کنفرانس ارزیابی تأثیرات اجتماعی پروژه‌های شهری توسط موسسه پیشگامان پژوهش با مشارکت و پشتیبانی علمی انجمن جامعه‌شناسی ایران در روزهای 8 و 9 آبان ماه در محل سالن همایش‌های موسسه فرهنگی قدس در شهر مقدس مشهد برگزار گردید.
این کنفرانس با اجرای 3 کارگاه آموزشی با عناوین «ارزیابی تأثیرات اجتماعی: میراث فرهنگی و گردشگری»، «ارزیابی تأثیرات اجتماعی: بهسازی و نوسازی بافت های قدیمی» و «ارزیابی تأثیرات اجتماعی: امنیت و پیشگیری از جرائم» برگزار و گواهینامه‌های صادر شده با تأیید انجمن جامعه شناسی ایران به شرکت کنندگان اهدا گردید. مدرسین این کارگاه‌ها به ترتیب آقایان دکتر محمد فاضلی، دکتر سلیمان پاک سرشت، دکتر صلاح الدین قادری بودند.
در افتتاحیه این مراسم دکتر کاظمیان مدیر عامل موسسه پیشگامان پژوهش، دکتر علی یوسفی دبیر علمی کنفرانس، دکتر محمد امین قانعی راد رئیس انجمن جامعه شناسی ایران، حجت الاسلام اخلاقی امیری رئیس کمیسون فرهنگی اجتماعی شورای شهر مشهد، دکتر محمد مهدی برادران معاونت برنامه ریزی و توسعه شهرداری مشهد و دکتر سید مهدی درهمی مدیرعامل شرکت سپاد سخنرانی کردند. همچنین در این مراسم، دکتر سرویها، رییس شورای اسلامی شهر مشهد، جناب سید جلال فیاضی، عضو شورای شهر و دکتر برادران، معاونت برنامه‌ریزی و توسعه شهرداری مشهد از اساتید و مدرسین کارگاه‌ها با اهداء لوح تقدیر و تشکر کردند. به علاوه، پیام تصویری دبیر انجمن بین المللی ارزیابی تأثیرات به کنفرانس نیز پخش گردید.
در ادامه متن کامل خبر را می‌خوانید.
غفلت از تأثیرات اجتماعی پروژه های شهری بر شهروندان
در افتتاحیه این مراسم دکتر کاظمیان دبیر و مدیر عامل موسسه پیشگامان پژوهش با بیان اینکه غفلت از تأثیرات اجتماعی پروژه های شهری بر زندگی شهروندان، مهم ترین موضوع این کنفرانس است، افزود: در ساخت و سازها و پروژه های شهری تمرکز جدی بر بحث‌های فنی و اقتصادی بوده ولی به ماهیت اجتماعی و تأثیرات آن بر زندگی شهروندان کم توجهی شده است.
وی افزود: اگر ارزیابی تأثیرات اجتماعی (اتا) را مربوط به نظارت، تحلیل و مدیریت پیامدهای اجتماعی اعم از مثبت یا منفی بودن در اقدام مداخله ای بدانیم، اهمیت این موضوع روشن تر خواهد شد.
دکتر کاظمیان در ادامه هدف از برگزاری این کنفرانس را، ایجاد گفتمان ضرورت ارزیابی اجتماعی و ترویج این مطالعات در میان مدیران شهری، سرمایه گذاران پروژه های شهری و همچنین افزایش دانش پژوهشگران و دانش پژوهان این حوزه دانست.
لزوم شناخت درست از اقدامات مداخله ای بر زندگی شهروندان
در ادامه این مراسم، دکتر علی یوسفی، دبیر علمی کنفرانس با بیان اینکه وابستگی عناصر مادی و معنوی حیات شهر، مفهوم اساسی «اتا» است، افزود: بین اجزای شهر پیوستگی شدیدی وجود دارد و زمانی که مداخله‌ای صورت می‌گیرد، تاثیرات اجتناب‌ناپذیری نیز به دنبال خواهد داشت.
عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد ادامه داد: برای تمام کنش‌گرانی که در عرصه حیات شهری نقش دارند، لازم است درک روشنی از واقعیت شهر و فعل و انفعالات آن داشته باشند و متناسب با این شناخت، آثار مداخله خود را به درستی تحلیل کنند و تدابیر لازم را بیندیشند.
وی با اشاره به آثاری که ممکن است قبل یا بعد از اجرای پروژه‌های شهری به وجود بیاید، تصریح کرد: کاهش آثار منفی ناشی از اجرای این پروژه‌ها نشان‌دهنده موفقیت «اتا» خواهد بود.
