4 3 93 jpg11پنجمین نشست گروه جامعه شناسی اقتصادی در تاریخ چهارم خردادماه 93 با حضور دکتر علی اصغر سعیدی و با موضوع رویکرد تحلیل شبکه در جامعه شناسی اقتصادی و شرحی از پایان نامه دکتر علی نژاد با عنوان «تبیین جامعه شناختی کنش اقتصادی آذری زبان ها با تاکید بر موفقیت دریانی ها در بخش سوپرمارکت و فروشگاه های زنجیره ای» برگزار گردید. 

علی نژاد هدف خود را از اجرای این طرح توجه به مسئله اجتماعی و تحلیل امر اقتصادی به مثابه امر اجتماعی عنوان کرد. در این طرح از رهیافت تحلیل شبکه و تکنیک گراند تئوری استفاده شده است و مکانیسم عمل شبکه ای جامعه هدف مورد توجه قرار گرفته است. در این مسیر و برای رسیدن به هدف مطلوب به دو امر مکانیسم عملکرد شبکه ای و نیز استراتژی های عملکرد شبکه­ای توجه شده است.

آنچه در این تحقیق برجسته میشود نوع نگاه متفاوت محقق به مسئله است، چرا که او از نگاه مکتب اتریش به طور خاص شومپیتر و هایک که زمینه­های شکل­گیری امر اقتصاد را مهم میدا­نند و نیز رویکرد انسان کارآفرین یا همان انسان اقتصادی پار­تو تاکید کرده و معتقد است که انسان توانایی ترکیب منابع را جهت تجمیع سرمایه­های مختلف خود دارا است.

آنچه در رویکرد شبکه باید مورد توجه قرار گیرد حک شدگی گرانووتر است که به نوعی مانیفست جامعه شناسی اقتصادی را نیز شامل میشود؛ و به دنبال توضیح این مسئله است که چگونه کنش­های اقتصادی در درون شبکه ای از مناسبات اجتماعی حک و یا تثبیت می­شوند.

آنچه در شکل گیری شبکه ­های اقتصادی مهم است وجود هر دو نوع پیوند ضعیف ( سرمایه اجتماعی درون گروهی و برون گروهی) و پیوندهای قوی( پیوندهای عاطفی و خانوادگی و... که عواطف بر محورهای عقلانی غلبه دارد) است.

در این نوع شبکه های اقتصادی همانند دریانی ها در آنچه آنان را به مثابه گروهی متحد نشان داده و تقویت میکند در ابتدا وجود پیوندهای قوی و سپس پیوندهای ضعیف است تا بتوانند فعالیت های اقتصادی خود را گسترش دهند و بر محور مشتری مداری پیش بروند.

به واقع آنچه در این دو سطح از پیوند حائز اهمیت است وجود و قدرت پیوندهای ضعیف است، زیرا امکان گسترش شبکه را ایجاد میکند؛ از سویی باید به نقش میانجی­ های تحلیل شبکه نیز توجه کرد، که در این طرح میتوان از مغاره­داران قدیمی ­تر که در ابتدای فعالیت تازه­ کاران با اعتبار خود امکان رونق گرفتن و ارتباط آنان با توزیع کنندگان و همچنین تولیدکنندگان قدیمی را فراهم می­آورند، یاد کرد؛ چرا که این میانجی ­های تحلیل شبکه در سطح قدرت پیوندهای ضعیف عمل میکنند.

در ادامه جلسه دکتر علی اصغر سعیدی افزود: متاسفانه یکی از مهمترین ضعف­های حوزه جامعه شناسی اقتصادی عدم وجود نظریات جدید در این حوزه است و از سویی بر این نکته باید تاکید کرد که بنابر اعتقاد گرانووتر هنوز جوامعی هستند که در آنها حک شدگی وجود دارد. نظام سرمایه ­داری کنش­ها را حک شده کرده و انتظار میرفت پس از آن این حک شدگی کمی منفک شود در حالیکه هنوز حک شدگی وجود دارد.

وی گفت: از رویکرد شبکه و سازمان میتوان برای شناخت موقعیت بنگاه­ ها استفاده کرد، چرا که مسائل جامعه اقتصادی به پدیده اقتصادی در جزء می پردازد.