علی اصغر فیروزجاییان*

طرح ملی گفتگوی خانواده به‌مثابه یک طرح پژوهشی گفتگو محور و چندمرحله‌ای در مرحله نخست خود در آبان ماه 1397 در شهر ساری و در آبان 98 در شهر بابل برگزار شد و در ادامه کارگاه مسئله یابی مشارکتی با حضور فعالان اجتماعی، سمن‌ها، کارشناسان دستگاه‌های دولتی، دانشگاهیان و خبرنگاران در صبح روز پنج‌شنبه 21 آذرماه 1398 در سالن اجتماعات فرمانداری در شهر آمل برگزار شد.

مقدمات برگزاری

با پیگیری‌های مداوم، فرآیند نامه‌نگاری‌های معمول اداری تا دعوت از کارشناسان و برگزاری کارگاه یک ماه به طول انجامید. دعوت از کارشناسان و متخصصین توسط تسهیل گر خانم مومنی انجام شد و خوشبختانه همه اسامی موردنظر، قبول دعوت نموده و حاضر به همکاری شدند. سپس دعوت نامه رسمی به صورت حضوری خدمت اعضا ارگان‌ها توسط تسهیل گر ارائه شد.  

برگزاری کارگاه

صبح روز پنج‌شنبه غیر از چند مورد پیش‌بینی‌نشده برای عدم حضور، 30 نفر در کارگاه شرکت کردند. کارشناسانی از دادگستری، معاونت بهداشتی، کلانتری همچنین حضور سمن‌ها و فعالان در حوزه خانواده، چشمگیر بود. کارگاه با خیرمقدم خانم رحمانی مسئول بانوان فرمانداری شهرستان آمل شروع شد و مجری طرح، دکتر فیروزجاییان در خصوص ماهیت و اهمیت طرح سخنرانی کرد. یکی از موارد مورد تاکید او ایجاد پویش مردمی گفتگوی خانواده با کمک تسهیلگران سطح دو بود.

در ادامه جلسه قوانین کارگاه که در برگه‌هایی مقابل چشم حضار بود، بازگو و به حضار یک دقیقه فرصت داده شد تا اگر نیاز به برقراری تماس ضروری و تبادل پیامی دارند، انجام گردد. سپس حضار ضمن معرفی، یکی از خصوصیات مثبت خود را ابراز کردند و از آنان خواسته شد سؤالاتی که در مورد طرح و کارگاه در ذهن دارند را یادداشت نمایند. سؤال اول اکثر افراد، هدف از برگزاری کارگاه بود. همچنین سؤالات دیگر در خصوص نتیجه و فایده مندی این‌گونه نشست‌ها بود.

80 کارت مسئله به‌طور تصادفی در بین شرکت‌کنندگان توزیع و از آن‌ها خواسته شد تا به هر کارت با توجه به اهمیت و شدت آن مسئله در شهر آمل نمره فردی دهند؛ سپس گروه‌بندی صورت گرفت و 5 گروه با عناوین کیمیا، همراه، نگاه نو، راه نوین و سبز تشکیل شد. خوشبختانه پراکندگی افراد در خصوص نوع فعالیت در همه گروه‌ها لحاظ شد که در نحوه عملکرد گروه‌ها، مشهود بود؛ سپس از گروه‌ها خواسته شد تا با بحث در ارتباط با مسائل قید شده در کارت‌ها، نمره گروهی دهند. در ادامه کارت‌های صورتی که چند برابر افراد آماده‌ شده بود، توزیع شد تا مسائل اجتماعی گریبان گیر شهرستان آمل را که لازم دانسته در کارت‌های صورتی یادداشت کنند و درنهایت مسئله محوری خود را تعیین نمایند.

مسئله‌های محوری گروه‌ها شامل موارد ذیل بودند:

• روابط فرازناشویی
• آسیب‌های اجتماعی چند شغله بودن والدین بر روی فرزندان
• فقر اقتصادی
• نبود آموزش مهارت‌های زندگی جمعی و فردی
• الگوپذیری نادرست در تمام زمینه‌ها

حال که مسئله محوری گروه و علل و پیامدهای آن از دیدگاه گروه‌ها مشخص شد، گروه‌ها به ترسیم درخت مشکل برای بیان واضح‌تر مسئله مدنظر گروه خود پرداختند.

در ادامه جدول T توسط گروه‌ها کامل گردید و در آن مهم‌ترین اقدامات و سیاست‌های صورت گرفته در ارتباط با مسئله مورد بررسی، میزان موفقیت هر سیاست، نقد برنامه‌ها و سیاست‌های اجراشده، ارائه پیشنهادات کارشناسی برای بهتر اجراشدن سیاست‌های قبلی و ارائه پیشنهادات جدید برای کاهش مسئله اجتماعی مدنظر قرار گرفت. همچنین جدول عینی - ذهنی مسائل اجتماعی انتخاب‌ شده اجرا و جدول مربوطه تکمیل گردید. در ادامه نمایشگاهی از آثار هر گروه به دیوار نصب شد. شرکت‌کنندگان با آماده شدن برای توضیح درخت مشکلات، دوباره به وجد آمدند و هر گروه پیرامون چرایی انتخاب مسئله محوری و همین‌طور ارتباط بین تنه درخت، ریشه‌ها و شاخه‌ها را توضیح دادند و در پایان گروه‌ها به ارائه درخت مشکل خود با تاکید بر مساله محوری خود پرداخته و آن را برای سایر گروه‌ها تشریح کردند. در این مرحله بحث و نقد و نظر جالبی میان گروه‌های مختلف در رابطه با مساله محوری و سازوکارهای مواجه با آن درمیان کارشناسان درگرفت.

در پایان شرکت‌کنندگان در کارگاه مسئله یابی مشارکتی ضمن ابراز خوشحالی، تأکید داشته‌اند که چنین طرحی صرفاً می‌تواند شروع خوبی برای برون‌رفت از چالش‌های پیش روی خانواده باشد و برای موفقیت و بهبود شرایط خانواده‌ها تداوم و اجرای کارگاه در میان جامعه هدف ضروری می‌باشد. در این میان مشارکت و همکاری سازمان‌ها و افراد فعال در حوزه خانواده از اهمیت بالائی برخوردار است.

با سپاس از خانم مومنی تسهیل گر کارگاه و آقای مصطفی باقریان تسهیلگر سطح دو (که در شهر بابل نیر مشارکت داشت) که در جهت برگزاری مطلوب این کارگاه کمک شایانی نمودند.همچنین از فرمانداری شهرستان آمل بخاطر فراهم کردن امکانات و همه کارشناسانی که در روز برگزاری کارگاه فعالانه در کارگاه شرکت کرده اند سپاسگزاری می‌شود.

 

 

---

*تهیه گزارش (مجری طرح)

 

• < قبلی
• بعدی >