گروه مطالعات انسانشناسی فرهنگی انجمن جامعهشناسی ایران در یکی از نشستهایی که در برنامه سال تحصیلی 1386-87 در دستور کار خود قرار داده بود، به بررسی چشماندازهای همکاری علمی میان دو کشور ایران و آلمان پرداخت و طی آن، با دعوت از دکتر پترا کوپل مایرمدیر مرکز مبادلات دانشگاهی آلمان(DAAD) این موضوع را مورد توجه قرار داد.
در آغاز این جلسه مایر در معرفی اجمالی مرکز مبادلات علمی آلمان گفت: این مرکز در سالهای میان دو جنگ جهانی با هدف ارائه تسهیلاتی برای ادامه تحصیل دانشجویان آلمانی در آمریکا تاسیس شد وامروزه نه به عنوان یک نهاد تولید کننده علم، بلکه بیشتر به عنوان یک نهاد تسهیلگر با هدف ایجاد شرایط برای مبادلات علمی در سطح بینالمللی به فعالیتهای خود ادامه میدهد.
وی افزود:DAAD یک مرکز بینالمللی است که برنامه اصلی آن برقراری ارتباط میان دانشجویان، استادان و پژوهشگران سایر کشورها با آلمان و پذیرش و آموزشآنها در این کشور است. این سازمان یک سازمان غیر انتفاعی است؛ بدین معنا که از وزارتخانههای دولتی مستقل بوده ولی توسط آنها تامین مالی میشود. در واقع، از آنجا که ادامه تحصیل و پژوهش در آلمان شرایط خاصی دارد، وظیفه اصلی مرکز ما، ارائه اطلاعاتی درباره موسسات علمی، دانشگاهها، استادان و روشهای برقراری ارتباط با آنها و به طور کلی ارائه مشاوره به دانشجویان، استادان و پژوهشگران ایرانی است.
مایر در ادامه سخنان خود، به صورت خلاصه شرایط تحصیل در مقاطع مختلف را در کشور آلمان مورد اشاره قرار داد. او گفت: دوره کارشناسی در کشور ما، یک دوره تحصیلی سه تا چهار ساله است که ایرانیان برای ورود به آن باید دارای مدرک دیپلم و پیشدانشگاهی، امتیاز قبولی در کنکور سراسری و اجازه ثبتنام در یکی از دانشگاههای دولتی ایران و مدرک زبان انگلیسی بوده و در یک امتحان ورودی قبول شده باشند. آنها سپس میتوانند پس از گذراندن یک سال دوره تحصیلی در کالج آلمانی به این مقطع وارد شوند.
وی افزود: متقاضیان ورود به مقطع کارشناسی ارشد، باید ضمن انتخاب دانشگاه مورد نظر خود، مدارک مورد نیاز را ارسال کرده و در صورت دریافت جواب موافق، مدارک دیگر درخواست شده توسط دانشگاه را به همراه تائیدیه وزارت امور خارجه و وزارت دادگستری به سفارت آلمان در ایران تحویل دهند. این افراد نیز باید دارای مدرک پایان تحصیلات کارشناسی از یکی از دانشگاههای دولتی ایران و مدرک زبان انگلیسی بوده و در یک امتحان ورودی قبول شده باشند.
مدیر مرکز مبادلات دانشگاهی آلمان در ایران، در ادامه در مورد نحوه ادامه تحصیل در دوره دکتری نیز توضیح داد: دورههای دکتری در آلمان 3 تا 4 ساله هستند و به دو شیوه میتوان از این تسهیلات استفاده کرد؛ نخستین شیوه برنامه بینالمللی دکتری یاIPP است که شیوه سنتی اخذ درجه دکتری بوده و از طرف DAAD وهیات تحقیق آلمان DFG (نهاد دانشگاهی تحقیقاتی مورد حمایت وزرات علوم و دولت فدرال آلمان) برگزار میشود. برای ادامه تحصیل در این شیوه، متقاضیان باید علاوه بر دارا بودن مدرک کارشناسی ارشد و تسلط به زبان انگلیسی، یک طرح تحقیقاتی برای تز خود نیز ارائه دهند که این طرح به تأیید یک استاد ایرانی و یک استاد آلمانی رسیده باشد.
وی افزود: دومین شیوه ادامه تحصیل در مقطع دکتری در کشور آلمان، پذیرفته شدن از طریق موسسه ماکس پلانک است. ماکس پلانک موسسهای تحقیقاتی است که به عنوان یک نهاد مستقل و با همکاری DAAD دانشجویان دکتری را در رشتههای علوم پایه (بیولوژی، پزشکی، فیزیک، شیمی، فنی و علوم انسانی) میپذیرد.
مایر در ادامه توضیحاتی را نیز در مورد نحوه دریافت بورس تحصیلی برای مقطع دکتری ارائه داد و خاطرنشان کرد که سفارت آلمان هر دوشنبه شب برنامههایی را برای راهنمایی دانشجویان ایرانی داوطلب تحصیل در آلمان تدارک دیده است و به زودی برنامههای ویژهای را نیز برای دانشجویان دوره دکتری در نظر خواهد گرفت.
به گفته پترا کوپل مایر، هدف اصلی آلمان از ارائه این کمکها، گسترش فرهنگ خود و ایجاد زمینههایی برای همکاریهای میان دو کشور در آینده بوده و به همین جهت نیز تمایل دارد که دانشجویان پس از اتمام تحصیل خود به ایران برگردند و در این کشور به کار وفعالیت بپردازند.