کارگاه هفتم از مرحله دوم طرح گفتگوی خانواده درشهرستان چگنی روز یک شنبه 24 اسفندماه 1399 از ساعت 9:30 لغایت 12 در دبیرستان دخترانه حضرت معصومه شهر دوره و با شرکت 28 نفر از مادران، پدران، فرزندان و مشاورین مدرسه برگزار شد. تسهیلگر اصلی دوره، مجتبی ترکارانی و تسهیلگران همکار علی رضا طهماسبیان  و اکبر سبزوار بودند. در برگزاری این کارگاه آقای قنبری رئیس آموزش و پرورش شهرستان چگنی و خانم امیری مدیر دبیرستان حضرت معصومه شهر دوره مشارکت داشتند. به دلیل رعایت پروتکل‌های بهداشتی حیاط مدرسه محل برگزاری کارگاه بود. 

این کارگاه با تاخیر یکساله بعد از اجرای کار گاه‌های شش گانه به دلیل شیوع بیماری کرونا برگزار شد و به همین دلیل فرصت نشد که افراد مشارکت کننده در کارگاه‌های گذشته را دعوت نماییم و به این دلیل ازطریق اداره انجمن اولیا و مربیان آموزش و پرورش شهرستان چگنی از دانش آموزان و خانواده های‌شان دعوت به عمل آمد.

با هماهنگی به عمل آمده بین دفتر انجمن جامعه شناسی ایران در لرستان با دفتر امور بانوان استانداری لرستان مکاتبه ای با اداره کل آموزش و پرورش لرستان به عمل آمد و با موافقت این سازمان مقرر شد که این کارگاه در شهرستان‌های مورد نظر با هماهنگی انجمن اولیاء و مربیان برگزارشود. بنابراین با شهرستان‌ها آنها وارد تعامل شدیم و یک مدرسه در هرشهرستان انتخاب گردید و زمان و روز معینی برای اجرای کارگاه مشخص گردید و دعوت کنندگان از طریق مدرسه انتخاب شدند و درروز مشخص در مدرسه مورد نظر حضور یافته و به اجرای کارگاه پرداختیم. در ابتدا قرار بود که کارگاه در نمازخانه مدرسه برگزار شود ولی به‌دلیل کوچک بودن فضا افراد مایل بودند که در محوطه مدرسه و در هوای آزاد برگزار شود. با وجود ملاحظاتی که در این زمینه وجود داشت ولی با طرح دو گزینه؛ اجرای کارگاه در داخل ساختمان مدرسه و اجرا در حیاط مدرسه رای گیری به‌عمل آمد که متفقاً همه خواستار اجرای کارگاه در حیاط مدرسه شدند. بنابراین ما هم برای رفع نگرانی شرکت کنندگان به این خواسته تن دادیم و کارگاه در فضای آزاد برگزار شد. حیاط مدرسه در هوای بهاری لطف خود را داشت. گرچه به مرور آفتاب بهاری تاثیر خود را به شرکت کنند گان می گذاشت ولی به خاطر درگیر شدن مشارکت کنندگان با موضوع کمتر متوجه گرما شده و تجربه جالبی برای همگی بود. در ادامه مراحل مختلف کارگاه و نکات ارائه شده در کارگاه و تجربیات آن را مرور می‌کنیم.

در ابتدا از حاضران خواسته شد که برای یخ شکنی خود را معرفی کنند و در ضمن معرفی ویژگی مثبت ارتباطی و گفت گویی خود را برشمارند. جالب توجه اینکه اکثرا خود را با خصوصیاتی مثل گوش دادن و با حوصله و صبور بودن و گرم و صمیمی بودن و کم حرف بودن یاد می‌کردند.

سپس به تشریح ده اصل گفت گو و تفاوت‌های بحث و گفتگو و مشاجره و گپ و گفت پرداخته شد و یک پوستر بر مبنای ده اصل گفتگو به صورت طراحی و چاپ شده، دراختیار افراد حاضر در کارگاه قرار گرفت و سپس توسط تسهیلگر هر اصل گفتگو جداگانه خوانده می‌شد و از افراد خواسته شد درباره این اصل اظهار نظر کنند. این قسمت جالبی از کارگاه بود و افراد به خوبی دران مشارکت می کردند و نکات خوبی در مورد تجربیات و دانسته های خود در این مورد بیان می کردند.

آشنایی با اصول گفتگو

کارت‌های اصول گفتگو(همه اصول روی یک برگه A4) درمعرض دید شرکت کنندگان نصب می‌شود و همزمان به هر شرکت کننده یک برگه A4 شامل اصول ده گانه گفتگو داده می شود:

• رعایت تام حرمت دیگران
• جویایی و کنجکاوی
• گرایش به یادگیری
• داشتن ذهن باز و آمادگی پذیرش
• فرضیات را به تعلیق درآوردن
• پرهیز از شتاب
• گوش فرا دادن به هنگام شنیدن
• از دل سخن گفتن
• جانبداری سازنده
• بر خویشتن خویش ناظر بودن

سپس از شرکت کنندگان درخواست می‌شود افراد داوطلب به نوبت، از میان سه گروه حاضران (پدران، مادران، فرزندان) هرکدام درباره یکی از عبارت های ده گانه، ایده های خود را مطرح کنند.