رییس انجمن جامعه‌شناسی شاخه خراسان با اعتقاد بر اینکه دلیل عمده و اساسی ناکامی مدیران شهری، غفلت از ارزیابی تاثیرات اجتماعی است، ابراز امیدواری کرد که مدیران شهری فرصت‌های ناشی از برگزاری این کنفرانس را مغتنم شمرده و در این دوره و دولت بیش از گذشته به «اتا» توجه شده و از این مطالعات حمایت شود.
پیام مدیر انجمن بین‌المللی ارزیابی تاثیرات اجتماعی:
به مفهوم اجرای اجتماعی توسعه‌های شهری فکر کنید
در ادامه این مراسم، پیام خانم آنا ماریا استیوس، مدیر انجمن بین المللی ارزیابی تأثیرات اجتماعی به تصویر کشیده شد.
وی در ابتدای پیام خود گفت: مفتخرم که در کنفرانس شما در زمینه ارزیابی تاثیرات اجتماعی شرکت میکنم.من یکبار به ایران سفر کردم، آن هم برای کنفرانسی در همین خصوص و همان یکبار ایران تاثیری ماندگار بر ذهن و قلب من به جا نهاد. من به عنوان مدیر انجمن بین المللی ارزیابی تاثیرات، به عنوان مدیر یک انجمن جهانی آنلاین به نام SIAhub و همچنین به عنوان مشاور اتا در موسسه ای به نام گروه نگرش های اجتماع و به عنوان پژوهشگر اتا، مایلم از برگزارکنندگان این برنامه به خاطر این اقدام جسورانه و مبتکرانه تقدیر کنم. تاثیرات اجتماعی همانند تاثیرات زیست محیطی نیست که تنها زمانی پدید می آید که کاوش و حفاری زمین آغاز می گردد. تاثیرات اجتماعی از لحظه ای آغاز می شود که حدسی به میان می آید. حتی یک شایعه می تواند تاثیرات اجتماعی در پی داشته باشد و غالبا هم اینگونه است که بزرگترین تاثیر اجتماعی هراس و اضطراب ناشی از یک پروژه توسعه شهری است. حتی اقدام برای انجام مطالعات اتا می تواند تاثیرات اجتماعی ایجاد کند. امروز شما اینجا آمده اید چرا که می‌دانید فواید بسیاری از طریق مطالعات اتا بدست می آید:
· فوایدی برای اجتماعات دارد: هر چه بیشتر مردم سهمی در تصمیم گیری داشته باشند پویاتر می شوند، سرمایه اجتماعی ساخته می شود و ضمن به حداکثر رسیدن فواید پروژه از پیامدهای مضر آن جلوگیری می‌گردد.
· فوایدی برای دست اندر کاران پروژه دارد: زمینه‌ی تصمیم گیری بهبود می یابد، روابط بهتر با اجتماعات محلی برقرار شده و از اشتباهات پر هزینه اجتناب می شود.
· بدنه قانون گذار دولت از تصمیات بهتر سود می برند. یعنی اطالاعات بیشتری برای تصمیم گیری دارند.
· هم چنین موسسات مالی اطلاعات بهتری برای ارزیابی ریسک به دست می آورند.
اما من فکر می کنم شما همه این موارد را از قبل می‌دانید. پیام امروز من این است که از شما بخواهم تا به آنچه بعد از مطالعات و طرح های پژوهشی و نظر سنجی از گروههای مختلف جامعه حاصل می‌شود فکر کنید. و به مفهوم "اجرای اجتماعی" توسعه های شهری فکر کنید. حال منظور ما از "اجرای اجتماعی" چیست؟
"اجرای اجتماعی" آن چیزی است که در پی تکمیل مطالعات ارزیابی و صدور مجوز ساخت می‌آید. اینکه چگونه فازهای بعدی ساخت و نگهداری مداوم می‌تواند به شکلی موثر مسائل اجتماعی را مدیریت کند. و نقش پژوهشگر اتا چیست؟
درباره مسئله دیگری صحبت کردم که مشارکت ذینفعان است. و اینکه توسعه ی اجتماعی چه ویژگی هایی دارد؟
آیا ما واقعا می‌دانیم که چگونه سرمایه اجتماعی را در یک اجتماع متاثر از اقدام توسعه‌ای گسترش دهیم؟درباره مدیریت تضاد چطور؟ آیا ابزارهایی که برای مدیریت تضاد در اختیار ما پژوهشگران است کافی می‌باشد؟ حوزه دیگر مربوط به حقوق بشر است. چگونه ما می توانیم به مردم نه به عنوان تاثیر پذیرفتگان پروژه‌ها بلکه به عنوان صاحبان حق فکر کنیم؟ و این مسئله در بسترهای مختلف فرهنگی چه معنایی دارد؟حوزه دیگر مدیریت شکایات و کار جان راگی و اصول راهنمای او در زمینه حقوق بشر است. مسئولیت کسب و کار آگاهی ما را در زمینه‌ی تدوین یک مکانیزم شکایت در سطح پروژه می‌طلبد. اما متاسفانه هنوز مکانیزمی که همه‌ی اصول را نشان دهد در دست نداریم.
