محمود عظیمی رستا*

نشست روز یکشنبه مورخ 12 دی ماه 1395 گروه علمی- تخصصی جامعه‌شناسی توسعه و دگرگونی‌های اجتماعی انجمن جامعه‌شناسی ایران به موضوع «بهره روی سبز و نقش آن در توسعه پایدار» اختصاص داشت که با حضور جمعی از اعضای انجمن و علاقمندان و با سخنرانی دکتر زهرا عابدی برگزار شد.

سخنران این جلسه در ابتدای نشست با اشاره به این که بهره وری سبز(GP)، راهبردی برای رسیدن به توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با توجیه اقتصادی و زیست محیطی است گفت: بهره وری سبز متشکل از بهره وری مناسب همراه با مدیریت زیست محیطی است که آثار منفی فعالیت‌های اقتصادی را کاهش می دهد. همچنین حصول اطمینان از پایداری اکولوژیکی در فعالیت‌های توسعه شامل مراحل استفاده پایدار از منابع طبیعی، حفاظت از تعادل اکولوژیکی، حفاظت از گونه های گیاهی و جانوری و محیط زیست است.

عضو هیات علمی دانشکده محیط زیست و انرژی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی افزود: بهبود مستمر، ارزیابی گزینه‌های بهره وری سبز، تکنیک 5S و7waste مجموعه ای از تکنیک‌های مدیریتی هستند که بهره‌وری فرآیندهای نگهداری، تجهیزات، محل کار و پرسنل را بهبود می بخشند. بهره وری سبز به عنوان کلید توسعه پایدار شناخته شده است و زمینه ساز رشد اقتصادی مستمر، توسعه اقتصادی و توسعه پایدار است. در بهره وری سبز که در آن صرفه جویی بهینه منابع مورد تأکید است، ملاحظات زیست محیطی و اجتماعی نیز مدنظر می‌باشد. بدیهی است که هیچ کشوری بدون توجه به مسایل زیست محیطی نمی تواند راه توسعه پایدار را هموار سازد. از مهم ترین اقدامات بهره وری سبز حفاظت و بهره گیری مناسب از منابع طبیعی و زیست محیطی به منظور حصول هدفهای توسعه پایدار است. امروزه حفظ منابع طبیعی و تأمين انرژي از اساسي ترين پيش نيازهاي توسعه اقتصادي و اجتماعي كشورها به شمار مي رود. تغييرات جمعيتي و رشد شهرنشيني علاوه بر ضعف در كارآيي جريان توليد، انتقال، توزيع، و مصرف موجب مصرف غیر بهینه منابع آن گرديده است. این مسئله در مورد منابع طبیعی و زیست محیطی نیز صادق است.

وی همچنین افزود: روشهاي غیر بهینه تولید، توزیع و مصرف انرژي خود از عوامل تعيين كننده در آلوده نمودن محيط زيست هستند. سرعت تهي شدن منابع زیست محیطی و منابع تجديدناپذير انرژي و افزايش انواع آلودگي ها، بحران هاي انرژي و محيط زيست را در هزاره سوم ایجاد نموده است. در حال حاضر رشد و توسعه اقتصادی بر استفاده بی رویه منابع طبيعي و فنآوري‌هاي نامناسب متکی است. پيامدهاي اين رشد و توسعه ناپايدار به صورت تهی شدن سریع و مستمر منابع طبیعی و زیست محیطی و نیز افزایش انتشار انواع آلودگي ها در محيط زيست و تغيير اقليم كليه ابعاد زندگي جوامع انساني را تحت تأثير قرار داده است. از اين رو دستيابي به مفهوم توسعه پايدار در تلاقي سه حيطه منابع طبیعی، اقتصاد و محيط زيست، در گرو تغيير نحوه نگرش برنامه ريزان در این سه حوزه است.

مدیر گروه اقتصاد محیط زیست دانشکده محیط زیست و انرژی اظهار داشت: توسعه پایدار که از دهه نود به طور سیستماتیک و مستمر بر آن تاکید شد جنبه‌ای از توسعه انسانی و در ارتباط با محیط زیست و نسل‌های آینده است. هدف اصلی توسعه پایدار پرورش قابلیت‌های انسانی همراه با استفاده مناسب از منابع طبیعی و زیست محیطی است. توسعه پایدار موتور محرکه پیشرفت متعادل، متناسب و هماهنگ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تمامی جوامع و بویژه کشورهای در حال توسعه است. توسعه پایدار سعی دارد به پنج نیاز اساسی: تلفیق حفاظت محیط زیست و توسعه اقتصادی، تامین نیازهای اولیه زیستی انسان، دست‌یابی به عدالت اجتماعی، ارتقا فرهنگی در تمامی جوامع. وحفظ پیوستگی مستمر اکولوژیکی را پاسخ دهد.

عضو شورای راهبری سازمان ملی بهره وری ایران در پایان افزود: توسعه پایدار استفاده بهینه از کلیه منابع اقتصادی-طبیعی و زیست محیطی برای توسعه نسل امروز با حفظ حقوق نسل های آینده است. ابعاد توسعه پایدار شامل: موارد بهبود وضعیت اجتماعی، بهبود وضعیت اقتصادی، بهبود وضعیت اکولوژیکی و زیست محیطی، بهبود وضعیت فرهنگی، بهبود وضعیت سکونت و مسکن است. شاید مناسب ترین تعاریف توسعه پایدار آنهایی باشند که بر جنبه‌های مصرف و تولید بهینه بین نسل‌ها تاکید می کنند. بر اساس اصل پایداری مصرف و تولید تمامی منابع باید به گونه‌ای مورداستفاده قرار گیرند که منافع نسل‌های آینده مورد توجه قرار گیرد و خسارت ناشی از فعالیت‌های امروزی برای نسل‌های آینده جبران شود. اثرات خارجی منفی ناشی از مصرف منابع طبیعی و زیست محیطی عمدتا منجر به ایجاد هزینه‌های اجتماعی می گردد و از این رو رفاه جوامع کاهش می یابد. با بهره گیری از روش‌های ارزش گذاری منابع طبیعی و زیست محیطی می‌توان خسارات ناشی از مصرف و تولید ناپایدار را برآورد نمود همچنین با قیمت گذاری و وارد کردن این هزینه‌ها در محاسبات سود و زیان بنگاه‌های اقتصادی می‌توان هزینه های زیست محیطی را درونی کرد. در حسابداری سبز قیمت گذاری منابع زیست محیطی و درونی کردن اثرات منفی خارجی حاصل از مصرف، توزیع و تولید مدنظر قرار گرفته و این فعالیت ها به سمت پایداری سوق داده می شوند.

این نشست با پرسش و پاسخ حضار در ساعت 19 پایان یافت.

*تهیه و تنظیم گزارش

• < قبلی
• بعدی >