نشست «صلح و فرهنگ » به همت گروه صلح انجمن جامعه شناسی ایران و با مشارکت  کانون فرهنگ و زندگی و همکاری فرهنگسرای ملل، روز سه شنبه مورخ 9 اسفند 1401 در محل تالار ملل فرهنگسرای بوستان قیطریه  برگزار شد.

دکتر  نعمت اله فاضلی  ، انسان شناس و  سرکار خانم مژگان دستوری ، پژوهشگر و مدیر موسسه منشور صلح سخنرانان این نشست بودند.

در ابتدای نشست دکتر حسن امیدوار مدیر گروه صلح انجمن جامعه شناسی ایران طی سخنان کوتاهی به بیان رابطه سیستماتیک فرهنگ و صلح پرداخت.

امیدوار با بیان این که جامعه شناسی صلح، قلمرویی از دانش جامعه شناسی فرهنگی است که تلاش می کند تا به انسانی‌تر شدن زندگی روزمره کمک کند ، گفت : از آنجا که اصولا جامعه شناسی، رفاه انسان و بهبود جامعه را در نظر دارد، جامعه شناسی صلح نیز بر ضرورت اصلاح اجتماعی بر اساس هدایت علمی تاکید دارد.

وی افزود: باید توجه داشت در ادبیات صلح با مفاهیم صلح منفی و صلح مثبت مواجه ایم که صلح منفی به عدم خشونت مستقیم اشاره دارد و صلح مثبت که به عدم خشونت غیر مستقیم ( ساختاری ) و به وجود عدالت و برابری اشاره دارد.

امیدوار در رابطه با اهمیت مفهوم عدالت به جمله‌ای از پاسکال اشاره کرد که عدالت و قدرت باید در کنار یکدیگر باشند تا هر چیزی که عادلانه است قدرتمند باشد و هر چیزی که قدرتمند است عادلانه باشد.

او سپس با نقل قول از هگل که معتقد بود «عضو اصلی فعالیت علمی اندیشه است» افزود:  به نظر می رسد که عضو اساسی صلح مثبت نیز عدالت است که تأثیر خود را نه بر افراد، که بر احساس، عاطفه و وجدان اجتماعی جامعه نیز اعمال می کند امیدوار در ادامه گفت با توجه به اینکه فرهنگ در علوم انسانی بعد از دهه ۶۰ میلادی، یک بحث مهم و محوری است و در رویکرد جامعه شناختی ، رابطه فرهنگ و جامعه مورد توجه است، از این رو مشخصه های فکری و کانون توجه گروه صلح انجمن جامعه شناسی ایران توجه به فرهنگ به منزله جزیی ضروری از خویشتن فرد و جامعه ، و تاکید بر بر ساخت اجتماعی هویت ها ، و نهادینه شدن آن در ذهن کنشگران است از این رو گرچه هدف آموزش و پرورش هدایت انسان برای رشد و کمال است ، به نظر می رسد اقتضای کمال ، صلح گرایی است لذا باور داریم که صلح یک فن آوری اجتماعی است و برای ایجاد جهانی بهتر و تمدن فاخر ، باید همه حوزه‌ها دارای تعادل  و صلح مثبت  باشد. زیرا  وقتی جامعه در شرایط صلح مثبت قرار گیرد برای بهبود پندار، گفتار و کردار  خود جهت  سهیم شدن در ساخت تمدنی فاخر  در وضعیت بهتری قرار می گیریم زیرا به گفته الیاس تمدن هنوز کامل نشده است و در حال ساخته شدن است.

 در ادامه اولین سخنران نشست دکتر فاضلی ، سخنان خویش را با عنوان  " سواد و فرهنگ " یا به عبارتی مدرسه و مسئله صلح آغاز کرد.     

وی با بیان اینکه انسان موجودی با قابلیت‌های مثبت و منفی است ، صلح را یک ضرورت و مدرسه را محیطی برای مهار شرور اجتماعی خواند و گفت: دو کانون اصلی برای آموزش و ترویج صلح خانواده و مدرسه است. امروزه اما، مدرسه همچون قفس برای کودکان است که آنها در این قفس احساس مطلوبی ندارند زیرا محیطی خلاق و شکوفا نیست.

وی افزود : مدرسه خود اسیر انواع اجبارهاست. ملاکهای سخت گیرانه پیشرفت تحصیلی بر حسب "نمره " و ارزش گذاری هایی سطحی و تکراری جایی برای آموزش صلح باقی نگذاشته است در حالی که شکل گیری نهاد مدرسه در دوران مدرن اساسا برای پیشبرد صلح بوده است.

به گفته وی، امروزه دولت ها مدرسه را به کانون پرورش سربازان ایدیولوژی و محافظان قدرت خود تبدیل کرده اند که با فلسفه وجودی مدرسه مغایرت دارد. در مدرسه امروزی انواع نابرابری های جنسیتی، مذهبی و قومی آموزش داده می شود که این یک هشدار جدی و ناخوشایند است.

 در ادامه نسشت ،مژگان دستوری در خصوص الزامات صلح پایدار گفت که صلح معطوف به ارزش های والای انسانی همچون عزت نفس، نفی خشونت، همکاری اجتماعی شهروندان و بالاخره آزادی و آزادمنشی است.

وی در خاتمه گفت مناسبات افراد در سطح خرد و در خانواده الگویی برای تکرار همان مناسبات در سطح کلان اجتماعی است و برای پیشبرد  صلح باید در خانواده آموزش و برنامه ریزی کرد تا صلح به یک جریان پایدار اجتماعی تبدیل شود.

 

• بعدی >