در راستای فعالیت‌های مشترک مرکز علمی و تخصصی ارزیابی تاثیرات اجتماعی جهاد دانشگاهی نشست تخصصی «کند و کاوی در ماهیت خیابان لاله زار و پیامدهای اجتماعی احیای آن» با همکاری گروه علمی و تخصصی ارزیابی تاثیرات اجتماعی انجمن جامعه شناسی ایران و گروه مطالعاتی شنبه شهر روز چهارشنبه مورخ 22 آبان 1398 در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران (سالن جلسات انجمن جامعه شناسی ایران) برگزار شد.

در ابتدای این نشست مهندس منصور رضایی به بررسی شکل گیری خیابان لاله زار در تهران و روند تغییرات این خیابان از دوران قاجار تا به امروز پرداخت و گفت: خیابان لاله زار درواقع دروازه زمان تهران است و تجلی‌گاه ورود از دوره سنت به تجدد است. آنچه که هم اکنون به عنوان خیابان لاله زار وجود دارد در گذشته بیشتر نه به عنوان (خیابان) بلکه به عنوان یک معبر یا راه بوده است.خیابان لاله زار در طول تاریخ همواره حامی و بستر جریان های فکری و کنش های اجتماعی و سیاسی بوده است.عمده توسعه خیابان لاله زار در دوران پهلوی اول بوده است و در این زمان یک نوع اقتدار وارد حوزه شهر و معماری شهری می شود، به گونه که حدود 7 سالن تئاتر، 12 سینما و تعداد زیادی کافه در این دوران در خیابان لاله زار به وجود آمد. خیابان لاله زار از چند بعد اهمیت دارد یکی از مهم ترین ابعاد بعد معماری است به گونه ای که بناهایی زیادی با معماری های باشکوه ساخته شده است مانند هتل لاله، مجتمع اخوان که یک معماری توانمند و نئوکلاسیک را به نمایش می گذارد. بعد مهم دیگر خیابان لاله زار کافه نشینی است که این کافه ها جریان های فرهنگی و روشنفکری را در زمان خود شکل می دادند. بعد مهم دیگر خیابان لاله زار سینما است که حدود 13 سینما در این خیابان ساخته شد از جمله سینماهای آن می توان از سینما لاله، رودکی، فردوسی، شهرزاد، مایاک..... اشاره کرد که سینمای مایاک اولین فیلم ناطق را به نمایش گذاشت.

رضایی ادامه داد: بعد مهم دیگر خیابان لاله زار شکل گیری موسیقی و نمایندگان آن است که این امر خود می توانست پتانسیلی برای رونق شهری باشد. بعد مهم دیگر تئاترهایی بود که در خیابان لاله زار شکل گرفت مانند تئاتر، تهران، گیتی و.... بعد مهم دیگر خیابان لاله زار، تولید روزنامه ها و مطبوعات بود و در واقع تهران مصور در همین خیابان شکل گرفت. سوال این است اضمحلال خیابان لاله زار چرا اتفاق افتاد؟ می توان گفت که خیابان لاله زار ماحصل تجدد است و خود همین تجدد آن را رو به اضمحلال برد.

بخش دیگر این نشست دکتر هادی برغمدی نتایج طرحی پژوهشی با عنوان «ارزیابی تاثیرات اجتماعی طرح بهسازی، نوسازی، ساماندهی و احیای بافت تاریخی خیابان لاله زار» که به تازگی به پایان رسانده بود را ارائه نمود و به بررسی پیامدهای اجتمای طرحِ در حال اجرا توسط مدیریت شهری در این خیابان پرداخت.

او گفت: طبق برآورد پیمایشی ما حدود 5700 واحد فعال تجاری در خیابان لاله زار و حومه آن وجود دارد که طبق برآورد حدود 50000 نفر تحت تاثیر اقداماتی قرار می گیرند که مدیریت شهری در لاله زار انجام می دهد. موردی که ما در هنگام شروع مطالعه با آن مواجه شدیم تعدد مطالعه بر روی خیابان لاله زار بود که حتی مطالعاتی وجود داشت که به توجیه اقتصادی طرح احیای خیابان لاله زار پرداخته بودند. با توجه به مطالعه اسناد، نکته اصلی در خیابان لاله زار غلبه پیاده بر سواره است. در خیابان لاله زار ترکیب جمعیتی بهم خورده است که غلبه مردانه و خانه های مجردی در آن ایجاد شده که این امر خود آسیب‌های اجتماعی را به وجود می آورد. عدم اعتماد اتحادیه و کسبه به حوزه مدیریت شهری در احیای خیابان لاله زار وجود دارد هر چند طبق پیمایش، کسبه خود رضایت زیادی برای بازسازی و احیای خیابان لاله زار داشتند. گردشگری نیز به عنوان یک متغیر مهمی در خیابان لاله زار هر چند که در حال حاضر وجود دارد اما با احیا و بازسازی آن می تواند با رونق بیشتری وجود داشته باشد. در زمینه حفظ هویت شهری نیز سازمان هایی مانند میراث فرهنگی در پی ثبت تاریخی خیابان لاله زار هستند. در خیابان لاله زار طبق نتایج پیمایش، آسیب های اجتماعی زیادی وجود دارد که عمده این آسیب‌ها در ساعت 6 بعد از ظهر بعد از تعطیلی مغازه ها انجام می شود از جمله آسیب هایی مانند روسپیگری. در بخش‌هایی از خیابان لاله زار نیز مواردی از کارتن خوابی و خرید و فوش مواد مخدر نیز انجام می شود. عمده مشکل در خیابان لاله زار مشکل پارکینگ است که با توجه به این که اکثر کسبه با خودروهای شخصی خود به محل کار می آیند موجب شلوغی خیابان شده و حتی از پارکینگ های اطراف نیز استفاده نمی شود. عمده ذینفعان در حوزه خیابان لاله زار4 دسته هستند که برخی از آنها به عنوان ذینفعان کلیدی باید در تصمیمات وارد شوند مانند اوقاف، کسبه، مسجد و... اما شهروندان همواره به عنوان ذینفعان هدف همواره نقش نظارتی داشته باشند. در این مطالعه 4 سناریو به شهرداری پیشنهاد شد. اولین سناریو با عنوان بهبود پردردسر بود که در آن بهسازی پیاده رو و نما و احیای بافت های تاریخی باید انجام می‌شد. بدترین سناریو این بود که بدون اطلاع ذینفعان پیاده راه ایجاد شود مانند خیابان 17 شهریور و نکته مهم کار نیز هماهنگی در بین ذینفعان طرح و ایجاد یک نوع اعتماد سازی در بین آنها بود.

 

• < قبلی
• بعدی >