ایشان در انتهای پیام خود بیان نمود که: درباره‌ی پیش فرض‌هایی که با آنها کار می‌کنید بیشتر تامل نمایید. و در این کنفرانس شجاعانه نظرات خود را درباره اینکه چه کارهایی تاکنون انجام شده و چه کارهایی باقی مانده بیان کنید. قبل از خداحافظی من شما را با سه سایت مفید که می‌توانید از طرق آنها به منابع حوزه اتا و "اجرای اجتماعی" دسترسی داشته و با جامعه جهانی اتا در ارتباط باشد آشنا میکنم.
www.socialimpactassessment.com
http://managesocialperrofmance.com
ارزیابی تاثیرات اجتماعی پروژه‌ها گام اول توسعه پایدار شهری است
رییس انجمن جامعه‌شناسی ایران ارزیابی تاثیرات اجتماعی را گام اول توسعه دانست. دکتر سید محمد امین قانعی‌راد در آیین افتتاحیه این کنفرانس که در سالن همایش‌های روزنامه قدس برگزار شد، اظهار کرد: باعث خوشحالی است که با برگزاری این کنفرانس مسوولان به تدریج بر اهمیت ارزیابی تاثیرات اجتماعی پروژه‌های شهری اذعان می‌کنند و امیدواریم برگزاری آن در جهت گسترش بینش و نظریه‌های این حوزه موثر باشد
وی با اشاره به اینکه انجمن جامعه‌شناسی ایران از 10 سال پیش به مبحث طرح ارزیابی تاثیرات اجتماعی(اتا) ورود پیدا کرد، گفت: این طرح برای نخستین بار با حضور 30 نفر از اساتید جامعه‌شناسی در پروژه پارس اجرا شد که در آن تاثیرات این پروژه در حوزه‌های مختلف اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی مورد بررسی قرار گرفت که نتایج مثبتی نیز داشت.
اعتبارات لازم به اتا اختصاص نمی‌یابد
قانعی‌راد با بیان اینکه اعتبار اتا در پروژه پارس جنوبی اندک بود، خاطرنشان کرد: در کشور ما به ابعاد سخت‌افزاری توجه می‌شود و اعتبارات لازم به این حوزه اختصاص می‌یابد اما در ابعاد نرم‌افزاری که نوبت به جامعه‌شناسان و ارزیابی تاثیرات اجتماعی می‌رسد، وجه مناسب تخصیص نمی‌یابد.
وی با تاکید بر اهمیت کاربرد صحیح داده‌های حاصل از ارزیابی تاثیرات اجتماعی پروژه‌ها، تصریح کرد: معمولا این داده‌ها به صورت منقطع استفاده می‌شود.
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات علمی کشور با اعتقاد بر اینکه ارزیابی تاثیرات اجتماعی پروژه‌ها اولین گام در توسعه پایدار شهری است و باید جدی گرفته شود، بیان کرد: معمولا این مساله در کشور ما مغفول است.
وی با بیان اینکه مطالعات باید مبنای اجرای پروژه‌های شهری باشد، عنوان کرد: صرف داشتن یک نیت خوب و انتخاب ابزاری مناسب برای اجرای پروژه‌ها کافی نیست و باید این طرح‌ها به لحاظ اثربخشی و کارایی نیز ارزیابی شوند.
چشم و گوش بسته بودن در مقابل هر نوع عمران و آبادی پذیرفتنی نیست
قانعی‌راد ادامه داد: برخی تصور می‌کنند داشتن یک نقشه راه و استفاده از ابزار مناسب در اجرای پروژه‌ها کافی است در حالی که این دیدگاه به مساله توسعه نوعی خوش‌بینی نامشروط نسبت به برنامه‌ریزی و اجرای پروژه‌هاست و چشم و گوش بسته بودن در مقابل هر نوع عمران و آبادی را نباید پذیرفت.
