تسهیل‌گر: عالیه شکربیگی

کارگاه هفتم را در واقع می‌توان جمع‌بندی و نتیجه شش کارگاه قبل دانست. در هر یک از کارگاه‌های شش گانه قبل به افراد در مورد کارگاه هفتم به‌صورت مجازی اطلاع رسانی گردید و افرادی که داوطلب شرکت در این کارگاه بودند ثبت نام می‌شدند. کارگاه هفتم در شهر تهران در روز 4 اسفندماه 1399 از ساعت 4 بعد ازظهرتا 12 شب با حضور 30 نفر از افراد شرکت‌کننده در کارگاه‌های شش گانه و یک نفر از تسهیل‌گران سطح دو که در برگزاری کارگاه‌های شش‌گانه همکاری داشتند، برگزار شد.

پس از اعلام قوانین کارگاه، اولین فرد داوطلب در مدت زمان یک دقیقه، خود را برای همه معرفی کرده و سپس افراد به نوبت و به همین ترتیب خود را در مدت زمان یک دقیقه به‌صورت مجازی معرفی کردند. پس از آن افراد در مورد تفاوت بحث و گفتگو با هم به گفتگو پرداخته و نظرات خود را بیان نمودند و تسهیل‌گر، جدول تفاوت بحث و گفتگو (کتاب کوچک گفتگو، صفحه 16) را در اختیار شرکت‌کنندگان به صورت مجازی قرار داده و با استفاده از آن افراد گفتگوی خود را ادامه دادند.

در ادامه ده اصل گفتگو (که با خط درشت روی برگه‌های مجزا پرینت شده) به شرکت کنندگان معرفی شده و شرکت کنندگان این اصول را روی برگه های کوچک مشاهده نمودند.

اصول گفتگو عبارتند از:

  • رعایت تام حرمت دیگران
  • جویایی و کنجکاوی
  • گرایش به یادگیری
  • داشتن ذهن باز و آمادگی پذیرش
  • فرضیات را به تعلیق درآوردن
  • پرهیز از شتاب
  • گوش فرا دادن به هنگام شنیدن
  • از دل سخن گفتن
  • جانبداری سازنده
  • بر خویشتن خویش ناظر بودن

سپس شرکت کنندگان در مورد هر یک از اصول به گفتگوی جمعی پرداختند. در برخی موارد افراد تجارب خود را از بحث یا گفتگو برای جمع بیان نمودند. پس از آن تسهیل‌گر مهم‌ترین مسائلی را که هر یک از گروه‌های ذینفع در کارگاه‌های شش گانه مطرح نموده و در مورد ریشه‌ها و پیامدهای آن گفتگو کرده بودند و روی برگه‌هایی با رنگ‌های متفاوت پرینت شده بود را در معرض دید شرکت کنندگان به صورت مجازی قرار داد.

مهمترین مسائل گروه مادران: اختلال ارتباطی، خیانت، فقدان عشق ورزی، اعتیاد، احساس تنهایی، مشکلات اقتصادی، نارسایی گفتگو، نبودن صمیمیت در خانواده، کاهش نقش پدر در خانواده.

مهمترین مسائل گروه فرزندان: اختلال تربیتی و ارتباطی، صحبت نکردن اعضای خانواده با یکدیگر، افسردگی، اعتیاد، موفق نبودن، دروغ، در دسترس بودن مواد مخدر، فقدان آموزش‌های لازم در مورد ازدواج، تفاوت دیدگاه با والدین، بودن در فضای مجازی.

مهمترین مسائل گروه پدران: اختلال اقتصادی و فقدان مهارت ارتباطی، دروغ گویی، بیکاری زیاد، شرایط نامناسب مالی، طلاق عاطفی، کم سوادی یا بی سوادی، طلاق و جدایی، خشونت ورزی در خانواده، نداشتن مهارت در شکل‌گیری ارتباط موثر، خشونت خانگی.

از افراد خواسته شد که از بین مسائل گروه ذینفع خود مهمترین مسائلی را که فکر می کنند برای گفتگو مناسب است را انتخاب کرده و روی برگه یادداشت کرده و اولویت بندی نمایند و سپس عکس گرفته و از طریق واتس آپ ارسال نمایند. سپس افراد به گروه های 3 تا 5 نفره در واتس آپ تقسیم شدند و ضمن به اشتراک گذاشتن مهمترین مسائل، یک مسأله را برای گفتگوی جمعی گروه ذینفع خود انتخاب نمایند. در نهایت پس از گفتگوی جمعی هر گروه ذینفع مسائل زیر انتخاب شد.

