نشست نقد و بررسی کتاب سه جلدی «مدیریت شهری» عصر روز دوشنبه11 آذرماه 1392 با حضور نویسندگان اثر و منتقدان آن، توسط گروه جامعه شناسی شهر و با همکاری اداره کل مطالعات اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران در سالن کنفرانس انجمن جامعه شناسی ایران برگزار شد. 

احمد سعید نیا و جواد مهدی زاده، منتقدان این اثر بر لزوم ارایه جلد چهارمی برای جمع‌بندی مطالب و ارزیابی کلی تاکید کردند.سعیدنیا در مقام منتقد در این نشست که با همکاری اداره کل مطالعات اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران برپا شده‌بود، اظهار کرد: در ایران میان دانشگاهیان و دست اندکاران حوزه سیاستگذاری شکافی عظیم وجود دارد؛ شهرهای ما مدیریت می‌شوند بدون این‌که دانش مدیریت شهری از منظر تئوری و روش به اندازه کافی توسعه یابد و دانشگاهیان نیز پاسخگوی نیازهای مبرم علمی در این شاخه و بسیاری شاخه‌های دیگر نیستند در حالی‌که همواره از شیوه برنامه‌ریزی امور شکایت دارند.

وی ادامه داد: ارزش این اثر در این است که بسیاری از مسایل واقعی مدیریت شهری را مطرح کرده که برای یک مدیر جنبه کاربردی دارد، اما اشکالاتی نیز به آن وارد است.

مولف کتاب 12 جلدی «کتاب سبز شهرداری» در اشاره به ایرادات وارده به کتاب، گفت: نخستین ایراد این کتاب حجم بالای آن است که خواندن تمام مطالب را برای خواننده سخت و دشوار می‌کند. همچنین مشخص نیست که از میان 6 نویسنده این مجموعه، چه بخش‌هایی را چه کسی نوشته و نویسندگان اصلی و فرعی کدامند و این طور به نظر می‌رسد که پروژه تالیف این کتاب، کنترل نشده‌است.

وی در توضیح دیگر اشکالات این کتاب، بیان کرد: در دو جلد نخست کتاب، خواننده با دو تعریف از برنامه ریزی و اهداف مدیریت مواجه است. همچنین نظریه به کار گرفته شده معین نیست؛ در یک جا صحبت از نظریه سیستمی می‌شود و در جای دیگر سخن از نظریه راهبردی به میان می‌آید، به گونه‌ای که رابطه میان این دو مشخص نیست.

سعیدنیا افزود: هدف مدیریت، سازماندهی است در حالی‌که نویسندگان این کتاب تنها به وجه برنامه‌ریزی توجه کرده و از بعد سازمانی غافل شده‌اند و این‌طور برداشت می‌شود که گرایش برنامه‌ریزی شهری برگرایش مدیریت شهری غلبه دارد.

وی در ادامه با طرح موانع ایران برای اتخاذ برنامه‌ریزی راهبردی بیان کرد: کتاب در صفحه دوم از اتخاذ برنامه‌ریزی سیستمی دوری می‌جوید زیرا بدون شک این نوع برنامه‌ریزی که تابع سلسله مراتب در سازمان است، راه به سیستم های آمرانه خواهد برد، با این وجود این موضوع که چرا این نظریه کارایی ندارد و پاسخگوی نیازها نیست، به تفکیک بیان نشده‌است.

سعیدنیا افزود: مدیریت یکپارچه و حکومت‌های محلی چیزی است که در کشورهای اروپایی برپا شده‌است، به گونه‌ای که شهردار یک منطقه در عمل رییس جمهوری آن منطقه است. اما نظام سیاسی کشور ما، اجازه این استقلال منطقه‌ای را برای حفظ اتحاد ملی نمی‌دهد. بنابراین، جای خالی توضیحاتی حول محور شرایط سیاسی کشور و در مقابل شرایط سیاسی اروپا و چگونگی برداشتن موانع در این راه احساس می‌شود.

مولف کتاب «تسهیلات خدمات شهرداری» ادامه داد: به نظر من این کتاب به جلد چهارمی نیاز دارد تا بتواند جمع‌بندی نظری و عملی از مباحث مختلف ارایه دهد.

مهدی‌زاده: کتاب کشکولی از اطلاعات پراکنده است

جواد مهدی‌زاده به عنوان دیگر منتقد این اثر در ادامه نشست اظهار کرد: این کار یکهزار و هفتصد صفحه‌ای که در سه جلد و 42 فصل تهیه و تنظیم شده و در آن به 520 مرجع ارجاع داده شده، کار عظیمی است که هم نقاط قوت و هم نقاط ضعفی را در خود دارد.

وی در توضیح نقاط قوت کتاب گفت: تالیفی بودن این اثر ارزش بسیار زیادی دارد، و نویسندگان آن فعالان دایمی این حوزه مطالعاتی چه در نظریه و چه درعمل بوده‌اند. کتاب همچنین از نظام و فصل‌بندی خوبی برخوردار بوده و زبان آن روان و ساده است.

مهدی‌زاده در ادامه به طرح نکات منفی کتاب «مدیریت شهری» پرداخت و بیان کرد: هدفی که در مقدمه کتاب ذکر شده، مبنی بر تامین منابع و مستندات علمی مناسب و به هنگام در این حوزه مطالعاتی، حداقلی است زیرا نظریه پردازی، نظریه‌ آفرینی و آسیب‌شناسی یک حوزه است که باید هدف قرار گیرد و نه صرفا گردآوری داده‌ها و اکتفا به رویکرد اثباتی.

نویسنده کتاب «برنامه‌ریزی راهبردی توسعه شهری» ادامه داد: با وجود میان‌رشته‌ای بودن مدیریت شهری، مرزبندی مشخصی میان شاخه‌هایی مانند محیط زیست، انسان‌شناسی، توسعه پایدار و گردشگری صورت نگرفته و قلمرو موضوع باعث خلط مباحث شده‌است.

وی افزود: کتاب تشریح و توصیفی در یکهزار و 680 صفحه است که فقط 75 صفحه آن به جمع‌بندی و ارزیابی اختصاص داده شده که باعث شده کار به کشکولی از اطلاعات پراکنده بدل‌شود.

مهدی‌‎زاده نیز حل بخشی از کاستی‌های اثر را در ارایه جلد چهارم دانست و گفت: در حال حاضر کتاب حالت نامعلومی دارد که خواننده را سرگردان می‌کند، بنابراین انتشار کتاب راهنمایی که با ارایه شرحی از وضع فعلی، راهکارهایی متناسب مطرح کند، ضروری جلوه می‌کند.

نویسندگان اثر، حسین ایمانی جاجرمی و اسماعیل صالحی هر کدام با مفید خواندن انتقادات مطرح شده کارشناسان، به برخی  مسایل مانند فشار ناشر برای هر چه زودتر ارایه دادن کار، نو بودن مبحث مدیریت شهری و نبود ناشر حرفه‌ای به عنوان مشکلات کار اشاره کردند.

• < قبلی
• بعدی >