وی با اشاره به زنجیره گسترده تعاملات اجتماعی در جوامع اظهار کرد: صرف آرمان‌ها را نباید مبنای عمل در نظر گرفت؛ نتایج خوب حاصل برنامه‌های سنجیده است و تصمیم‌گیری باید بر مبنای مطالعات باشد.
رییس انجمن جامعه‌شناسی ایران با تاکید بر اینکه اقدامات و مداخلات به همان اندازه که شفابخش است، می‌تواند دژخیم نیز باشد، افزود: سنجیده عمل کردن در متفکران، نیازمند ارزیابی و اعتبار است و مشکلات این حوزه با کارگاه‌های چند روزه حل نخواهد شد بلکه برای رفع مشکلات باید کارگاه‌های چند ماهه برگزار شود و هدف از برگزاری این کارگاه‌ها ترویج ایده است.آ
رییس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر مشهد:
توجه به تاثیرات غیرآشکار و غیرارادی پروژه‌های شهری مغفول مانده است
رییس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر مشهد گفت: توجه به تاثیرات غیرآشکار و غیرارادی پروژه‌های شهری مغفول مانده است.
به گزارش ستاد خبری کنفرانس ارزیابی تاثیرات اجتماعی پروژه‌های شهری، حجت‌الاسلام حسنعلی اخلاقی امیری در افتتاحیه این کنفرانس که در سالن همایش‌های روزنامه قدس برگزار شد، اظهار کرد: هر حرکتی که در قالب پروژه‌های شهری انجام می‌شود، پیامی را به فرد در جامعه منتقل می‌کند و تاثیری را در روحیات شهروندان خواهد داشت.
وی با اشاره به اینکه در آموزه‌های دینی و علوم اجتماعی بر تاثیرات ناشی از محیط بر انسان‌ها تاکید شده است، خاطرنشان کرد: امروز باید توجه به تاثیرات غیرارادی و غیرآشکار پروژه‌ها، دغدغه مدیران شهری، برنامه‌ریزان و فعالان این حوزه باشد و از ماهیت اجتماعی نباید غافل شد.
فقدان الگوی عدالت اجتماعی در توسعه شهری
دکتر سید مهدی درهمی مدیر عامل شرکت سپاد خراسان با اشاره به برگزاری این کنفرانس گفت: این کنفرانس به ارزیابی تأثیرات اجتماعی مبانی نظری و الزامات ترویجی آن و همچنین ضرورت های مدیریتی و نظارتی یک شهر می پردازد.
دکتر درهمی با اشاره به اینکه در زمینه عدالت اجتماعی در توسعه شهر در کشور ما الگوی خاصی وجود ندارد، افزود: الگوی فعلی شهرهای کشور ما دچار نوعی سردرگمی شده که این امر مشکلاتی را در زمینه ترافیک، محیط زیست، حاشیه نشینی و... ایجاد کرده است.
وی تصریح کرد: در صورت اصلاح نشدن این موضوع، کنترل شهر مشهد در آینده ای نزدیک از دست خارج می شود و اکنون زمان مناسب برای برطرف کردن این موضوع است. ایشان ادامه داد: ما حق نداریم از توانایی نسل آینده برای رسیدن به اهدافش بکاهیم. دستیابی به رشد و توسعه پایدار شهری، دستیابی به رشد اقتصادی مطلوب در شهر و... از اهداف نسل آینده است و حال است که باید به آن توجه کرد.
معاون برنامه‌ریزی و توسعه شهردار مشهد تاکید کرد:
ارتقای نظام تفکر مجموعه مدیریتی شهر با کمک دانشگاهیان
معاون برنامه‌ریزی و توسعه شهردار مشهد بر ارتقای نظام تفکر مجموعه مدیریتی شهر با کمک دانشگاهیان تاکید کرد.
محمد مهدی برادران اظهار کرد: آثار اجتماعی پروژه‌های شهری به حوزه جامعه‌شناسی و تصمیم‌گیری مدیریت شهری به حوزه مباحث برنامه‌ریزی شهری مربوط است.
وی با اشاره به اینکه بحث آثار اجتماعی، یکی از مباحث روز جهان است، خاطرنشان کرد: برداشت عوام از بحث پروژه‌ها بیشتر مباحث کالبدی است اما در نظام‌های مدیریتی، هر اقدام توسعه‌ای در قالب پروژه قرار می‌گیرد و در این حوزه باید به مباحثی از قبیل پایداری محیط زیست، امنیت، عدالت و ... توجه ویژه شود.