  • گروه پدران: مشکل ارتباط با فرزندان
  • گروه مادران: بلوغ زود رس وازدواج در سنین پایین
  • گروه فرزندان: حضور در فضای مجازی

با توجه به اینکه گفتگو به صورت مجازی و در میان خانواده‌ها بود، پس از انتخاب موضوع، تسهیل‌گر برای سه خانواده که هر کدام شامل یک پدر و مادر و فرزند بودند، توضیحات لازم برای بحث را اعلام نمود، همزمان پدران یا مادران خانواده و یا فرزندان سه خانواده حاضرمی شدند و درباره موضوع مورد نظر خود، نظرات و ایده ها و پیشنهادات خود را مطرح می نمودند. در عین حال، سه خانوادۀ دیگر آمادۀ بحث بودند و در صورت آمادگی برای بحث، هر کدام از گروه‌های ذینفع که موضوع خود را اعلام می نمودند، آمادگی خود ر ا اعلام کرده و وارد می‌شدند و با آمدن خانوادۀ جدید، خانوادۀ دیگری از بحث خارج می‌شد و این روند تا پایان طرح سه موضوع و بحث و گفتگو پیرامون آن ادامه داشت. جدول‌های زیر خلاصه نتایج سه گفتگو را نشان می دهد.

موضوع: بلوغ زود رس وازدواج در سنین پایین (انتخاب شده توسط گروه مادران)

موضوع ریشه ها پیامدها پیشنهادات
بلوغ زود رس وازدواج در سنین پایین

فرزند طلاق

اختلافات خانوادگی

استفاده نامناسب از فضاهای مجازی

بلوغ زودرس

نداشتن مهارت ارتباطی

اختلافات پدر و مادر

روابط زود هنگام دختران و پسران

فقرفرهنگی

فقر مالی

دوستان ناآگاه

اعتیاد

تن آسایی

خیانت زنان به مردان

طلاق عاطفی

خشونت خانگی

همسرآزاری

کودک آزاری

افسردگی

دیدن فیلم های نامناسب

کارکرد غلط رسانه های داخلی در بلوغ زودرس فرزندان

ازدواج در سنین پایین

کودک همسری

برقراری ارتباطات جنسی در سنین پایین

شکل گیری کودک همسری

گسست ارتباط خانوادگی

نبودن آرامش در شرایط کرونایی

سلامت روان خانواده به دلیل حضور در مخاطره

طلاق

مدارا نداشتن در خانواده

افت تحصیلی

نداشتن عزیت نفس

نبودن اعتماد

نبودن همدلی

انجام کارهای نابهنجار

فقر مالی

فقر فرهنگی

احساس تحقیرشدن

افزایش فساد

سردی روابط در اعضای خانواده

فردگرایی

افزایش خشونت در خانواده

کاهش روابط خانوادگی

بی‌سوادی

کم سوادی

تقویت مهارت های ارتباطی برای ارتباط با والدین

حل مسائل خانواده با بهره گیری از فنون گفتگو

احترام به یکدیگر

دوری از تبعیض رفتاری با فرزندان

افرایش وام به خانواده

آموزش خانواده

کمک به توانایی دختران و پسران در امر ازدواج

پشتیبان و حمایتگر فرزندان بودن

حضور سازمان‌های مردم نهاد برای امر مشاوره در خانواده

برقراری و ایجاد فضایی که تلاش شود پدران و مادران به نیازهای فرزندان خود پاسخ دهند.

برقراری آرامش در خانواده

کنترل دختران و پسران برای حضور در فضای مجازی یا منع دیدن فیلم هایی که باعث بلوغ زود رس می شود.

بررسی گروه های مرجع فرزندان

کمک نهادهای حمایتی و ایجاد بسته های کمکی و حمایتی در شرایط کرونایی به خانواده های درگیر مسائل و مشکلات کودک همسری و درگیر در خشونت خانگی

موضوع: حضوردر فضای مجازی (انتخاب شدن توسط گروه فرزندان)

موضوع ریشه ها پیامدها پیشنهادات
حضور در فضای مجازی

انتقال آموزش به فضای مجازی

نداشتن مهارت های رویاروی برنامه های نامناسب در فضای مجازی

گذراندن وقت زیاد در فضای مجازی

فقدان برنامه ریزی مدیریت در برنامه های خانواده

استرس و هراس از شرایط کرونایی

بی توجهی نسبت به گذراندن اوقات فراغت خود

فقدان همدلی و همیاری

فقدان محبت

فقدان اندیشه ورزی

احساس افسردگی

نداشتن اوقات فراغت مفید

در دسترس قرار گرفتن امکانات الکترونیکی در اختیار فرزندان

شرکت در گروه های مجازی

بازی های مجازی

احساس تنهایی

فردگرایی

منزوی بودن

اافزایش بزهکاری مجازی در فرزندان

ساعات بیشتری در فضای مجازی بودن

بیگانگی نسلی

گسست بین نسلی

آسیب رسیدن به سلامت روان و جسمی فرزندان

علی الخصوص در شرایط قرنطینه

کمبود عاطفی

در خود فرو رفتن

از هم گسیختگی ارتباطات فرزندان با والدین

در خلاء رفتن فرزندان

کسب راه های نامتعارف در پاسخ به نیازهای جنسی

دروغ گویی

دوری

تحقیر شدن

طلاق

اعتیاد

یاس و نا امیدی

فقدان آینده نگری

صورت گرفتن دوستی های اینترنتی

ازدواج های اینترنتی

مهاجرت

تلاش شود از فنون گفتگو برای شکل گیری ارتباط در خانواده استفاده شود.

