”ترکیب ابعاد عینی و ذهنی (سخت افزار و نرم افزار) در برنامه های توسعه چگونه است و چنین ترکیبی چه پیامدهایی در پی داشته است؟“
این پرسش، موضوع و سئوال اساسی بحث گروه علمی ـ تخصصی صنعت انجمن جامعه شناسی ایران در نوزدهم دیماه سال جاری بود.
دکتر یارمحمد قاسمی عضو هیأت علمی دانشگاه ایلام سخنران این جلسه، در بحث خود، با نگاهی سیستمی و نظام مند، در هم تنیدگی تحولات فرهنگی، معرفتی، سیاسی و توسعه را مورد بررسی قرار داد.
وی عناصر مادی و غیرمادی توسعه را به دو بخش سخت افزاری (عینی) و نرم افزاری (ذهنی) تقسیم کرد و با این نگاه مسائل مربوط به توسعه در ایران معاصر را مورد تحلیل قرار داد.
به گفته قاسمی، توسعه در بخش نرم افزاری در مقایسه با بخش سخت افزاری در عمل ناچیز بوده و نوعی تکنوکراسی از بدو تجربه مدرنیته تاکنون بر جامعه ایران حاکمیت یافته است.
”در یکصد سال اخیر در بعد سختافزاری تلاشهایی در ایران صورت گرفته اما در بعد ذهنی یا نرمافزاری تلاش هماهنگ و متناسبی انجام نشده و از این زاویه، دستاوردها بسیار مخدودش، مبهم و ناکافی است“.
قاسمی همچنین خاطرنشان کرد: از سوی دیگر، اقتدارگرایی سیاسی مجال هرگونه مشارکت گرایی را که لازمة توسعه است، سلب نموده و در نتیجه سرمایه انسانی، فرهنگی و اجتماعی تحت الشعاع تکنوکراسی و توسعه اقتصادی قرار گرفته است.
وی در پایان مدعی شد: استیلای سیستم بر زیست جهان در جامعه ایران امری مسلم است و ماحصل این استیلا، در جامعه ما تخریب زیست جهان و ایجاد بحرانهای اقتصادی، سیاسی، عقلانیت و انگیزه در جهان اجتماعی بوده است