با توجه به علاقه شرکت کنندگان به بیان و صحبت، سعی شد که به نوجوانان گروه که بیشتر دانش آموز دبیرستانی بودند اجازه صحبت کردن داده شود و افراد کم حرف نیز به صحبت آورد شده و وارد فرایند گفتگو شوند. همچنین افراد تشویق به گفتگو در مورد نظرات یکدیگر شدند و تسهیلگر مراقب بود که این گفتگوها به صورت دونفره و جدلی نشود.

بعد از گفتگو در مورد ده اصل گفتگو به صورت فوکوس گروپ (گفتگوی گروهی) و بیان تفاوت های بحث و گفتگو افراد را در قالب سه گروه پدر، مادر و فرزند به بیان مشکلات خود پرداختند و ازنظرات هر گروه سه مساله جهت گفتگوی گروهی انتخاب گردید.

سه مشکل عمده پدران: براورده کردن نیازهای فرزندان، مشکلات اقتصادی خانواده، فضای مجازی

سه مشکل عمده مادران: مدیریت خواسته های فرزندان، تنش بین پدران و فرزندان، آموزش مجازی فرزندان

سه مشکل عمده فرزندان: سخت گیری پدرومادران در انتخاب دوستان، کمبود فراغت و تفریح، نارضایتی والدین از کارزیاد فرزندان با گوشی

پس از مساله یابی برای آشنایی افراد، یک گروه آزمایشی برای تمرین گفتگو تشکیل و یک مساله محوری نیز برای آن انتخاب گردید. گروه آزمایشی اول، مساله انتخابی خود را سخت گیری پدر و مادر بر فرزندان قرار داد و هرسه نفر به بیان مواضع خود از منظر نقش انتسابی پرداختند و وارد یک گفتگوی واقعی با یکدیگر بر سر موضوع انتخابی شدند. سپس از حاضران خواسته شد که فرایند گفتگوی این گروه را مورد ملاحظه و بازبینی قرار دهند و نکات ضعف و قوت گفتگوی آنها را بیان کنند. و در پایان به افراد گروه فرصت پاسخ به گفته های دیگران و یا تصحیح فرایند گفتگوی قبلی داده شد.

نکته جالب توجه اینکه فرزندان به خوبی و بدون لکنت خواسته‌های خود ار مطرح می کردند ولی پدران در نقش خود غالباً انعطاف پذیری کمتری داشتند و مادران باز و پذیرنده‌تر برخورد نموده و سعی می کردند نوعی تعادل بین پدر و فرزند را ایجاد کنند. این تمرین مجدداً با گروه دیگری تکرار و سعی شد که موضوع دیگری، بهانه یک گفتگوی دیگر قرار داده شود.

در پایان کارگاه از افراد خواسته شد که بازخورد خود را از کارگاه بیان کنند. جالب توجه این بود که اکثر شرکت کنندگان تجربه برگزاری چنین کارگاه گفتگویی را در این شهر بسیار مفید دانسته و بر تداوم آن تاکید کردند. همچنین بعضی نیز بر این نکته تاکید داشتند که با این گفتگوها شناخت بهتری از قوت و ضعف های خود بدست آورده اند.

درس آموخته ها و تجربیات کارگاه:

1. فرزندان نسبت به محیط اجتماعی و سطح توسعه منطقه بسیار پیشرو و با تجربه بوده و آسانترخواسته های خود را مطرح می کردند.
2. جلسات به دلیل شیوع بیماری کرونا و برگزاری زیر آفتاب کوتاه تربود (سه ساعت) ولی اکثر مشارکت کنندگان مشتاق بودند چنین جلساتی برای همه اعضای خانواده و در شرایط عادی تر طولانی تر برگزار شود.
3. مادران خانه دار مشارکت بیشتری داشتند. بسیاری از مادران به همراه فرزندان خود حضور داشتند. برخی از مادران به دلیل داشتن بچه کوچکتر در خانه زودتر از موعد پایان کارگاه را ترک کردند.
4. نوجوانان پسر به علت انتخاب یک دبیرستان دخترانه غایب بودند و این می‌توانست کارگاه را از داشتن یک گروه موثر محروم کند.
5. دعوت ازچند نفراز مشاورین مدارس و مسئولین ستادی و حضور آنها در کارگاه به‌خاطر الگوگیری از این مدل و مستندسازی آن و ارائه این الگو در مدارس دیگر بسیار موثر بود و خود آنها نیزبر این نکته تاکید داشتند.
6. به دلیل شیوع بیماری کرونا، زمان کارگاه محدود شد و بعضی از آیتم های پروتکل حذف شد ولی سعی شد پروتکل های بهداشتی و فاصله ها رعایت گردد.
7. همکاری خوبی ازطرف مسئولین اداره آموزش و پرورش شهرستان چگنی و مسئولین دبیرستان زینبیه نورآباد با مجریان طرح و دفتر انجمن جامعه شناسی ایران در لرستان به عمل آمد که در اینجا لازم است از زحمات همگی آنها بسیار تشکر نمایم.
8. به نظر می آید برگزاری این کارگاه‌ها در مدارس و با همکاری انجمن اولیا و مربیان بسیار موثر است و در صورتی که در مدرسه ای این شش کارگاه قبلی برگزار شده باشد و کارگاه هفتم با افراد شرکت کننده در کارگاه قبلی برگزار شود حتماً تاثیرات مطلوب تری خواهد داشت.
9. استقبال پدران از کارگاه کمتر ازمادران بود. شاید بتوان این را به مشغله کاری انها مربوط دانست.

کارگاه در ساعت 12.30 به پایان رسید.

 

• < قبلی
• بعدی >