اعتماد بین فرزندان و ووالدین افزایش یابد.

پرهیز از خشونت ورزی

افراد در نهاد خانواده به روابط برد-برد توجه کنند.

به مسائل یکدیگر گوش بدهند.

دادن فنون ارتباط موثر به فرزندان

فراهم نمود اوقات فراغت برای فرزندان

رسانه ای کردن فنون گفتگو در خانواده و نهادهای آموزشی

همکاری کارشناسان دولتی و سازمان‌های مردم نهاد با مسائل و مشکلات رویاروی فرزندان در فضای مجازی

حضور کارشناسان حوزه گفتگو به رسانه  رادیو

ایجاد آرامش در روابط والدین و فرزندان

آموزش تکنیک های آموزش بین نسلی مبتنی بر گفت و گو را در فضای مجازی دراختیار خانواده و فرزندان قرار دهند.

ارتباط گفتگویی در بستر احترام متقابل باشد.

محیط خانه شاد شود.

موضوع: مشکل ارتباط با فرزندان (انتخاب شدن توسط گروه پدران)

موضوع ریشه ها پیامدها پیشنهادات
مشکل ارتباط با فرزندان

یاد نگرفتن مهارت ارتباطی در مراحل جامعه پذیری در خانواده

فقدان درک متقابل

دروی و جدایی

فرصت زیاد در محل کار بودن

حضور زیاد فرزندان در فضای مجازی

داشتن دوستان دیگر

نشناختن رفتارهای فرزندان

آگاه نبودن به روحیات فرزندان

گفتگو نکردن با فرزندان در امورات مهم خانه و خانواده

نداشتن مطالعه برای برقراری روابط موثر با فرزندان

سلطه گری

اقتدار پدرانه

نبودن حس صمیمیت در ارتباطات و تعاملات خانوادگی

ترس

نداشتن جرات ابراز دوست نداشتن فرزندان

خشونت ورزی در نهاد خانواده

گونه های رفتاری خشن با فرزندان

کنترل سختگیرانه در خانواده

دوری

بی اعتمادی

بی احترامی

فقر عاطفی

به خطر افتادن سلامت روح و روان

شرایط ناشی از استرس کرونا به روی آوردن افراد به مواد مخدر کمک کرده است.

افزایش جدال و خشونت ورزی

مسئولیت پذیر نبودن در تعاملات ارتباطی

گوشه گیری

طرد شدگی خانوادگی و اجتماعی

بی اعتمادی به دوستان

نبود امنیت ارتباطی در جامعه

نابهنجاری اجتماعی در رفتارهای اجتماعی

فقر عاطفی

از دست دادن حامی ارتباطی

فقدان شکوفایی روابط در میان اعضای خانواده

طلاق

کم رنگ شدن شادی و طراوت در ارتباطات خانوادگی

دقت درانتخاب دوستان

کودکان بزهکار

ارتباطات کم رنگ در نهاد خانواده

زوال ارتباطات خانوادگی

سردی ارتباطات خانوادگی

جایگزین کردن دیگران به جای افراد خانواده

گذاشتن چند واحد درسی در مورد ارتباط موثر در تعالیم درسی در مراکز راهنمایی و دبیرستانی

گاهی وقت ها لازم است که فرزندان برای یادگیری ارتباط موثر مشاوره درمانی همراه پدران خود به مراکز دولتی مراجعه نمایند.

درمان و کنترل استرس

مقابله با هیجانات خانوادگی و محیطی

دروی از خشونت زایی در نهاد خانواده

تمرین مهارت های ارتباطی حل مسائل خود حل کردن در شرایط سخت خانوادگی

یاد دادن ارتباط موثر در خانواده

در نهادهای تربیتی چون آموزش و خانواده فنون گفنت وگو به فرزندان یاد داده شود.

ایجاد امنیت ارتباطی در خانواده

خود شکوفایی در ارتباطات فردی- خانوادگی

مشارکت و اعتماد در روابط خانوادگی را افزایش دادن

زایش سرمایه اجتماعی در نهاد خانواده

ایجاد نظم و انضباط در ارتباط و روابط فردی-اجتماعی

داشتن اوقات فراغت خوب برای فرزندان

حمایت مالی و عاطفی از فرزندان

برقراری روابطی مبتنی بر برابری و احترام به یکدیگر

یادگیری سواد رسانه ای برای کنترل ارتباطات درفضای مجازی

تلاش برای داشتن سلامت در خانواده

پس از سه گفتگو، بازنگری کارگاه توسط شرکت کنندگان انجام شد و تمامی افراد از کارگاه و روند آن راضی بودند و پیشنهاد کردند که این قبیل نشست ها و کارگاه ها به طور منظم و به صورت مجازی، در تمامی محله‌های پاکدشت برگزار گردد و در این راستا رسانۀ صدا و سیما هم به کمک مردم آید.

پاکدشت کارگاه هفتم1پاکدشت کارگاه هفتم2پاکدشت کارگاه هفتم3