، بیکاری، دخالت دیگران در زندگی، اخلاق بد و بی نظمی.
  • مهمترین مسائل گروه فرزندان: اعتیاد، خشونت، خودخواهی، عدم تعهد و دروغ.
  • مهمترین مسائل گروه پدران: مشکلات اقتصادی، عدم پایبندی به زندگی مشترک، تفاوت فرهنگی زوجین، دروغگویی، اعتیاد و بیماری ایدز.

از افراد خواسته شد که از بین مسائل گروه ذینفع خود مهمترین مسائلی را که فکر می‌کنند برای گفتگو مناسب است را انتخاب کرده و روی برگه یادداشت کرده و اولویت بندی نمایند. سپس افراد به گروه‌های 4 تا 8 نفره تقسیم شدند و ضمن به اشتراک گذاشتن مهمترین مسائل، یک مسأله را برای گفتگوی جمعی گروه ذینفع خود انتخاب نمایند. در نهایت پس از گفتگوی جمعی هر گروه ذینفع مسائل زیر انتخاب شد.

  • گروه پدران: تففاوتهای فرهنگی
  • گروه مادران: مشکلات اقتصادی
  • گروه فرزندان: اعتیاد

پس از انتخاب موضوعات تسهیل‌گر روش گفتگو (fish bowl) را برای شرکت کنندگان توضیح داد. به این صورت که 6 نفر (از هر گروه ذینفع 2 نفر) روی صندلی‌هایی که در وسط چیده شده نشسته و درباره موضوع مورد بحث، نظرات و ایده‌ها و پیشنهادات خود را مطرح می‌نمایند. سه صندلی اضافه هم وجود دارد برای افرادی که می‌خواهند از گروه بزرگ وارد بحث شوند اما هر فردی که خواست وارد بحث شود اعلام کند و به جمع وسط دایره بپیوندد و با آمدن او یکی از هم گروهی‌هایشان به گروه بزرگ برمی‌گردد. بنابراین سه گفتگوی سه جانبه (پدران، مادران و فرزندان) پیرامون مسائل مطرح شده شکل گرفت. پس از هر گفتگو یک بازی گروهی برای بازیابی انرژی شرکت‌کنندگان انجام شد.

جداول ذیل خلاصه نتایج سه گفتگو را نشان می‌دهد:

موضوع: تفاوت های فرهنگی (انتخاب شده توسط گروه پدران)

موضوع ریشه ها پیامدها پیشنهادات
تفوات های فرهنگی زوجین

اختلاف مناطق جغرافیایی زندگی

عدم سازگاری خرده فرهنگ‌های بومی با فرهنگ کلان

تفوات در اولویت های تربیتی خانواده‌ها

تفاوت‌های جنسیتی

تفاوت شناخت و باورها

بروز مشکل بین زوجین

ایجاد تنش و درگیری

عدم همدلی و تفاهم در تربیت کودکان

عدم رعایت هنجارهای فرهنگی و اچتماعی

عدم رعایت تساوی حقوق بین فرزندان دختر و پسر

ایجاد تضاد در پوشش ظاهری و ویژگیهای رفتاری و اجتماعی

عدم توچه به حقوق دیگران

تمرکز روی تشابهات در خانواده

احترام به تفاوت فرهنگی همدیگر

آموختن آداب فرهنگی دیگری

نفکیک قائل شدن بین عادات با آداب و رسوم فرد

دخالت نکردن در تمام امور دیگری

لزوم پذیرش تفاوت در پوشش افراد

لزوم احترام به عقاید فردی و انتخاب شخصی

پذیرش تفاوت نسل ها

موضوع: اعتیاد (انتخاب شدن توسط گروه فرزندان)

موضوع ریشه ها پیامدها پیشنهادات
اعتیاد

دوستان ناباب

بیکاری

فقر

لذت جویی

تنوع طلبی

عدم توجه خانواده به فرزندان

ایجاد شدن خلأ عاطفی

فقر فکری، اجتماعی و اقتصادی

بیکاری

افراد ناباب

عدم آگاهی به آثار مواد مخدر

دوستی با افراد ناشناس

دخالت عوامل محیطی و اجتماعی

افزایش ناامنی

انزواطلبی

کاهش درآمد

عدم اعتماد اجتماعی

بیماری

اخراج از شغل

طلاق

فرار از خانواده

بیکاری

سرقت

طرد اجتماعی

انزواطلبی

کند ذهنی شدید

حلقه محدود دوستان

برخورد با معتاد به عنوان بیمار و مصرف کننده

حفظ کرامت فرد معتاد

آموزش مهارتهای زندي مانند مهارت نه گفتن به فرزندان

تلاش برای ایجاد جو صمیمی در خانواده

کمک گرفتن از سازمان‌های مردم نهاد برای آموزش دادن به مردم محلات

افزایش فرصت‌های گفتگو درون محلات

اعمال نگاه کنترلی به فرد مصرف کننده

پرهیز از اعمال خشونت علیه فرد مصرف کننده

آموزش‌های گروه‌های همسالان در نوجوانان

ایجاد مراکز درمان تخصصی بر اساس استاندارد جهانی

افزایش اشتغال در سطح سیاست‌های کلان

فشار نیاودن بر فرزندان برای پیدا کرد نشغل

صداقت از اول زندگی

اولویت بندی نیازها و خواسته های فرزندان

تقسیم عادلانه منابع

تشکیل شبکه‌های دوستی در مدارس و...

موضوع: مشکلات اقتصادی (انتخاب شدن توسط گروه مادران)

موضوع ریشه ها پیامدها پیشنهادات
مشکلات اقتصادی

اعتیاد

بیکاری

عدم ادامه دادن تحصیلات

عدم کسب مهارت‌های لازم 

عدم داشتن مدرک تحصیلی

عدم توزیع مناسب ثروت در جامعه

شکاف طبقاتی

نبود برنامه ریزی مسئولین و متولیان امر

اقتصاد تک محصولی

فقر مالی

بداخلاقی

طرد شدن از جامعه

دروغگویی

بی اعتمادی دیگران به فرد

اعتیاد

عدم سروسامان گرفت در زندگی

مشکلات روحی و روانی

بیکاری

تورم

طلاق

خودکشی

حمایت توسط دولت

عدم پارتی بازی در استخدام

افزایش ویژگی‌های فردی در جهت مقابله با مصرف گرایی

کاهش چشم و هم چشمی کمک به زنان برای داشتن مشاغل خانگی

گسترش و آموزش مهارت‌هایی مانند صنایع دستی ایلام

سپس بازنگری کارگاه توسط شرکت‌کنندگان انجام شد و تمامی شرکت‌کنندگان اعلام کردند که از کارگاه و روند آن راضی بودند و پیشنهاد کردند که این قبیل کارگاه‌ها به صورت محله محور خصوصاً در محلات حاشیه نشین شهر ایلام اجرا شود.