گفت و گو با دکتر غلامعباس توسلی
ضرورت مشارکت در فعالیت‌های علمی اصحاب علوم اجتماعی کشورهای آسیایی
به بهانه عضویت انجمن جامعه‌شناسی ایران در انجمن آسیایی علوم اجتماعی، سراغ دکتر غلامعباس توسلی استاد جامعه‌شناسی دانشگاه تهران و نماینده ایران در این انجمن در سال‌های آغاز شکل‌گیری آن رفتیم تا از وی درباره تاریخچه و فعالیت‌های این نهاد علمی پرسیده و نظر او را در خصوص مشارکت انجمن جامعه‌شناسی ایران در این مجموعه جویا شویم.
در این گفت و گو، دکتر توسلی ابتدا به چگونگی شکل‌گیری این نهاد اشاره کرد و در این باره گفت: در سال 1973، با همکاری یونسکو و شورای تحقیقات علوم اجتماعی هند، شورایی با هدف بحث و تبادل نظر درباره مسائل علوم انسانی در کشورهای آسیایی، در سیملای هندوستان (منطقه ای کوهستانی و مرکز تابستانی حکومت انگلیس که بعدها در آنجا انستیتوی تحصیلات تکمیلی ساخته شد)، برگزار شد. در این شورا، بحث در خصوص لزوم اعمال بینش و روش خاصی در علوم انسانی آسیایی، برای نخستین بار مطرح شد. من نیز از طرف انجمن علوم اجتماعی، با مقالهای تحت عنوان "علوم اجتماعی در ایران" در آنجا شرکت کردم که در آن به توضیح کلی تاریخچه این علوم در ایران و نحوه آموزش و توسعه آن پرداختم.
وی ادامه داد: در طول این کنفرانس یک هفته‌ای که در آن حدود بیست نفر از نمایندگان یونسکو به همراه نمایندگانی از تمام کشورهای آسیایی شرکت داشتند، بحثهای مفصلی درباره ابعاد مختلف علوم اجتماعی در آسیا، از جمله بومی شدن یا نشدن این علوم در گرفت و مجموعه آنها در کتابی تحت عنوان "Social Science in Asia" منتشر شد. در نهایت، در همین شورا، ایده تأسیس انجمن آسیایی شوراهای پژوهشی علوم اجتماعی (Association of Asian Social Science Research Councils) یا همان AASSREC مطرح شد و در راستا‌ی آن، برای نخستین بار، کنفرانس آسیایی علوم اجتماعی پایه ریزی شده و تشکیلات آن مشخص شد. بر اساس تصمیمات اخذ شده، داوطلبان عضویت در این مجموعه، باید نماینده شورای تحقیقاتی علوم اجتماعی در یک کشور آسیایی و یا عضو مستقل یک موسسه تحقیقاتی یا دانشگاهی می‌بودند. در نخستین شورای اصحاب علوم اجتماعی کشورهای آسیایی نیز با آرای جمع، یک محقق ژاپنی به عنوان رئیس انجمن برگزیده شد و من و یک نماینده ژاپنی به عنوان معاونان او انتخاب شدیم. همچنین در همان جا قرار شد که کنفرانس بعدی که درواقع نخستین کنفرانس انجمن آسیایی شوراهای پژوهشی علوم اجتماعی بود، در ایران برگزار شود.
دکتر توسلی سپس با اشاره به تلاش های صورت گرفته برای برگزاری این کنفرانس در تهران، توضیح داد که چگونه نخستین کنفرانس انجمن آسیایی شوراهای پژوهشی علوم اجتماعی در سال 1975 در دانشگاه تهران و با حمایت یونسکو برگزار شد. او همچنین اشاره کرد که در این کنفرانس برای دومین بار به عنوان معاون شورای آسیایی علوم اجتماعی انتخاب شده و پس از آن هم در کنفرانس بعدی که در سال 1977، در شهر سئول پایتخت کره جنوبی برگزار شد، شرکت کرده است.
وی پس از بیان تاریخچه فعالیت‌های خود در این نهاد علمی، گفت: با وجود آنکه در آن زمان، من به عنوان نماینده علوم اجتماعی ایران از پایهگذاران این مجموعه به شمار می‌آمدم و چند دوره متوالی نیز در جلسات آن شرکت کرده بودم، تقریباً بعد از انقلاب ارتباط ما با این انجمن قطع شد تا اینکه امسال شنیدم قرار است انجمن جامعه‌شناسی ایران در کنفرانس دو سالانه آن شرکت کند.
این عضو هیأت موسس انجمن جامعه‌شناسی ایران، در خصوص پیوستن این مجموعه به انجمن آسیایی شوراهای تحقیقاتی علوم اجتماعی، گفت: این انجمن آسیایی یک نهاد قدیمی است که ایران هم در پایهگذاری و شکل‌گیری آن نقش داشته است و به نظر من، در شرایط فعلی که ما تا حد زیادی از کارها و فعالیت‌های کشورهای آسیایی بیاطلاع هستیم، ارتباط با این مجموعه بسیار مفید خواهد بود. از سوی دیگر، میتوان در همکاری با اصحاب علوم اجتماعی این کشورها، تحقیقاتی را به صورت مقایسهای و تطبیقی انجام داد و همکاری و فعالیت‌های علمی و تشکیلاتی داشت. مبادله دانشجو، استاد و موارد دیگری از این قبیل نیز از جمله دیگر زمینههای همکاری است که حتی در سال‌های قبل تا حدی انجام شده است.
دکتر توسلی در پایان توصیه کرد که با توجه به تغییر و تحولات زیاد کشورهای آسیایی از جمله چین، هند، مالزی و ...، انجمن جامعه‌شناسی ایران در همکاری با این انجمن آسیایی، پیگیری جدی داشته و با حفظ ارتباط، فعالیت‌های مشترکی را پایه‌ریزی کند تا کشور ما با وجود مشابهتهای بسیار با جوامع شرقی و آسیایی و آغاز همکاری با آنها از سال‌ها قبل آغاز شده، از غافله فعالیت‌های علمی در آنجا دور نماند.
- توضیحات
- زیر مجموعه: گزارش نشست ها
- دسته: گزارش نشست دفتر استانی تهران
- آخرین به روز رسانی در 21 آبان 1398