معصومه محمودیان*

پژوهش مشارکتی طرح ملی گفتگوی خانواده که با همکاری ، انجمن جامعه شناسی ایران، معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری و دفتر امور بانوان استانداری ها در جریان است، جهت توصیف وضع موجود و شناخت زمینه­مند مسائل خانواده در استان مازندران، در قالب کارگاهی یک روزه، در روز پنج شنبه، دهم آبان ماه 1397، در محل باشگاه فرهنگیان شهر ساری از ساعت 8 الی 17 برگزار شد. روند اجرای کارگاه­های استانی، با هدف قابل مقایسه بودن یافته­های نهایی استان ها با یکدیگر، بر اساس پروتکل اجرایی یکسانی طی شد که توسط دکتر زندرضوی پیشنهاد و کارگاه­های شیراز و تهران، با حضور تسهیلگران سطح 1 اصلاح و تکمیل شده است.

بر این اساس، اجرای طرح در مازندران نیز با تلاش برای شناسایی فعالان حوزه خانواده در چهار گروه اجتماعی: سمن ها و فعالان مدنی، روزنامه نگاران، دانشگاهیان و کارشناسان دستگاه­های دولتی آغاز شد .جزییات مراحل اجرایی در ادامه آمده است.

الف- شناسایی چهار گروه از فعالان حوزه خانواده در استان مازندران

کاربا کمی آزمون وخطا، با جستجوی مجموعه­ها وافراد برجسته و توانا در چهار گروه ذکر شده آغاز شد.

روش انتخاب سازمان های غیر دولتی ، دیدار از نزدیک و سود بردن ازفرصت­هایی مانند زمان برگزاری جلسات گروهی ، کارگاه ها یا نشست های دیگرشان در سطح استان بود.

برای انتخاب افراد، همان روش پرسان پرسان دنبال شد و نتایج خوبی به دست آمد. نهایتا پس از پیگیری­های مداوم، در تاریخ شنبه 28 مهر،مقامات استانداری مازندران اعلام کردند با مجری طرح در برگزاری کارگاه پژوهش مشارکتی ، طرح ملی گفتگوی خانواده همکاری خواهند کردولیست پیشنهادی خود را عرضه کردند.

لیست فعالینی که از طرف استانداری در اختیار مجری طرح قرار گرفت، در مواردی با لیست تهیه شده به روش پرسان پرسان همپوشانی داشت که مورد توجه قرار گرفت. پس از قطعی شدن لیست مدعوین، تدارک زمان و مکان برگزاری کارگاه، با تک تک مدعوین (کسانی که قبلا ملاقات شده بودند و کسانی که از لیست استانداری انتخاب شدند) تماس گرفته شد و پس از شرح مختصری از طرح، از ایشان دعوت شد تا در این پژوهش مشارکتی شرکت نمایند. دعوتنامه­ها پس از امضای دکتر فروتن مدیر دفتر انجمن ومسئول طرح در استان مازندران ارسال و کارهای اداری دعوت از کارشناسان ادارات توسط دفتر امور بانوان استانداری و با پیگیری مجری طرح انجام شد.

از بین 38 نفر کاندایدی دعوت شده، 32 نفر در کارگاه حضور یافتند.

ب- تدارک ملزومات کارگاه

ملزومات برگزاری کارگاه همچون انواع کارتها، لوازم التحریر و پذیرایی تدارک دیده شد و از جناب آقای اکبرنژاد (عضو مجموعه خبرگزاری فارس در مازندران و دانشجوی کارشناسی ارشد علوم اجتماعی) و سرکار خانم مسلمی (کارشناس علوم اجتماعی) دعوت شد تا در برگزاری کارگاه با مجری طرح همکاری کنند. تشکیل گروهی در فضای مجازی، آخرین یادآوری­ها و هماهنگی­ها را تسهیل نمود.

ج- برگزاری کارگاه بر اساس پروتکل اجرایی

روند برگزاری کارگاه با معرفی یک دقیقه­ای حضار و تعریف فرصتی جهت شنیدن سؤالات مدعوین درباره نشست آغاز شد. طرح مهمترین سؤالات نشان داد ابهام درباره دستور کار جلسه تا پایان روز، چیستی تفاوت این نشست با سایر نشست های به گفته حضار، اکثرا بی­فایده­ای که بارها توسط سایر سازمانها اجرا شده و هدف دقیق و روشن طرح، جزو دغدغه­های اصلی حاضران است. پس از گفتگوی نه چندان مختصری که با همدلی برخی از حاضران و نقد برخی دیگر همراه بود، به این توافق رسیدیم که با صبوری، مراحل اجرای طرح را پیش ببریم تا تفاوت این نشست با سایر کارگاهها فرصت بروز پیدا کند. پس از آن همراهی حاضران عالی بود.

مدرج سازی کارت های مسئله در شکل فردی و گروهی موجبات بحث و گفتگو بر سر مسائل، پس از تشکیل گروهها و ایجاد تعامل متقابل را فراهم کرد و توزیع کارتهای صورتی با استقبال روبرو شد. تکمیل جدول T فرصتی ایجاد کرد تا دانش زیسته خود را در گفتگو با هم گروهی­ها تصحیح و پس از آن در شکل پیشنهاد مکتوب نمایند. برجسته­ترین بعد جامعه شناختی این پژوهش مشارکتی، غیر از تنوع موجود در ترکیب مدعوین که مورد توجه و استقبال آنان قرار گرفت، با توزیع کارتهای سوخت جامعه شناختی و تلاش برای اصلاح جدول عینی-ذهنی با تکیه بر قابلیت مسائلی که می­توانند به پویش اجتماعی بدل شوند بروز یافت.

گرچه در پایان نشست، تفاوت این کارگاه با سایر کارگاهها برای حاضران در پژوهش مشارکتی ملموس بوده و مورد توجه و رضایت قرار گرفته بود.

نکته مورد توجه دراین مرحله از کارگاه ،چگونگی استفاده از نتایج بود.که با صرف وقت و انرژی از طرف کارشناسان در طول کارگاه به دست آمده بود.

در میان حاضران ، در این عرصه تردید فراوان وجود داشت؛ ضمن این که سپردن نتایج حاصل از کار فشرده درکارگاه را به دستگاه های اداری دولت را کافی نمی­دانستند و اعتقاد داشتند باید سازوکاری برای آگاه شدن از چگونگی کاربرد یافته­ها طراحی شود.

حضار بر این باور بودند که چنین طرحی باید شروع یک فرایند برای بهبود وضع خانواده­ها با همکاری فعالان مدنی درگیر در مسائل خانواده باشد، در غیر این صورت تنها یک جلسه به تعداد جلسات بی فایده اضافه شده است.

*مجری طرح در استان مازندران

 

 

 

 

• < قبلی
• بعدی >