آتنا غلام نیارمی*

چهل و دومین نشست گروه جامعه شناسی تاریخی انجمن جامعه شناسی ایران روز دوشنبه 23 اردیبهشت ماه 1398 با عنوان «جامعه شناسی تاریخی هویت ملی» در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با سخنرانی  دکتر ناصر تکمیل همایون، دکتر کامبیز مشتاق گوهری و دکتر شروین وکیلی و مدیریت دکتر آتنا نیارمی برگزار شد.

در ابتدای نشست، دکتر مشتاق گوهری هویت ملی را به مثابه یکی از عرصه هایی تعریف کرد که بر اساس عناصر و مختصات تعریف شده اش، بازنمون هایی را با گروه های جمعیتی مختلف حتی در پهنه یک سرزمین تعیین می کند که می توانند در تعامل، گفتگو، رقابت و چالش با یکدیگر قرار گیرند. او گفت: ژئوپولتیک نیز یکی از عرصه هایی است که می تواند نسبت به واکاوی و تحلیل زمینه ها و کارکرد این بازنمون ها استفاده گردد.

او هویت ملی را پدیده تاریخی کهن و مفهومی پایدار دانست که نسبت به ملی گرایی، متقدم است. وی از سه دوره تاریخ ایران به عنوان زمینه های پدید آمدن هویت ملی در ایران یعنی اواخر دوره ساسانی، دوره صفویه و جنگ ایران و عراق نام برد و توضیحات مبسوطی پیرامون این برهه های تاریخی و تقویت هویت ملی ایرانیان ارائه کرد.

سپس دکتر وکیلی با اشاراتی به هویت جمعی بر پایه خویشاوندی در میان ایرانیان به تعریف هویت ملی پرداخت و این مفهوم را روایتی که میان "من" و "دیگری" مرزبندی می کند، تعریف نمود. او خاطر نشان کرد: هویت ملی، تولید گفتمان تاریخی و عام درباره هویت جمعی است. این گفتمان، نوعی مرزبندی میان امر درونی(من) و امر بیرونی (دیگری) است.

دکتر تکمیل همایون نیز به چندگونه بودنِ هویت های ایرانیان اشاره نمود و از هویت فرهنگی، هویت ملی، تاریخی، منطقه ای، جغرافیایی، تباری و... ایرانیان نام برد. به اعتقاد وی، باید یک بازشناسی دوباره از هویت ملی در ایران صورت گیرد.

در پایان جلسه، حضار پرسش های خود را مطرح کردند و گفتگوهایی پیرامون هویت ملی صورت گرفت.

---

*تهیه و تنظیم گزارش

 

 

 

• < قبلی
• بعدی >