برادران با تاکید بر اینکه موضوعاتی نظیر انسجام اجتماعی، احساس هویت اجتماعی و دینی، احساس تعلق به شهر و محله، تعارض اجتماعی، مشارکت‌های اجتماعی، عدالت و بی‌عدالتی اجتماعی و ... با مباحث شهری گره خورده است، تصریح کرد: مبنای شکل‌گیری ارزیابی تاثیرات اجتماعی(اتا)، برقراری ارتباط بین موضوعات مذکور و مباحث شهری است.
وی با اعتقاد بر اینکه مدیران شهری باید به مقوله مطالعات در اجرای پروژه‌های شهری بازنگری داشته باشند، بیان کرد: مبنای مدیریت استراتژیک، جامعه‌شناسی سازمان است به این معنا که برای دستیابی به موفقیت باید تعریف مجددی از رابطه سازمان با محیط ارائه کرد.
معاون برنامه‌ریزی و توسعه شهردار مشهد با اشاره به اینکه نگاه آرمان‌گرایانه محض در اجرای پروژه‌های شهری مشکلاتی را ایجاد می‌کند، افزود: باید نگاه واقع‌بینانه را مبنای کار خود با دانشگاه‌ها و پژوهشکده‌ها قرار دهیم و یکی از اقداماتی که در این زمینه باید با صبر و حوصله انجام شود، بالا بردن نظام تفکر مجموعه مدیریتی است که تحقق این امر کمک مجموعه‌های دانشگاهی را می‌طلبد.
مطالعه موردی ارزیابی تأثیرات اجماعی مجتمع تجاری مسکونی کوهسنگی
در ادامه مراسم مطالعه موردی «ارزیابی تأثیرات اجتماعی پروژه تجاری مسکونی کوهسنگی» با کارفرمایی شرکت سرمایه گذاری مسکن شمال شرق توسط حمید عصمتی ارائه شد.
در این گزارش به کلیات ارزیابی تأثیرات اجتماعی، چگونگی رشد و گسترش آن و همچنین ورود آن به ایران اشاره شد. پژوهشگر با اشاره به ورود بخش غیر دولتی، احساس نیاز مجموعه ها و برندهایی همچون شرکت سرمایه گذاری مسکن شمال شرق در این حوزه از مطالعات را از نقاط قوت و عاملی در گسترش مطالعات اتا دانست.
در این مطالعه به چرایی شکل گیری پروژه مجتمع تجاری مسکونی کوهسنگی، عرصه های تأثیرگذاری این پروژه و همچنین تأثیرگذاری این گونه مطالعات در منافع مدیریت شهری و اثرگذاری بر مجموعه شهر پرداخته شد.
اهدا لوح تقدیر و تشکر از اساتید و مدرسان کارگاه ها
پس از آن با حضور دکتر کمال سرویها رئیس شورای اسلامی شهر مشهد، جناب سید جلال فیاضی نماینده و عضو کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای اسلامی شهر و همچنین دکتر محمد مهدی برادران معاون برنامه ریزی و توسعه شهرداری مشهد از دبیر علمی کنفرانس، دکتر علی یوسفی، دکتر محمد امین قانعی راد، رئیس انجمن جامعه شناسی ایران، و مدرسین کارگاه ها دکتر محمد فاضلی، دکتر سلیمان پاک سرشت و دکتر صلاح الدین قادری با اهداء لوح سپاس، تقدیر و تشکر گردید.
ارائه مطالعه موردی ارزیابی تأثیرات اجتماعی مسکن ارزان قیمت در سیس آباد
در ادامه و به عنوان آخرین برنامه مراسم افتتاحیه کنفرانس، مطالعه موردی «ارزیابی تأثیرات اجتماعی مسکن ارزان قیمت سیس آباد» ارائه گردید.
سرکار خانم احمدیان از پژوهشگران مطالعات اتا با اشاره به اهداف کارفرمای پروژه و چرایی شکل گیری مسکن ارزان قیمت، به ارائه خروجی ها و دستاوردهای پژوهش خویش پرداخت.
ایشان با اشاره به استفاده از مطالعه مقایسه‌ای و پیمایش، پیامدهای منفی و مثبت پروژه را بر روی شاخص‌های اعتماد شهروندان نسبت به شهرداری، احساس امنیت، انسجام اجتماعی، سرمایه اجتماعی بیان کرده و به ارائه راهکاری جبرانی و اصلاحی به منظور کاهش و تعدیل پیامدهای منفی پروژه و افزایش سودمندی آن پرداخت.
- توضیحات
- زیر مجموعه: گزارش نشست ها
- دسته: گزارش نشست دفتر استانی تهران
- آخرین به روز رسانی در 10 اسفند 1394